Νηστεία: τι πρέπει να προσέξουμε;
Διανύουμε τη νηστεία της Σαρακοστής. Άλλοι την ακολουθούν κατά γράμμα, και άλλοι νηστεύουν μόνο τη Μεγάλη Εβδομάδα, ενώ βρίσκουμε νηστίσιμες συνταγές στο διαδίκτυο και την τηλεόραση.
Σε περιόδους νηστείας, η κατανάλωση ζωικών τροφίμων αποκλείεται. Έτσι, από τη διατροφή λείπουν το κρέας, το κοτόπουλο, το ψάρι, το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Επομένως, η νηστίσιμη διατροφή είναι δυνητικά χαμηλή σε ασβέστιο, σίδηρο, βιταμίνη Β12 και ω-3 λιπαρά οξέα, ενώ ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δώσουμε και στην πρόσληψη επαρκούς πρωτεΐνης.
Τι πρέπει, λοιπόν, να προσέξουμε στη διατροφή μας κατά τη διάρκεια της νηστείας;
1. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα αποτελούν πηγή πρωτεΐνης και ασβεστίου. Κατά τη νηστεία, η κατανάλωση γάλακτος και γαλακτοκομικών απαγορεύεται, λόγω της ζωικής τους προέλευσης. Το μπρόκολο, το κουνουπίδι, το σπανάκι, το σουσάμι, το ταχίνι, και τα αμύγδαλα αποτελούν εναλλακτικές πηγές ασβεστίου, ενώ μπορείτε να επιλέξετε και νηστίσιμα γάλατα, όπως σόγιας, αμυγδάλου, ρυζιού, καρύδας και βρώμης. Τα ροφήματα αυτά είναι εμπλουτισμένα με ασβέστιο, βιταμίνη D και βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Αν και στην πλειοψηφία τους περιέχουν έως και τέσσερα κουταλάκια του γλυκού σάκχαρα, υπάρχουν και επιλογές χωρίς προσθήκη ζάχαρης.
2. Η έλλειψη σιδήρου είναι η πιο κοινή διατροφική έλλειψη. Ο αιμικός σίδηρος που βρίσκεται στα ζωικά προϊόντα, όπως το κρέας και το κοτόπουλο, είναι πιο βιοδιαθέσιμος σε σχέση με τον μη-αιμικό σίδηρο, που βρίσκουμε στα όσπρια και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε για να αυξήσουμε τη βιοδιαθεσιμότητά του μη-αιμικού σιδήρου είναι να συνδυάσουμε τα όσπρια με πηγή βιταμίνης C, όπως λεμόνι, και μια πλούσια σαλάτα με ντομάτα, πιπεριές, λάχανο ή μπρόκολο! Επίσης, καλό είναι να αποφύγουμε την κατανάλωση τσαγιού ή καφέ κοντά στα γεύματά μας.
3. Τη βιταμίνη Β12 τη βρίσκουμε σε ζωικά και γαλακτοκομικά προϊόντα, αλλά κατά τη διάρκεια της νηστείας, καλές πηγές είναι κυρίως τα οστρακοειδή, και τα εμπλουτισμένα δημητριακά πρωινού. Επίσης, το Μarmite, το οποίο είναι εκχύλισμα μαγιάς που αλείφεται στο ψωμί και το βρίσκουμε και σε ελληνικά σούπερ-μάρκετ είναι καλή πηγή βιταμινών του συμπλέγματος Β.
4. Τα ω-3 λιπαρά είναι απαραίτητα για τη διατροφή μας και η καλύτερη πηγή είναι το ψάρι. Στη νηστεία μπορούμε να πάρουμε ω-3 λιπαρά οξέα από ξηρούς καρπούς και σπόρους, πχ. καρύδια, σπόρους chia και αλεσμένο λιναρόσπορο. Άλλες μη-ζωικές πηγές ω-3 λιπαρών οξέων, αποτελούν τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, οι σταυρανθή και τα φασόλια. Πριν και μετά τη νηστεία είναι καλό να καταναλώνουμε τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα ψάρι για να αυξήσουμε την πρόσληψη ω-3 λιπαρών οξέων.
5. Η επαρκής πρόσληψη πρωτεϊνών είναι απαραίτητη, ειδικά σε περίοδο νηστείας. Τα όσπρια και τα θαλασσινά αποτελούν πολύ καλές πηγές πρωτεϊνών και είναι καλό να τα καταναλώνουμε συχνά κατά τη διάρκεια της νηστείας. Μαζί με τα όσπρια είναι απαραίτητο να καταναλώνουμε και δημητριακά, όπως ψωμί ή ρύζι, και πατάτα (πχ. φακόρυζο, ή ρεβίθια με πλιγούρι), καθώς τα όσπρια δεν περιέχουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα που χρειαζόμαστε, και έτσι με την προσθήκη δημητριακών ή πατάτας βελτιώνουμε το προφίλ αμινοξέων του πιάτου μας. Μπορείτε επίσης να προσθέστε όσπρια στις σαλάτες σας, και να επιλέξτε συνταγές με θαλασσινά. Τα μανιτάρια αν και θεωρούνται πηγές πρωτεΐνης, στην πραγματικότητα περιέχουν όση πρωτεΐνη έχουν και τα λαχανικά, οπότε δεν μπορούν να αντικαταστήσουν το κρέας!
Μπορούμε να νηστέψουμε χωρίς να επηρεάσουμε αρνητικά την ποιότητα της διατροφής μας, αρκεί να προσέξουμε τα παραπάνω. Η ποικιλία στη διατροφή μας είναι απαραίτητη, αλλά και η οργάνωση είναι πολύ σημαντική, έτσι ώστε να έχουμε καθημερινά πηγές πρωτεΐνης, ασβεστίου και σιδήρου στο πιάτο μας.
Μπαρες με κακάο & καφέ
Αν σας αρέσει η σοκολάτα και ο καφές, αυτές είναι οι μπάρες που περιμένατε!
Γνωρίζετε τα οφέλη του καφέ στην υγεία;
Τι θα χρειαστείτε για 8 μπάρες:
- 150 γρ αμύγδαλα
- 120 γρ χουρμάδες
- 2 κ.σ. βρώμη
- 2-3 κ.σ. κακάο
- 1 κ.γ. αλεσμένο καφέ ή καφέ για εσπρέσο
- Ξύσμα από 1/2 πορτοκάλι (προαιρετικά)
Δοκιμάστε πανεύκολες μπάρες brownies χωρίς ψήσιμο, με 5 υλικά
Εκτέλεση
- Σε μεγάλο μπλέντερ αναμείξτε τους χουρμάδες μεχρι να γίνουν παστα & αφήστε τους σε ένα μπολ.
- Σε μεγάλο μπλέντερ αναμείξτε τα αμύγδαλα μέχρι να γίνουν πολύ μικρά κομμάτια (όχι σκόνη).
- Ρίξτε στο μπλέντερ τη βρώμη, το κακάο, τον καφέ, το ξύσμα πορτοκαλιού και τους χουρμάδες και αναμείξτε καλά.
- Απλώστε το μίγμα σε ένα μικρό ταψάκι με αντικολλητικό χαρτί και πιέστε το μίγμα
- Αφήστε τις μπάρες να κρυώσουν για 20 λεπτά στην κατάψυξη και μετά κόψτε σε 8 κομμάτια.
- Διατηρούνται στην κατάψυξη και στο ψυγείο σε αεροστεγές τάπερ.
Καλή απόλαυση!
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 2-7 Ιουλίου 2018
1. Δοκιμάστε μια διαφορετική συνταγή για δροσερά overnight oats, με γιαούρτι, γάλα, και σπόρους!
2. Είναι ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ/ BMI) ένας καλός δείκτης για το βάρος μας και την υγεία μας;
5 επαγγελματίες υγείας απαντούν πώς όχι δεν είναι.
Και αυτό γιατί, όπως και με το βάρος μας, δεν μας δείχνει τη σύσταση του σώματός μας και την κατανομή του λίπους στο σώμα μας, ενώ υπάρχουν διαφυλετικές διαφορές σχετικά με τη σχέση υγείας και ΔΜΣ.
Επομένως, χρησιμοποιούμε το ΔΜΣ (και το βάρος) ως ένα αρχικό δείκτη, ο οποίος μας δείνει το έναυσμα να εξετάσουμε και τη σύσταση του σώματος, μέσω της ανάλυσης σύστασης σώματος, τα ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά, καθώς και άλλους δείκτες υγείας.
3. Πρέπει να ακολουθούμε δίαιτα χωρίς λεκτίνες;
Το τελευταίο διάστημα ακούγεται όλο και πιο πολύ η δίαιτα χωρίς λεκτίνες, η οποία υπόσχεται μείωση της φλεγμονής (?) και απώλεια βάρους (αλίμονο… πώς θα γίνει γνωστή αν δεν βοηθά στην απώλεια βάρους!).
Τι είναι οι λεκτίνες;
Οι λεκτίνες είναι ουσίες που βρίσκουμε σε φυτικούς οργανισμούς, και κυρίως στα όσπρια, οι οποίες έχουν τοξική δράση στον άνθρωπο. Για το λόγο αυτό πριν φάμε όσπρια τα μουλιάζουμε και τα βράζουμε, για να απενεργοποιηθούν.
Παρόλο που η δίαιτα χωρίς λεκτίνες έχει γίνει της μοδός δεν υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας, καθώς έτσι κι αλλιώς η ποσότητα των λεκτινών που λαμβάνουμε από τη διατροφή μας είναι είναι αμελητέα, αν όχι μηδαμινή. Άλλωστε, τα τρόφιμα στα οποία βρίσκεται είναι πολύ θρεπτικά, σχετίζονται με οφέλη για την υγεία, και τα μαγειρεύουμε καλά ούτως ή άλλως!
4. Πρέπει να φοβόμαστε τα τεχνητά γλυκαντικά;
Η The Food Medic Dr Hazel Wallace αναλύει τη βιβλιογραφία και καταλήγει στο ότι σύμφωνα με τις παρούσες μελέτες και την ποσότητα των τεχνητών γλυκαντικών που καταναλώνεται μπορούμε να πούμε ότι:
α) η χρήση τους είναι ασφαλής, και
β) μπορεί να βοηθήσουν στην απώλεια βάρους, εαν αντικαταστήσουν τη ζάχαρη, άρα και θερμίδες.
Βέβαια, είναι πιο σημαντικό να ασχοληθούμε με τις υγιεινές διατροφικές συνήθειες ως σύνολο. Δηλαδή, ναι μεν είναι ένα καλό βήμα η αντικατάσταση των αναψυκτικών με ζάχαρη με αναψυκτικά χωρίς ζάχαρη, αλλά η προσκόλληση στην υγιεινή διατροφή είναι βαρυσήμαντη και απαραίτητη.
5. Όταν χρειαζόμαστε βοήθεια, πηγαίνουμε στον ειδικό! Γιατί δεν το κάνουμε αυτό και με τη διατροφή μας;
Ο διαιτολόγος-διατροφολόγος είναι ο μοναδικός ειδικός πάνω στη διατροφή, με τουλάχιστον 4 έτη εκπαίδευσης στην επιστήμη διαιτολογίας-διατροφής, και εκατοντάδες ώρες πρακτικής άσκησης για την απόκτηση του πτυχίου και της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος!
Πολλές φορές θα ακούσουμε τις "συμβουλές" των φίλων, συγγενών, πωλητών, διασήμων και άλλων ατόμων, θέτοντας σε κίνδυνο την υγεία μας!!!
Εμπιστευτείτε μόνο τους διαιτολόγους-διατροφολόγους με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, καθώς ανά την επικράτεια υπάρχουν άτομα που παριστάνουν τους διαιτολόγους, και πολλές φορές διατηρούν διαιτολογικά γραφεία!!!
Διατροφή στις Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσους Εντέρου Μέρος B΄
Οι Ιδιοπαθείς Φλεγμονώδεις Νόσοι Εντέρου (ΙΦΝΕ), δηλαδή οι χρόνιες αυτοάνοσοι νόσοι Εκλώδης Κολίτιδα και Νόσος Crohn χαρακτηρίζονται από υφέσεις, και εξάρσεις, κατά τις οποίες η διατροφή θα πρέπει να είναι εξατομικευμένη, έτσι ώστε να βελτιώνονται τα συμπτώματα που ταλαιπωρούν τους ασθενείς.
Η διατροφή στις ΙΦΝΕ είναι ιδιαιτέρως σημαντική, καθώς άτομα με τη νόσο Crohn ειδικά βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο υποθρεψίας, ενώ υπάρχει και αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης διατροφικών ελλείψεων (Σίδηρος, φολικό οξύ, Ψευδάργυρος, Μαγνήσιο, Ασβέστιο, Βιταμίνες Α,D,E,K, Β12), οι οποίες επιβάλεται να διορθωθούν.
Κατά την ύφεση, συστήνεται η προσκόλληση σε μια Μεσογειακού τύπου Διατροφή, από την οποία δεν χρειάζεται να αποκλειστεί κανένα τρόφιμο, εκτός και αν πυροδοτεί κάποιο γαστρεντερικό σύμπτωμα. Για παράδειγμα, μπορεί στη νόσο Crοhn να υπάρχει δυσανεξία στη λακτόζη, επομένως στην περίπτωση αυτή αποφεύγεται η λακτόζη. Επίσης, άτομα με Ελκώδη Κολίτιδα ενδέχεται να βοηθηθούν με συμπλήρωμα προβιοτικών. Απώλεια βάρους σε ασθενείς με υπερβάλλον σωματικό βάρος μπορεί να υποστηριχθεί μόνο σε φάση ύφεσης, ενώ συστήνεται τακτική άσκηση με ασκήσεις μυικής ενδυνάμωσης με σκοπό την αύξηση της μυικής μάζας, για τουλάχιστον 30 λεπτά 3 φορές την εβδομάδα. Τέλος, η τηρηση ημερολογίου καταγραφής τροφίμων και συμπτωμάτων επίσης μπορεί να βοηθήσει.
Αναφορικά με την έξαρση, διάφορες είναι στη μόδα, χωρίς να είναι επιστημονικά τεκμηριωμένες. Γενικά, δεν συστήνεται κάποια συγκεκριμένη δίαιτα, αλλά η διατροφή του κάθε ατόμου θα πρέπει να είναι εξατομικευμένη. Γενικά, συστήνεται μια ελαφριά διατροφή, με μικρά συχνά γεύματα, τα οποία καταναλώνονται με ηρεμία.
Έμφαση πρέπει να δοθεί στην επαρκή πρόσληψη υγρών και πρωτεΐνης (άπαχο κρέας, κοτόπουλο, ψάρι, αυγό, τυρί). Γενικά, καλό είναι αποφεύγονται τα πικάντικα, λιπαρά, τηγανητά τρόφιμα, και τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες (όσπρια, ωμά φρούτα με φλούδα), η λακτόζη (γάλα, μαλακά τυριά, κρέμα γάλακτος, επιδόρπια γιαουρτιού), και τα αεριούχα ροφήματα, το αλκοόλ και ο καφές, και τα γλυκαντικά με υπακτική δράση (σορβιτόλη, ξυλιτόλη). Είναι προτιμότερο κατά την έξαρση να επιλέγονται επεξεργασμένα δημητριακά (άσπρο ρύζι, πατάτα, χυλός βρώμης), ξεφλουδισμένα φρούτα (μήλο, μπανάνα, πεπόνι), κομπόστες, ζελέ, χυμοί χωρίς φυτικές ίνες, ζωμοί και σούπες, καλοβρασμένα λαχανικά (πχ. καρότο, κολοκύθι) και ψητά άπαχα κρέατα και κοτόπουλο, και ψάρι.
Προβιοτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε ήπια ή μέτρια ελκώδη κολίτιδα (μόνο τα VSL#3, E. coli Nissle 1917), και ειδικά σε φλεγμονή του θυλάκου από τελικό ειλεό (VSL#3), αλλά όχι σε Νόσο Crohn.
Η υποθρεψία, και ειδικά σε παιδιά είναι ένα μείζον πρόβλημα στις ΙΦΝΕ. Η παρακολούθηση της κατάστασης θρέψης των ασθενών, και ειδικά η παρακολούθηση της κατάστασης θρέψης και της ανάπτυξης των παιδιών είναι απαραίτητη.
Αν και για τη διατήρηση της ύφεσης δεν υπάρχουν πολλά επιστημονικά δεδομένα φαίνεται η υψηλή κατανάλωση φυτικών ίνών να έχει ευεργετική δράση, ενώ η υψηλή κατανάλωση αλκοόλ και κρέατος επιβαρυντική για τη διατήρηση της ύφεσης στην Ελκώδη Κολίτιδα.
Συμπερασματικά, η διατροφή φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και την αντιμετωπίση των Ιδιοπαθών Φλεγμονοδών Φλεγμονών του Εντέρου. Αν και πολλοί ασθενείς που βρίσκονται σε ύφεση φοβούνται να καταναλώνουν τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες, δεν πρέπει να αποφεύγονται, αλλά ακολουθείται μια υγιεινή διατροφή, στα πλαίσια της Μεσογειακής Διατροφής. Στην έξαρση, η διατροφή και πάλι είναι αρωγός στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στη διατήρηση μιας καλής κατάστασης θρέψης!
