Ανορθόδοξες δίαιτες: Μέρος Β
Με την απώλεια βάρους να απασχολεί ενήλικες και ανηλίκους, πολλοί είναι αυτοί που παίρνουν την ευκαιρία να δημιουργήσουν και να πουλήσουν τη δική τους δίαιτα.
Δίαιτες που αποκλείουν ομάδες τροφίμων ή συγκεκριμένα τρόφιμα, δίαιτες-αστραπή και δίαιτες που βασίζονται σε πεποιθήσεις ατόμων που ουδεμία σχέση έχουν με την επιστήμη της διατροφής, βρίσκονται σε πολλά περιοδικά και το διαδίκτυο, χωρίς, στην πλειοψηφία τους, να έχουν επιστημονική βάση.
Οι δίαιτες αποτοξίνωσης έχουν γίνει γνωστές από τους διασήμους, οι οποίοι τις χρησιμοποιούν για να καθαρίσουν το σώμα τους από τις τοξίνες. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που συνδέουν τις δίαιτες αυτές με την απώλεια βάρους, την καλή πέψη, τα υψηλά επίπεδα ενέργειας, με ωραία μαλλιά, νύχια και δέρμα, καθώς και με άλλες θετικές επιδράσεις.
Οι δίαιτες αυτές έχουν πολλές μορφές. Μπορεί να αποτελούνται από χυμούς, φρούτα και λαχανικά ή να αποκλείουν ομάδες τροφίμων, αλκοόλ και καφεΐνη. Στην πραγματικότητα, ο οργανισμός μας συνεχώς μεταβολίζει και αποβάλλει τις τοξίνες, το αλκοόλ και τα φάρμακα.
Δε χρειάζονται ειδικές δίαιτες ή σκευάσματα για να αποβληθούν τα «απόβλητα» του οργανισμού. Με το να αποκλείουν ομάδες τροφίμων, τέτοιου είδους δίαιτες μπορεί να οδηγήσουν σε έλλειψη θρεπτικών συστατικών. Η απότομη απώλεια βάρους που αυτές συνεπάγονται (πάλι για να αποφύγεις επανάληψη), είναι παροδική, αφού οφείλεται κυρίως σε απώλεια υγρών, ενώ κάνοντας μια τέτοια δίαιτα, τα επίπεδα ενέργειας μόνο υψηλά δεν μπορούν να είναι. Μια ισορροπημένη διατροφή, βασισμένη στο μεσογειακό μοντέλο, με τρία γεύματα και δυο - τρία σνακ την ημέρα, μέτρια κατανάλωση αλκοόλ και καφέ, είναι πολύ πιο ευεργετική από μια αποτοξινωτική δίαιτα με ημερομηνία λήξης, που δεν ταιριάζει με τις διατροφικές συνήθειές σας.
Η Zoe Harcombe, Βρετανίδα που ασχολείται με τη διατροφή, χωρίς να είναι διαιτολόγος ή διατροφολόγος, έχει γίνει γνωστή μέσα από την ομώνυμη δίαιτα, τα βιβλία και τις τηλεοπτικές της εμφανίσεις. Κατακρίνει την έρευνα και τις καμπάνιες για υγιεινή διατροφή, με τα λεγόμενά της να στηρίζονται σε δικές της πεποιθήσεις, χωρίς να τις στηρίζει σε βιβλιογραφία.
Η κ. Harcombe έχει δυστυχώς πολλούς ακολούθους, οι οποίοι παραπληροφορούνται και μάλλον πέφτουν θύματα ενός πολύ καλού marketing.
Το διατροφικό πλάνο μιας ισορροπημένης διατροφής δεν αποκλείει κανένα τρόφιμο ή ομάδα τροφίμων, δεν έχει ημερομηνία λήξης και υποστηρίζεται από την έρευνα. Ο οργανισμός μας έχει τη δυνατότητα να «αυτοαποτοξινώνεται», ενώ κανένα τρόφιμο από μόνο του δεν έχει μαγικές ιδιότητες για την υγεία!
Οι διαιτολόγοι και διατροφολόγοι είναι ειδικοί στη διατροφή, ακριβώς επειδή εφαρμόζουν πρακτικές που βασίζονται σε έρευνες και οδηγίες οργανισμών, για τις οποίες έχουν δουλέψει ομάδες επιστημόνων.
Veganuary: πώς θα δοκιμάσεις τον βιγκανισμό τον Ιανουάριο
Ο Ιανουάριος είναι ο μήνας που έχει καθιερωθεί η δοκιμή της vegan διατροφής, γνωστή και ως Veganuary
Είναι ένας τρόπος να δοκιμάσει κανείς τη βίγκαν διατροφή και να μειώσει και την κατανάλωση ζωικών τροφίμων, ειδικά μετα τις γιορτές!
Πώς θα διευκολύνουμε τη δοκιμή αυτή;
1.Κάνουμε λίστα με ποικιλια από φαγητά (για πρωινο, μεσημεριανό, βραδινό και σνακ) που είναι αυστηρά χορτοφαγικά και ήδη τρώμε ή θέλουμε να δοκιμάσουμε!
2. Επιβεβαιωνουμε & καταγράφουμε την προσβασιμότητα μας σε διάφορα vegan σνακ και γευματα (στο σουπερμάρκετ & σε εστιατόρια), καθώς και τρόφιμα όπως υποκατάστατα γάλακτος.
3. Προγραμματίζουμε όλα τα γευματα και τα σνακ για τις επόμενες μέρες, καθώς δεν είναι παντα εύκολο να έχουμε άμεση προσβαση σε vegan θρεπτικές επιλογές, και για να αποφύγουμε τη μονοτονία στη διαφορετικη αυτή διατροφή!
4. Δεν αμελουμε την επαρκή προσληψη πρωτεΐνης, και επιλέγουμε να ακολουθουμε τη μέθοδο του vegan πιάτου. Ως πηγές πρωτεΐνης έχουμε κυρίως τα όσπρια και τα παραγωγα τους, πχ. σόγια, tempeh, tofu, καθώς και υποκατάστατα κρέατος (πχ. beyond meat).
5. Δίνουμε έμφαση στα μικροθρεπτικα συστατικά όπως βιταμίνη Β12 (διατροφική μαγιά, συμπλήρωμα, εμπλουτισμένα προϊόντα), και στα ω-3 λιπαρά (ξηροί καρποί και σπόροι)
6. Δεν είμαστε αυστηροί με τον εαυτό μας! Δεν είναι (παντα) ευκολο να ακολουθήσουμε την βιγκαν διατροφή! Μπορεί να μην έχουμε διαθέσιμο vegan πιάτο, να ξεχαστουμε ή να δυσκολευτουμε! Αν κάτι μας δυσκολεύει, μπορούμε να ρωτήσουμε τον διαιτολόγο μας ή κάποιον φίλο vegan!
Θα βρείτε πολλες ιδέες και συμβουλές στο www.veganuary.com & στο vegansociety.com
Ωραίες συνταγές θα βρείτε και εδώ στη σελίδα μου!
Πώς θα σταματήσει το παιδί να τρώει συνεχώς γλυκά;
Σε όλους μας αρέσουν τα γλυκά. Είμαστε γενετικά προδιαθετημένοι να μας αρέσει η γλυκιά γεύση. Όμως, η υπερκατανάλωση γλυκών (πχ. σοκολάτα, κρουασάν, μπισκότα) δεν συνάδει με ένα υγιεινό διατροφικό πρότυπο, ενώ συνδέεται με αύξηση του σωματικού βάρους στα παιδιά, τη χαμηλή ποιότητα διατροφής και την τερηδόνα.
Πολλές φορές ακούμε τη φράση “παιδί είναι, να μην φάει το γλυκό του;” ή “να φάει το παιδί γλυκό τώρα που μπορεί, γιατί μετα…”, προωθώντας έτσι την υπερκατανάλωση γλυκισμάτων και την δικαιολόγησή της, λόγω ηλικίας. Όμως, η στάση αυτή επηρεάζει την επιθυμητή διαμόρφωση υγιεινών διατροφικών συνηθειών, ενώ μπορεί να οδηγήσει σε ταχύτερη αύξηση του βάρους.
Σε ένα υγιεινό πρότυπο διατροφής δεν υπάρχουν τρόφιμα που απαγορεύονται, εκτός και αν υπάρχει ιατρικός λόγος, όπως διαγνωσμένη αλλεργία ή κοιλιοκάκη. Έτσι, τα γλυκά και τα σνακ που είναι πλούσια σε σάκχαρα, λιπαρά και αλάτι δεν απαγορεύονται, αλλά καταναλώνονται λιγότερο συχνά σε μικρές ποσότητες, όπως για παράδειγμα 1 μερίδα γλυκό, 1 φορά την εβδομάδα. Η κατανάλωσή τους δεν πρέπει να επιφέρει ενοχές στο παιδί, ούτε να δαιμονοποιείται η κατανάλωση συγκεκριμένων τροφίμων.
Η πρόσβαση σε γλυκά και σνακ είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα. Όταν το παιδί γνωρίζει ότι υπάρχει γλυκό στο σπίτι θα το αναζητήσει, ενώ συνιθισμένο στο να του παρέχονται γλυκά και σνακ όποτε θελήσει, δυσχαιρένουν την προσπάθεια της οικογένειας για μείωση κατανάλωσης των τροφίμων αυτών. Είναι σημαντικό να μην υπάρχει πληθώρα γλυκών στο σπίτι, ειδικά σε έυκολα προσβάσιμο σημείο, ενώ αντιθέτως συστήνεται να υπάρχει ποικιλία φρούτων, λαχανικών και γαλακτοκομικών προϊόντων σε εμφανές, προσβάσιμο σημείο, έτσι ώστε το παιδί να μπορεί να βρει εύκολα μη επεξεργασμένα προϊόντα για σνακ.
Απαιτεί υπομονή και επιμονή να μην ενδώσει ο γονέας και να δώσει στο παιδί το γλυκό που αναζητά. Έχοντας συνηθίσει στο να παίρνει ό,τι ζητήσει το παιδί θα επιμείνει αρκετά, αλλά είναι προτιμότερο αντί για γλυκό να προταθεί η επιλογή του φρούτου ή του γιαουρτιού ή ενός άλλου υγιεινού σνακ. Η ξαφνική μείωση της κατανάλωσης γλυκών δεν είναι εφικτή, αλλά αν σταδιακά μειωθεί μπορεί να διατηρηθεί και να αναπτυχθεί η νέα συνήθεια της κατανάλωσης γλυκού μια φορά την εβδομάδα.
Πολλές φορές, συνδυάζουμε τα συναισθήματά μας με την κατανάλωση φαγητού, και τα γλυκά ως επιβράβευση είναι μέρος αυτής της πρακτικής. Όταν το παιδί βελτιώνει τις διατροφικές του συνήθειες ή τα πηγαίνει πολύ καλά στο σχολείο είναι καλό να επιβραβευθεί, αλλά όχι με τρόφιμα. Ούτε η επιβράβευση, ούτε η τιμωρία πρέπει να εμπεριέχει τρόφιμα. Αντί για χρήματα για σνακ ή σοκολάτα, η επιβράβευση μπορεί να είναι περισσότερη ώρα παιχνίδι ή μια βόλτα ή ένα βιβλίο!
Ενώ η υγεία είναι ο λόγος για πιο υγιεινή διατροφή, στα παιδιά δεν αποτελεί κίνητρο! Επομένως, η φράση “είναι καλό για σένα” ή “είναι για την υγεία σου” δεν έχουν μεγάλο νόημα στα παιδιά. Αντίθετα, τα παιδιά νοιάζονται για το παιχνίδι, να μπορούν να τρέχουν εύκολα, να παίζουν καλύτερα στα παιχνίδια, και να μεγαλώσουν γρήγορα. Αυτές οι επιθυμίες τους συνδέονται με τη διατροφή. Στην περίπτωση που δεν ακολουθούν ένα υγιεινό πρότυπο διατροφής, με θρεπτικό φαγητό πώς θα έχουν δύναμη και αντοχή για τα παιχνίδια και τα αθλήματα; Πώς θα ενδυναμώσουν το σώμα και τα οστά τους; Εάν μάθουν πώς η υγιεινή διατροφή θα επηρεάσει θετικά την καθημερινότητά τους, θα έχουν ένα κίνητρο να την ακολουθήσουν!
Τέλος, οι γονείς ακι η οικογένεια είναι πρότυπο για τα παιδιά. Εαν ο γονέας ή τα αδέρφια δεν καταναλώνουν ψάρι ή φρούτα και λαχανικά, γιατί να καταναλώσει το παιδί; Όταν στόχος είναι η βελτίωση των διατροφικών συνηθειών του παιδιού είναι δυνατόν να υπάρχουν στο περιβάλλον άτομα που πράττουν τα αντίθετα; Η βελτίωση των συνηθειών, λοιπόν, πρέπει να περιλαμβάνει και το φιλικό και οικογενειακό περιβάλλον!
Ένα υγιεινό πρότυπο διατροφής, όπως η Μεσογειακή Διατροφή, περιλαμβάνει όλες τις ομάδες τροφίμων, ακόμη και τα γλυκά και τα αλμυρά σνακ, αλλά καταναλώνονται σπάνια. Τα φρούτα, τα λαχανικά, το γιαούρτι, και τα κράκερ με τυρί αποτελούν μερικές ιδέες για υγιεινά σνακ, ενώ με τη μείωση της κατανάλωσης γλυκών και έτοιμων σνακ επανεκπαιδευόμαστε στο να γευόμαστε και να απολαμβάνουμε την γλυκιά γεύση που έχουν τα φρούτα και άλλα μη επεξεργασμένα τρόφιμα. Θέλει υπομονή, και επιμονή για τη σταδιακή μείωση της κατανάλωσης γλυκών, αλλά είναι εφικτή!
Μπορώ να ξεκινήσω διατροφή για απώλεια βάρους όταν έχω διατροφικές ελλείψεις;
Το αυξημένο σωματικό βάρος είναι ένα σοβαρό θέμα υγείας που απασχολεί ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού ανά τον κόσμο, ενώ παράλληλα οι μη υγιεινές διατροφικές συνήθειες, με μη θρεπτικά τρόφιμα, οδηγούν συχνά σε ελλείψεις θρεπτικών συστατικών, όπως έλλειψη σιδήρου ή φολικού οξέος.
Εάν ένα άτομο εμφανίζει διατροφικές ελλείψεις μπορεί να ξεκινήσει ένα πρόγραμμα απώλειας βάρους;
Η σύσταση των τροφίμων σε μικροθρεπτικά συστατικά, δηλαδή σε βιταμίνες, μέταλλα, και ιχνοστοιχεία, δεν είναι ανάλογη της ενεργειακής τους πυκνότητας. Συνεπώς, μια διατροφή υψηλή σε θερμίδες δεν σημαίνει ότι είναι και υψηλή σε θρεπτικά συστατικά. Αντιστρόφως, μια διατροφή χαμηλών μεν θερμίδων -αλλά όχι κάτω από 1200 θερμίδες/ημέρα- μπορεί να είναι πλήρης διατροφικά. Επομένως, ένα σωστά καταρτισμένο πρόγραμμα διατροφής, με ποικιλία θρεπτικών τροφίμων μπορεί να είναι διατροφικά επαρκές.
Συγκεκριμένα, η απώλεια βάρους συστήνεται να μην ξεπερνά το 0,5-1 κιλό την εβδομάδα. Έτσι, αποφεύγεται ο αυξημένος κίνδυνος, όχι μόνο για απώλεια μυϊκής μάζας, αλλά και για διατροφικές ελλείψεις, καθώς η συνολική ενεργειακή πρόσληψη δεν θα είναι τόσο χαμηλή, ώστε να μην είναι πλήρης σε μικροθρεπτικά συστατικά.
Επιπλέον, εφόσον η διατροφή για απώλεια βάρους είναι εξατομικευμένη και στα πλαίσια ενός υγιεινού διατροφικού προτύπου οι υπάρχουσες διατροφικές ελλείψεις λαμβάνονται υπόψιν και η διόρθωσή τους συγκαταλέγεται στους στόχους της διαιτολογικής υποστήριξης. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι το πλάνο διατροφής και οι σχετικές οδηγίες διατροφής απευθύνονται αποκλειστικά και μόνο στις ανάγκες του κάθε ατόμου που ακολουθεί το πρόγραμμα. Μάλιστα, εφόσον γίνει διάγνωση έλλειψης συγκεκριμένου θρεπτικού συστατικού, τότε κρίνεται απαραίτητη η συμπληρωματική χορήγηση του θρεπτικού συστατικού, ώστε να αυξηθούν τα επίπεδά του άμεσα, καθώς το σώμα μας δεν μπορεί να λειτουργήσει βέλτιστα χωρίς τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά.
Τέλος, ο αδειούχος διαιτολόγος-διατροφολόγος είναι ο μοναδικός ειδικός, ο οποίος θα μπορέσει να κατευθύνει το άτομο σε πιο υγιεινές και θρεπτικές διατροφικές επιλογές, έτσι ώστε -σε συνδυασμό με τα συμπληρώματα διατροφής- να διορθωθούν οι διατροφικές ελλείψεις, και να μειωθεί ο κίνδυνος επανεμφάνισής τους στο μέλλον, λόγω μειωμένης πρόσληψης θρεπτικών συστατικών, ανεξαρτήτως εάν το άτομο επιθυμεί απώλεια βάρους ή όχι.
Εν κατακλείδι, η απώλεια βάρους παρουσία διατροφικών ελλείψεων είναι απολύτως εφικτή, χωρίς να επηρεάζεται αρνητικά η υγεία του ατόμου, εφόσον βέβαια το διατροφικό πρόγραμμα δεν είναι ακραίο. Αντιθέτως, κατά τη διάρκεια της διαιτολογικής παρέμβασης το άτομο μαθαίνει να επιλέγει πιο θρεπτικές τροφές, και να ακολουθεί ένα υγιεινό, πλήρες διατροφικά πρότυπο διατροφής, που εν συνεχεία οδηγεί σε μείωση της πιθανότητας εμφάνισης διατροφικών ελλείψεων στο μέλλον.