Ανορθόδοξες δίαιτες: Η πανάκεια (Μέρος Στ΄)
H διασφάλιση της υγείας μας είναι σημαντική για την ευεξία και την ποιότητα ζωής μας. Η έρευνα έχει επανειλημμένως αναδείξει τη μεσογειακή διατροφή ως ένα από τα πιο υγιεινά πρότυπα διατροφής που βοηθούν στην πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων, διαφόρων τύπων καρκίνου, της άνοιας και άλλων χρόνιων ασθενειών.
Τι θα κάνατε όμως αν κάποιος σας υποσχόταν ότι, ακολουθώντας ένα συγκεκριμένο διατροφικό πρωτόκολλο για έναν χρόνο, θα μπορούσατε να γιατρευτείτε απ’ όλες τις ασθένειες; Η δίαιτα GAPS («Gut And Psychology Syndrome Nutritional Protocol») είναι μια δίαιτα που υπόσχεται ακριβώς αυτό και ήρθε στο φως της δημοσιότητας σχετικά πρόσφατα από food bloggers (άτομα που προτείνουν συνταγές στο διαδίκτυο).
Βασιζόμενη στη θεωρία ότι όλες οι ασθένειες ξεκινούν από το γαστρεντερικό σύστημα, η δίαιτα υπόσχεται να το επαναφέρει σε τάξη και ως αποτέλεσμα τα όργανα του σώματος και ο εγκέφαλος να λειτουργήσουν σωστά. Με παρερμηνεία των επιστημονικών δεδομένων, ισχυρισμών που δεν συμβαδίζουν με τη φυσιολογία του οργανισμού και τα επιστημονικά ευρήματα και έρχονται σε αντίθεση με επίσημες συστάσεις, η δίαιτα βασίζεται μόνο στις πεποιθήσεις της δημιουργού της δίαιτας, ενώ το πρόγραμμα και τα προϊόντα που προτείνονται υποτίθεται ότι βοηθούν στην αντιμετώπιση ασθενειών, όπως γαστρεντερικών παθήσεων, αλλά και της ψύχωσης, του αυτισμού, της δυσλεξίας, της κατάθλιψης και της σχιζοφρένειας!
Αυτό το πρόγραμμα διατροφής είναι εμπνευσμένο από μια δίαιτα που είχε δημιουργηθεί το 1900 με σκοπό την αντιμετώπιση της κοιλιοκάκης. Η αυτοαποκαλούμενη «Dr» NatashaCampbell-McBride αναδιαμόρφωσε τη δίαιτα αυτήν για τη θεραπεία όλων των ασθενειών, ενώ διδάσκει τη μέθοδό της σε επαγγελματίες υγείας ανά τον κόσμο! Η δημιουργός της δίαιτας ισχυρίζεται ότι σπούδασε ιατρική στη Ρωσία και έκανε μεταπτυχιακό στην Ανθρώπινη Διατροφή στην Αγγλία. Αν και χρησιμοποιεί τον τίτλο του ιατρού, δεν έχει άδεια ασκήσεως της ιατρικής, ούτε είναι εγγεγραμμένη διατροφολόγος στο Ην. Βασίλειο. Επίσης, δεν έχει διεξάγει καμία έρευνα, δεν είναι συγγραφέας κάποιου επιστημονικού άρθρου, ενώ δεν έχει διεξαχθεί κάποια μελέτη πάνω σε αυτό το πρόγραμμα διατροφής, ενδεχομένως λόγω της αβασιμότητας των ισχυρισμών.
Το πρόγραμμα έχει επτά στάδια, που διαρκούν έναν χρόνο, αλλά συστήνεται η διατήρηση του τελευταίου σταδίου για πάντα. Η διατροφή είναι ιδιαίτερα αυστηρή, χαμηλή σε υδατάνθρακες και ενέργεια, αποκλείει χωρίς ιατρικό λόγο και επιστημονική βάση αρκετές ομάδες τροφίμων και μπορεί να οδηγήσει γρήγορα σε απώλεια βάρους και υποσιτισμό και αφυδάτωση στην περίπτωση διάρροιας, ενώ στην περίπτωση της υπερδοσολογίας μουρουνέλαιου που προτείνει υπάρχει κίνδυνος υπερβιταμίνωσης με βιταμίνη Α.
Η GAPS δεν έχει καμία επιστημονική βάση, παρά μόνο τη θεωρία της δημιουργού, η οποία τη συστήνει σε μικρά παιδιά ακόμη και 3 ετών! Στο πλαίσιο του προγράμματος, η Campbell-McBride συστήνει την προσκόλληση στη δίαιτα παρά τα σοβαρά γαστρεντερικά συμπτώματα που επιφέρει, την αποφυγή επίσκεψης σε ιατρό, την παράβλεψη συμβουλών από ιατρούς καθώς και την αποφυγή εμβολίων, με αποτέλεσμα την περαιτέρω αύξηση του κινδύνου για ασθένειες στα παιδιά που προλαμβάνονται μέσω εμβολίων ή ασθενειών που θεραπεύονται με ήπια φαρμακευτική αγωγή, για τις οποίες όμως χρειάζεται επίσκεψη σε ιατρό!
Η παραπάνω δίαιτα είναι από τα ακραία προγράμματα διατροφής χωρίς όφελος για την υγεία. Οι υποστηρικτές της δίαιτας αυτής παραπληροφορούν το κοινό και οδηγούν τους ακόλουθους της δίαιτας, και ιδιαιτέρως μικρά παιδιά, εγκύους και ευάλωτα άτομα, σε αυξημένο κίνδυνο για υποσιτισμό, νόσους καθώς σε πρόκληση σωματικής και ψυχικής βλάβης σε άτομα με ψυχιατρικές ασθένειες που χρήζουν φαρμακευτικής αγωγής και ιατρικής περίθαλψης.
Μια ισορροπημένη διατροφή όπως η μεσογειακή διατροφή μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη πληθώρας χρόνιων ασθενειών, με οφέλη που βασίζονται σε επιστημονικά δεδομένα, ενώ είναι γευστικότατη με μεγάλη ποικιλία τροφίμων!
Διαβάστε περισσότερα εδω: http://angry-chef.com/blog/want-to-see-something-really-scary
Φοιτητική ζωή και υγιεινή διατροφή: Πώς θα το πετύχουμε;
Η μετάβαση από το πατρικό σπίτι με την οικογένεια να φροντίζει για τις δουλειές του σπιτιού και το φαγητό στην φοιτητική ζωή είναι σίγουρα μια περίοδος αναπροσαρμογής, με πολλές αλλαγές, και νέες εμπειρίες, αλλά και ευθύνες. Από την οργάνωση του σπιτιού, έως την πληρωμή λογαριασμών και το μαγείρεμα οι υποχρεώσεις αυξάνονται ξαφνικά.
Η προσκόλληση στην υγιεινή διατροφή, όπως η Μεσογειακή Διατροφή, είναι απαραίτητη για τη βέλτιστη λειτουργία του οργανισμού μας, αλλά και την ακαδημαϊκή μας απόδοση. Παράλληλα, η έρευνα δείχνει πως οι φοιτητές απομακρύνονται από την Μεσογειακή Διατροφή, γεγονός που επιρεάζει αρνητικά και την σωματική και ψυχική υγεία των φοιτητών. Μάλιστα, υψηλότερη προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή έχει συσχετιστεί με χαμηλότερο κίνδυνο κατάθλιψης, καθώς και υψηλότερα σκορ σε ερωτηματολόγια αξιολόγησης άγχους έχουν συσχετιστεί με χαμηλή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών!
Στην πράξη, πώς θα φάμε σωστά ως φοιτητές;
1. Η κατάψυξη είναι φίλη μας.
Προμηθευτείτε κατεψυγμένα λαχανικά, όπως το μπρόκολο, το κουνουπίδι, ο αρακάς και τα πράσινα φασολάκια, τα οποία σε λίγη ώρα είναι έτοιμα βρασμένα, και έτσι εύκολα έχουμε βραστή σαλάτα και λαδερά φαγητά. Κατά καιρούς στα σούπερμαρκετ θα βρούμε και ποικιλία κατεψυγμένων φρούτων, τα οποία μπορουμε να τα φάμε μαζί με γάλα, γιαούρτι, ή σκέτα, ή ακόμη και ως σορμπέ παγωτό ή smoothies. Μάλιστα, τα κατεψυγμένα λαχανικά και φρούτα είναι πιο φρέσκα από τα νωπά, καθώς καταψύχονται άμεσα μετά τη συγκομιδή. Επιπλέον, αν τα νωπά φρούτα που αγοράσατε είναι αρκετά ώριμα μπορείτε να τα κόψετε και να τα αποθηκεύσετε στην κατάψυξη.
Επίσης, μπορούμε να προετοιμάσουμε να διατηρήσουμε στην κατάψυξη διάφορα τρόφιμα, όπως τα μπιφτέκια, ή μεριδοποιημένα κομμάτια κρέατος και ψαριού. Όταν θέλουμε να τα μαγειρέψουμε τα αφήνουμε από το προηγούμενο βράδυ ή το πρωί στο ψυγείο να αποψυχθούν και τα μεαγειρεύουμε το μεσημέρι!
2. Οι συνταγές έχουν γίνει πιο εύκολες τα τελευταία χρόνια
Ποιός έχει χρόνο και διάθεση για πολύπλοκες συνταγές πλέον; Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες πανεύκολες συνταγές έχουν φτιαχτεί, ακόμη και από γνωστούς σεφ. Ο Jamie Oliver έχει βγάλει ολόκληρο βιβλίο συνταγών με 5 υλικά ανά συνταγή, ενώ στο διαδύκτιο θα βρούμε πληθώρα εύκολων και γρήγορων συνταγών!
3. Μεριδοποίηση
Το μαγείρεμα καμιά φορά παίρνει αρκετή ώρα, ανάλογα με το φαγητό που μαγειρεύουμε. Μαγειρέψτε μεγάλη ποσότητα περίπλοκων ή/και χρονοβόρων φαγητών και σαλτσών, μεριδοποιείστε τα και αποθηκεύστε τα στην κατάψυξη! Αλλιώς μπορούμε να ανταλλάξουμε με φίλους τα φαγητά που μαγειρέψαμε και έτσι να έχουμε και μεγαλύτερη ποικιλία φαγητών!
4. Πρόγραμμα
Είναι πολύ εύκολο να ξεχάσουμε να πάμε στο σούπερμαρκετ και την Κυριακή να μην έχουμε να φάμε ούτε φρυγανιά! Μπορούμε να προγραμματίσουμε τα ψώνια του σούπερμαρκετ μια συγκεκριμένη μέρα (πχ. κάθε Σάββατο), και ακόμα καλύτερα να πάμε με παρέα. Έτσι, τα ψώνια γίνονται πιο ευχάριστα! Σημαντικό είναι να κάνουμε λίστα με το τι χρειαζόμαστε, καθώς μπορούμε εύκολα να παρασυρθούμε και είτε να πάρουμε παραπανίσια τρόφιμα και άλλα προϊόντα, ή τα μισά από αυτά που χρειαζόμαστε! Ένα tip για να μην παρασυρόμαστε και αγοράζουμε περιττά και όχι τοσο θρεπτικά σνακ είναι να πηγαίνουμε στο σουπερμαρκετ χορτάτοι και όχι πεινασμένοι!
5. Να θυμόμαστε τους κανόνες ασφάλειας τροφίμων
Οι τροφικές δηλητηριάσεις δεν είναι και τόσο σπάνιες! Χρειάζεται προσοχή στην μεταχείρηση και αποθήκευση τροφίμων! Για παράδειγμα, μην αφήνεται τρόφιμα που χρειάζονται ψυγείο εκτός ψυγείου για αρκετή ώρα, και να μην πλένετε το κοτόπουλο, καθώς σταγονίδια νερού που κατά πάσα πιθανότητα μεταφέρουν Σαλμονέλλα θα διασκορπιστούν σε επιφάνειες στην κουζίνα!
6. Ας πούμε όχι στην σπατάλη τροφίμων
Όταν μένουμε μόνοι μας κάποια τρόφιμα ενδέχεται να μην καταναλωθούν εγκαίρως. Η σπατάλη τροφίμων είναι ένα σοβαρό, παγκόσμιο πρόβλημα, με αντίκτυπο και στο περιβάλλον. Κάθε άτομο απορρίπτει 100 κιλά φαγητού το χρόνο, ενώ στην Ευρωπαϊκή Ένωση απορρίπτονται 90 τόννοι φαγητό το χρόνο!
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να μειώσουμε την σπατάλη τροφίμων.
α) Αγοράζουμε μικρές ποσότητες φαγητού, με λίστα για το σούπερμάρκετ!
β) Χρησιμοποιούμε πρώτα τα τρόφιμα που κοντεύουν να λήξουν, καθώς είναι πολύ πιθανό να καταλήξουν στα σκουπίδια.
γ) Τα τρόφιμα που περίσεψαν μπορούν να χρησιμοποιηθούν την επόμενη μέρα, σε σάντουιτς ή και πίτσα!
δ) Η σωστή αποθήκευση τροφίμων είναι κλειδί για την διατήρησή τους για περισσότερο καιρό και για την προστασία τους από έντομα και άλλους οργανισμούς.
ε) Μπορούμε να μοιραστούμε το φαγητό μας με φίλους μας.
Φυτικές ίνες: Γιατί είναι τόσο σημαντικές & ποιά η επίδρασή τους στην υγεία;
“The lifesaving food 90% aren’t eating enough of” (“Το τρόφιμο που σώζει ζωές και το 90% των ατόμων δεν καταναλώνει επαρκώς”) ήταν ο τίτλος ενός προσφατου άρθρου του BBC. Αν και τέτοιοι τίτλοι είναι επί τον πλείστον παραπλανητικοί, και τους βλέπουμε σε μη αξιόπιστες πηγές, όμως αυτή τη φορά, ο τίτλος δεν είναι παραπλανητικός!
Το εν λόγω τρόφιμο είναι οι φυτικές ίνες!
Οι φυτικές ίνες είναι υδατάνθρακες που δεν χρημιποιούνται από τον ανθρώπινο οργανισμό, αλλά αντιθέτως από τα βακτήρια του εντέρου, ώντας η τροφή τους. Ο Τα προϊόντα του μεταβολισμού των φυτικών ινώ απο τα βακτήρια είναι και τα λιπαρά οξέα μικρής αλύσου και άλλες ενώσεις σημαντικές για την υγεία μας (πχ. προστασία από καρκίνο του παχέος εντέρου). Τα όσπρια, τα δημητριακά, οι σπόροι, τα φρούτα και τα λαχανικά αποτελούν εξαιρετικές πηγές φυτικών ινών.
Η έρευνα έχει δείξει ότι η κατανάλωση προιόντων ολικής άλεσης βοηθάει στην μείωση του κινδύνου για εμφάνιση ασθενειών, όπως τον καρκίνο του πεπτικού συστήματος, και τα καρδιαγγειακά, ενώ βοηθούν στην αποφυγή της απότομης ανόδου της γλυκόζης του αίματος μετά το γεύμα. Μάλιστα, διαβητικοί που ακολουθούν διατροδή υψηλή σε φυτικές ίνες χρειάζονται λιγότερη ινσουλίνη από αυτούς που δεν καταναλώνουν αρκετές φυτικές ίνες. Επιπλέον, επιφέρουν γρηγορότερο κορεσμό, γεγονός που συμβάλλει στον έλεγχο του σωματικού βάρους.
Νέα μετα-ανάλυση που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό the Lancet αναδυκεικνύει την σημαντικότητα των φυτικών ινών για την υγεία μας. Συγκεκριμένα, άτομα που καταναλώνουν υψηλή ποσότητα φυτικών ινών και προϊόντων ολικής άλεσης βρίσκονται σε χαμηλότερο κίνδυνο για χρόνιες νόσους, σε σχέση με εκείνους που καταναλώνουν μικρότερες ποσότητηες. Αναλυτικά, παρατηρήθηκε 15-30% μείωση στην θνησιμότητα και την θνησιμότητα λόγω καρδιαγγειακών στα άτομα που καταναλώνουν την υψηλότερη ποσότητα φυτικών ινών, σε σχέση με τα άτομα που καταναλώνουν τη χαμηλότερη ποσότητα φυτικών ινών! Παράλληλα, η κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε φυτικές ίνες μειώνει την εμφάνιση στεφανιαίας νόσου, εγκεφαλικού, διαβήτη τύπου 2 και καρκίνου του παχέος εντέρου κατά 16-24%.
Επιπλέον, αυξημένη κατανάλωση φυτικών ινών σχετίστηκε με χαμηλότερο σωματικό βάρος, και χοληστερόλη σε σχέση με χαμηλή κατανάλωση φυτικών ινών! Για κάθε αύξηση κατά 8 γραμμάρια φυτικών ινών/ ημέρα, η θνησιμότητα και η εμφάνιση στεφανιαίας νόσου, διαβήτη τύπου 2, και καρκίνου του παχέος εντέρου μειώθηκαν κατά 5-27%, ενώ για κάθε 15 γραμμάρια αύξηση σε κατανάλωση προϊόντων ολικής άλεσης οι παραπάνω νόσοι μειώθηκαν κατά 2-19%. Μπορούμε να “γλιτώσουμε” 26 θανάτους ανά 1.000 ανθρώπους με αυξημένη κατανάλωση προϊόντων ολικής άλεσης!
Συστήνεται να καταναλώνουμε περί τα 25-30 γρ φυτικών ινών ημερησίως! Η παραπάνω μετα-ανάλυση έδειξε ότι 29 γραμμάρια φυτικών ινών την ημέρα είναι αρκετά, αλλά ακόμη υψηλότερη πρόσληψη ενδέχεται να έχει επιπρόσθετα οφέλη!
Πώς θα το καταφέρουμε;
1. Διαλέγουμε προϊόντα ολικής άλεσης! Πλέον τα προιόντα ολικής άλεσης είναι πολύ πιο γευστικά, σε σχέση με μερικά χρόνια πριν, ενώ είναι πιο θρεπτικά και χορταστικά, σε σχέση με προϊόντα μη-ολικής άλεσης.
2. Τρώμε φρούτα σαν σνακ, και τα προσθέτουμε σε σαλάτες και γεύματα (πχ. γιαούρτι/γάλα με δημητριακά και φρούτα)
3. Τρώμε σαλάτα σε κάθε κύριο γεύμα, και προσθέτουμε έξτρα λαχανικά σε σάλτσες και σούπες
4. Βάζουμε τα όσπρια & τα λαδερά στο πρόγραμμά μας, σε εβδομαδιαία βάση. Οι συνταγές με όσπρια έχουν αυξηθεί το τελευταίο διάστημα, χάρη στην αύξηση των vegeterian και vegan!
Οι φυτικές ίνες λοιπόν είναι από τα σημαντικότερα θρεπτικά συστατικά που δυστυχώς πολλοί δεν λαμβάνουν σε επαρκείς ποσότητες! Μάλιστα, χάρη σε ακραίες δίαιτες, όπως πρωτεϊνικές χαμηλών υδατανθράκων (keto, Atkins κ.α.) πολλοί λαμβάνουν ελάχιστες εως μηδαμηνές ποσότητες φυτικών ινών, γεγονός που έχει αρνητική επίδραση στην υγεία ποικιλοτρόπως!
Αντιοξειδωτικά: μας ωφελούν;
Καθημερινά τα κύτταρα του σώματός μας έρχονται αντιμέτωπα με διάφορους παράγοντες που απειλούν τη σωστή και ομαλή τους λειτουργία, όπως παθογόνα βακτήρια, ιοί και ελεύθερες ρίζες.
Οι ελεύθερες ρίζες είναι ασταθείς ενώσεις, των οποίων το οξυγόνο χρειάζεται ένα ηλεκτρόνιο για να σταθεροποιηθεί, παίρνοντάς το από άλλα μόρια. Οι ελεύθερες ρίζες μπορεί να προέρχονται από το φαγητό μας, τον αέρα που αναπνέουμε, το τσιγάρο, τις ηλιακές ακτίνες, ενώ και το σώμα μας τις παράγει σαν παραπροϊόν του μεταβολισμού μας καθώς και σαν όπλο ενάντια σε «εισβολείς»-μικροοργανισμούς.
Οι ελεύθερες ρίζες μπορούν να δημιουργήσουν βλάβες στις μεμβράνες των κυττάρων και στο γενετικό υλικό (DNA), με αποτέλεσμα τη δυσλειτουργία κυττάρων, οξείδωση της LDL-κακής χοληστερόλης και αύξηση της αθηρωμάτωσης καθώς και μεταλλάξεις στο γενετικό υλικό. Η υπέρμετρη δράση των ελεύθερων ριζών έχει συσχετιστεί με τον καρκίνο, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, την απώλεια της όρασης και άλλες χρόνιες ασθένειες.
Ο οργανισμός μας για να προστατευτεί χρησιμοποιεί πληθώρα διαφορετικών ουσιών που εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες, τα αντιοξειδωτικά. Κοινά αντιοξειδωτικά είναι οι βιταμίνες C, E, το β-καροτένιο, οι πολυφαινλόλες, η γλουταθειόνη και άλλα. Κάθε αντιοξειδωτικό έχει συγκεκριμένο ρόλο στον οργανισμό μας, ενώ υπό συνθήκες ενδέχεται να προκαλέσουν βλάβη, έχοντας προ-οξειδωτική δράση. Η ισορροπία στη δράση των ελευθέρων ριζών και των αντιοξειδωτικών είναι κλειδί για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού.
Από τη διατροφή μας λαμβάνουμε ουσίες με αντιοξειδωτική δράση, όπως βιταμίνη Ε από το ελαιόλαδο, βιταμίνη C και β-καροτένιο από φρούτα και λαχανικά. Μελέτες έχουν δείξει ότι άτομα που καταναλώνουν φρούτα, λαχανικά και προϊόντα ολικής άλεσης βρίσκονται σε μικρότερο κίνδυνο για χρόνιες ασθένειες. Παράλληλα, συμπληρώματα αντιοξειδωτικών και τα εμπλουτισμένα τρόφιμα πωλούνται ευρέως, αν και η έρευνα δεν έχει αναδείξει τα αναμενόμενα αποτελέσματα.
Μάλιστα, οι περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι συμπληρώματα αντιοξειδωτικών δεν βοηθούν στην πρόληψη χρόνιων ασθενειών, αν και κάποιο όφελος έχουν τα άτομα με χαμηλά επίπεδα αντιοξειδωτικών. Για παράδειγμα, δύο μεγάλες έρευνες σε καπνιστές έδειξαν ότι συμπλήρωμα αντιοξειδωτικών βιταμινών αυξάνει τον κίνδυνο για καρκίνο!
Αυτό το αποτέλεσμα βέβαια μπορεί να οφείλεται στο ότι τα άτομα αυτά αύξησαν τη συχνότητα καπνίσματος, αναμένοντας θετική επίδραση από τη λήψη αντιοξειδωτικών. Αντιθέτως, μια μακροσκελής έρευνα με άτομα που λάμβαναν για 18 χρόνια συμπλήρωμα με β-καροτένιο έδειξε θετική επίδραση στην καθυστέρηση της νοητικής λειτουργίας.
Τα φυτικά προϊόντα είναι πλούσιες πηγές αντιοξειδωτικών ουσιών. Τα φρούτα, τα λαχανικά, τα προϊόντα ολικής άλεσης, οι ξηροί καρποί, ο καφές και το κακάο μερικά παραδείγματα. Μάλιστα, τα τρόφιμα που είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά είναι κατά το πλείστον χαμηλά σε κορεσμένα λιπαρά και χοληστερόλη, ενώ είναι πλούσια σε βιταμίνες και μέταλλα.
Η έρευνα έως τώρα έχει δείξει συγκρουόμενα αποτελέσματα αναφορικά με τη λήψη συμπληρωμάτων ουσιών με αντιοξειδωτική δράση και περισσότερες έρευνες χρειάζονται για να καταλήξουμε σε σαφή συμπεράσματα. Αντίθετα, η πρόσληψή τους από τη διατροφή είναι ο προτιμότερος τρόπος. Ακολουθώντας μια υγιεινή διατροφή, όπως τη Μεσογειακή Διατροφή, προσφέρουμε στον οργανισμό μας όλες τις ουσίες και τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται για την ομαλή του λειτουργία.