Ανορθόδοξες δίαιτες: Μέρος Η΄ (Η δίαιτα των μονάδων)
Το υπερβάλλον σωματικό βάρος και η απώλειά του, είναι ένα θέμα που απασχολεί μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Κατά καιρούς νέες «μόδες» στην απώλεια βάρους κάνουν την εμφάνισή τους, με κοινό παρονομαστή μία «γρήγορη και ανώδυνη» απώλεια βάρους. Η συντριπτική πλειοψηφία των διαιτών αυτών δεν βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα, ούτε σε βασικές αρχές της φυσιολογίας του ανθρώπινου οργανισμού.
Η δίαιτα των μονάδων είναι μια ανορθόδοξη δίαιτα, που γίνεται όλο και πιο γνωστή στη χώρα μας!
Συνοπτικά, σύμφωνα με την ιστοσελίδα που είναι αφιερωμένη στην εν λόγω δίαιτα, οι γυναίκες πρέπει να καταναλώνουν 6 ή 7 και οι άντρες 7 ή 8 μονάδες την ημέρα, όπου 1 μονάδα ισούται με ένα υλικό. Στους «κανόνες» θα δούμε ότι τυποποιημένα προϊόντα απαγορεύονται, ενώ κάποια «παχυντικά», όπως αναφέρονται, τρόφιμα επιτρέπονται. Υπάρχουν και τρόφιμα χωρίς μονάδες, υπό όρους, όπως τα περισσότερα φρούτα και λαχανικά. Επίσης, στην ιστοσελίδα παρουσιάζονται συνταγές και άρθρα, χωρίς να αναφέρεται πάντα η πηγή για τα άρθρα.
Αναλύοντας τη δίαιτα, παρατηρούμε ότι μια μονάδα μπορεί να είναι από ένα φρούτο μέχρι όσο φαγητό ή γλυκό θέλει κανείς. Αναφέρεται ότι δεν έχουν σημασία οι θερμίδες που προσλαμβάνει το άτομο, παρά μόνον οι μονάδες, κάτι που όμως δεν ισχύει στην πραγματικότητα καθώς μέσω ενεργειακού ελλείμματος οδηγούμαστε σε απώλεια βάρους. Δηλαδή αν τρώμε λιγότερες θερμίδες από αυτές που χρειάζεται ο οργανισμός μας, τότε χάνουμε βάρος, ενώ εάν τρώμε περισσότερες, τότε βάζουμε βάρος!
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα, η σοκολάτα υγείας 100 γρ. που έχει 500 θερμίδες περίπου, αντιστοιχεί σε μια μονάδα, άρα αν μια γυναίκα θελήσει να φάει 6 σοκολάτες την ημέρα, δηλαδή 3.000 θερμίδες έχει ακολουθήσει τις οδηγίες, αλλά κατά πάσα πιθανότητα δεν θα χάσει βάρος. Από την άλλη μπορεί να φάει 6 διαφορετικά φρούτα, τα οποία θεωρούνται 1 μονάδα το καθένα, εφόσον είναι διαφορετικά, σύμφωνα με τους κανόνες, άρα και πολύ λίγες θερμίδες, χωρίς όμως να λάβει αρκετά από τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται ο οργανισμός.
Σύμφωνα με τους κανόνες και τις συνταγές, μπορεί κάποιος να φάει ένα ταψί μηλόπιτα και άλλο ένα ταψί κοτόπιτα και τηγανητά αυγά και κολοκυθάκια και να μην έχει υπερβεί τις 7 μονάδες! Βέβαια, σε μια άλλη ιστοσελίδα με άρθρο για τη δίαιτα αυτή, αναφέρεται ότι δεν υπάρχει όριο στις μερίδες, αλλά πρέπει να τις προσέχουμε εάν θέλουμε να δούμε αποτέλεσμα! Άρα τι ισχύει; Μετράνε οι θερμίδες και οι μερίδες στη δίαιτα αυτή ή όχι;
Είναι αξιόλογο να αναφερθεί το γεγονός ότι στην ιστοσελίδα θα διαβάσει κανείς ότι η δίαιτα συστήνεται από ιατρούς, ενώ προτείνεται και για θηλάζουσες. Μια θηλάζουσα θα πρέπει να ακολουθεί μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή που να της προσφέρει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για τη διατήρηση μιας καλής διατροφικής κατάστασης κατά τη διάρκεια του θηλασμού, και όχι μια αβάσιμη επιστημονικά δίαιτα.
Ο διαιτολόγος-διατροφολόγος είναι ο ειδικός που εκπαιδεύτηκε στη διατροφή και στο σχεδιασμό εξατομικευμένων προγραμμάτων διατροφής για συγκεκριμένες καταστάσεις υγείας, καθώς και για την απώλεια βάρους. Επίσης, έχει εκπαιδευτεί στην παροχή συμβουλών για βελτίωση διατροφικών συνήθειών, έτσι ώστε η απώλεια βάρους να διατηρηθεί, ενώ στόχος είναι και η προστασία της υγείας του ατόμου.
Συμπερασματικά, βλέπουμε μια σύγχυση στους κανόνες, πέρα από την αβασιμότητά τους. Είναι πασιφανές ότι η δίαιτα αυτή δεν βασίζεται σε βασικές, σημαντικές αρχές της φυσιολογίας του οργανισμού, ούτε σε επιστημονικά δεδομένα! Παράλληλα, δεν αναφέρεται πουθενά η αλλαγή του τρόπου ζωής και η βελτίωση των διατροφικών συνηθειών, που είναι αναπόσπαστοι στόχοι της προσπάθειας για απώλεια βάρους. Τέλος, η δημοσίευση ανυπόγραφων άρθρων σχετικά με τη διατροφή, είναι δυνητικά επικίνδυνη, καθώς δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ποιός και με τι γνώσεις γράφει το εκάστοτε άρθρο και την εγκυρότητα των ισχυρισμών του!
Γιατί παίρνω κιλά ενώ δεν τρώω;
Γιατί παίρνω κιλά ενώ δεν τρώω;
Η διαχείριση του σωματικού βάρους βασίζεται στην Αρχή Διατήρησης της Ενέργειας, και αφορά αποκλειστικά το ισοζύγιο ενέργειας. Για να αυξηθεί το βάρος, θα πρέπει το άτομο να λαμβάνει περισσότερες θερμίδες απ’ ότι χρειάζεται, ενώ για να μειωθεί, λιγότερες. Βέβαια, στην καθημερινότητα, αυτό που επηρεάζει το ισοζύγιο ενέργειας είναι οι διατροφικές συνήθειες και συμπεριφορές, η σχέση με το φαγητό, η κατάσταση της σωματικής και ψυχικής υγείας, η καθημερινότητα και το επίπεδο της φυσικής δραστηριότητας.
Νιώθετε ότι παίρνετε βάρος, χωρίς να κάνετε υπερβολές στην πρόσληψη ενέργειας; Ας δούμε τι μπορεί να φταίει.
Υποεκτίμηση της πρόσληψης τροφής
Όπως αναδεικνύει και η έρευνα, τείνουμε να υποεκτιμούμε την ποσότητα - και τις θερμίδες- που λαμβάνουμε μέσω της τροφής.
Αυτό είναι λογικό εφόσον στο πιάτο μας βλέπουμε φαγητό, και όχι θερμίδες, ενώ δεν είμαστε σε θέση να υπολογίσουμε “με το μάτι” τις θερμίδες και την ποσότητα που καταναλώνουμε, ενώ κάτι τέτοιο δεν μας εξυπηρετεί στην καθημερινότητά μας. Εδώ έρχεται η σημαντικότητα του διαισθητικού τρόπου διατροφής. Καθώς έχουμε επηρεαστεί από το Κατοχικό Σύνδρομο των παλαιότερων γενεών, την κουλτούρα της δίαιτας και την γενικότερη παραπληροφόρηση γύρω από τη διατροφή, δεν είμαστε σε θέση να ακούσουμε το σώμα μας, τα σήματα πείνας και κορεσμού, με αποτέλεσμα να καταναλώνουμε περισσότερη τροφή από αυτή που ζητά το σώμα μας. Επιπλέον, τρώμε ασυναίσθητα μέσα στη μέρα και οδηγούμαστε στη συνεχή κατανάλωση σνακ, στο τσιμπολόγημα, με αποτέλεσμα να μην καταλαβαίνουμε τι τρώμε και πόσο τρώμε, και να μην απολαμβάνουμε και αυτό που τρώμε!
Επιπροσθέτως, πολλά τρόφιμα τα οποία παρουσιάζονται ως “διαιτητικά”, όπως τα κριτσίνια, τα κράκερ, και τα παξιμάδια, στην πραγματικότητα είναι θερμιδικά πυκνά τρόφιμα (αποδίδουν αρκετές θερμίδες σε μικρή ποσότητα), ενώ δαιμονοποιούνται άλλα τρόφιμα που είναι λιγότερο θερμιδικά πυκνά και χορταστικά, όπως το ψωμί ολικής άλεσης. Σημειωτέον, 1 φέτα ψωμί 30 γραμμαρίων, έχει τις θερμίδες με ένα μικρό παξιμάδι που ζυγίζει γύρω στα 20 γραμμάρια. Επιπλέον, η παρουσίαση τροφίμων ως πιο θρεπτικά ή ελαφριά (light) συμβάλλει στην υπερκατανάλωσή τους.
Το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο είναι αδιαμφισβήτητα το εθνικό μας προϊόν, και ένας διατροφικός θησαυρός. Είναι ένα τρόφιμο, με υψηλή θρεπτική αξία, και ισχυρισμό υγείας για τη μείωση της οξείδωσης των λιπιδίων του αίματος. Στην καθημερινότητά μας είναι πολύ εύκολο να το υπερκαταναλώσουμε, και να λάβουμε αναλογικά πολλές θερμίδες (και θρεπτικά συστατικά βεβαίως) χωρίς να το καταλάβουμε, λόγω υψηλής ενεργειακής του πυκνότητας! Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα βάζουμε ελαιόλαδο στη μαγειρική και τις σαλάτες μας, όμως καλό είναι να το χρησιμοποιούμε ωμό ή προς το τέλος του μαγειρέματος, και με φειδώ.
Πέρα από τα στερεά τρόφιμα, έχουμε και τα θερμιδικά πυκνά ροφήματα, όπως ροφήματα καφέ-σοκολάτας που είναι πλούσια σε λιπαρά και σάκχαρα, και το αλκοόλ. Το αλκοόλ είναι άλλος παράγοντας που μπορεί να μας οδηγήσει εύκολα σε αυξημένη ενεργειακή πρόσληψη, καθώς τα αλκοολούχα ποτά και cocktail είναι θερμιδικά πυκνά ροφήματα, χωρίς να προσφέρουν θρεπτικά συστατικά ή κορεσμό. Επίσης, είναι εύκολο να παρασυρθούμε σε κατανάλωση αρκετών ποτών σε μικρό χρονικό διάστημα, όπως και να ξεπεράσουμε τη σύσταση της κατανάλωσης των 7 ποτών την εβδομάδα.
Τέλος, μέσα στην ημέρα, και και την εβδομάδα η διατροφική μας συμπεριφορά αλλάζει. Δηλαδή, μπορεί τη μέρα να τρώμε λίγο, με αποτέλεσμα να υπερκαταναλώνουμε τροφή το βράδυ, ή να τρώμε υποθερμιδικά ή ισοθερμιδικά μέσα στην εβδομάδα και το Σαββατοκύριακο να υπερκαταναλώνουμε τροφή, με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε σε θετικό ισοζύγιο ενέργειας.
Υπερεκτίμηση της φυσικής δραστηριότητας
Η υπερεκτίμηση των επιπέδων φυσικής δραστηριότητας είναι επίσης κοινό εύρημα σε μελέτες. Τείνουμε να υπερεκτιμούμε την άσκηση που κάνουμε, και την ενέργεια που δαπανούμε μέσω της άσκησης. Μάλιστα, ενώ τα έξυπνα ρολόγια καταγράφουν πολύ σωστά την άσκηση, δεν υπολογίζουν σωστά την ενέργεια που δαπανάται κατά την άσκηση. Επιπροσθέτως, μετά την άσκηση, ορισμένοι υπερκαταναλώνουν τροφή, με την σκέψη ότι τα “κέρδισαν” μέσω της άσκησης.
Σε αυτό το σημείο αξίζει να σημειωθεί ότι η άσκηση έχει πολλά οφέλη για την μακροπρόθεσμη υγεία και λειτουργικότητα του σώματος, πέρα από την “καύση θερμίδων”.
Φαρμακευτική αγωγή που οδηγεί σε κατακράτηση υγρών ή αύξηση της όρεξης
Το ισοζύγιο ενέργειας μπορεί να επηρεάζεται από την τροφή που καταναλώνουμε και την άσκηση που κάνουμε, όμως εξωτερικοί παράγοντες όπως φαρμακευτική αγωγή μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα πείνας, ή να οδηγήσουν σε κατακράτηση υγρών με αποτέλεσμα αυξημένο νούμερο και στη ζυγαριά. Σε κατακράτηση υγρών οδηγούν φάρμακα όπως αντι-υπερτασικά, αντισυλληπτικά, τα κορτικοστεροειδή, και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, ενώ ορισμένα αντικαταθλιπτικά, κορτικοστεροειδή και αντιισταμινικά φάρμακα μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα πείνας.
Υποθυρεοειδισμός
Οι θυρεοειδικές ορμόνες ρυθμίζουν τη λειτουργία του σώματος, των βιοχημικών αντιδράσεων που αποκαλούμε “μεταβολισμό”. Ο υποθυρεοειδισμός οδηγεί σε αύξηση του σωματικού βάρους και σε δυσκολία απώλειας βάρους, όταν δεν έχει γίνει διάγνωση ή δεν λαμβάνεται η -κατάλληλη- αγωγή.
Όταν η λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα ρυθμιστεί, τότε παύει να επηρεάζει και το βάρος.
Εν κατακλείδι, διατροφικές πρακτικές και ο τρόπος ζωής, όπως και η κατάσταση υγείας μας, μπορεί να μας οδηγήσουν στο θετικό ισοζύγιο ενέργειας, χωρίς να το καταλάβουμε! Συνεπώς, χρειάζεται οργάνωση και συνειδητότητα στη μέρα μας, και στις διατροφικές μας συμπεριφορές, όπως και σωστή ενημέρωση γύρω από τη διατροφή. Φυσικά, ο τακτικός έλεγχος της κατάστασης υγείας μας είναι σημαντικός, όπως και η ενημέρωση μας για παρενέργειες φαρμάκων και σωστή διαχείριση χρήσης φαρμάκων, όπως τα κορτικοστεροειδή που απαιτούν μεταβολές στη διατροφή.
Πηγές:
Oostenbach LH, Slits E, Robinson E, Sacks G. Systematic review of the impact of nutrition claims related to fat, sugar and energy content on food choices and energy intake. BMC Public Health. 2019 Oct 15;19(1):1296. doi: 10.1186/s12889-019-7622-3. PMID: 31615458; PMCID: PMC6794740.
Fuentes Artiles R, Staub K, Aldakak L, Eppenberger P, Rühli F, Bender N. Mindful eating and common diet programs lower body weight similarly: Systematic review and meta-analysis. Obes Rev. 2019 Nov;20(11):1619-1627. doi: 10.1111/obr.12918. Epub 2019 Aug 1. PMID: 31368631.
Dyrstad SM, Hansen BH, Holme IM, Anderssen SA. Comparison of self-reported versus accelerometer-measured physical activity. Med Sci Sports Exerc. 2014 Jan;46(1):99-106. doi: 10.1249/MSS.0b013e3182a0595f. PMID: 23793232.
Poslusna K, Ruprich J, de Vries JH, Jakubikova M, van't Veer P. Misreporting of energy and micronutrient intake estimated by food records and 24 hour recalls, control and adjustment methods in practice. Br J Nutr. 2009 Jul;101 Suppl 2:S73-85. doi: 10.1017/S0007114509990602. PMID: 19594967.
Fontenelle LC, Feitosa MM, Severo JS, Freitas TE, Morais JB, Torres-Leal FL, Henriques GS, do Nascimento Marreiro D. Thyroid Function in Human Obesity: Underlying Mechanisms. Horm Metab Res. 2016 Dec;48(12):787-794. doi: 10.1055/s-0042-121421. Epub 2016 Dec 6. PMID: 27923249.
To άρθρο γράφτηκε από την Δρ Μαντζώρου Μαρία και δημοσιεύτηκε αρχικά στo Fitness Motivation Hellas
Φωτογραφία από το Bovary. gr
Νηστεία: πώς υποκαθιστούμε το γάλα;
Τα γαλακτοκομικά προϊόντα αποτελούν πηγή πρωτεΐνης και ασβεστίου. Κατά τη νηστεία η κατανάλωση γάλακτος και γαλακτοκομικών απαγορεύεται, λόγω της ζωικής τους προέλευσης.
Το μπρόκολο, το κουνουπίδι, το σπανάκι, το σουσάμι, το ταχίνι και τα αμύγδαλα αποτελούν εναλλακτικές πηγές ασβεστίου, ενώ αυτήν την εποχή έμφαση δίνεται στα μη γαλακτοκομικά προϊόντα και ροφήματα.
Στα ράφια του σούπερ μάρκετ θα έχετε παρατηρήσει τα διαφορετικά νηστίσιμα γάλατα. Η ποικιλία των νηστίσιμων προϊόντων αυξάνεται με τα χρόνια και είναι πιο δύσκολο να κάνουμε την πιο υγιεινή επιλογή! Παρακάτω αναλύονται τα διάφορα νηστίσιμα γαλακτοκομικά προϊόντα και οι διαφορές μεταξύ τους.
Όσον αφορά τα υποκατάστατα γάλακτος, στο εμπόριο υπάρχουν διάφορα ροφήματα, όπως σόγιας, αμυγδάλου, ρυζιού, καρύδας και βρώμης. Τα νηστίσιμα ροφήματα έχουν λιγότερες θερμίδες ανά μερίδα σε σχέση με το κανονικό γάλα καθώς και λιγότερα κορεσμένα λιπαρά.
Τα ροφήματα αυτά περιέχουν ασβέστιο, βιταμίνη D και βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όμως, στην πλειοψηφία τους περιέχουν έως και τέσσερα κουταλάκια του γλυκού σάκχαρα. Βέβαια, είναι ελεύθερα λακτόζης και χοληστερόλης. Εκτός από το ρόφημα βρώμης, τα υπόλοιπα είναι ασφαλή προς κατανάλωση από άτομα με κοιλιοκάκη.
Ένα ποτήρι γάλα/ρόφημα σόγιας περιέχει όση πρωτεΐνη περιέχει και το τυπικό γάλα και είναι το εναλλακτικό ρόφημα με τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα πρωτεΐνης. Προτιμήστε γάλα σόγιας, χωρίς πρόσθετη ζάχαρη ή με φυσική γεύση.
Λόγω του ότι η περισσότερη σόγια προέρχεται από γενετικά τροποποιημένη σόγια, είναι καλό να ελέγχετε την ετικέτα του προϊόντος.
Το γάλα αμυγδάλου είναι ένα ρόφημα με ευχάριστη, ελαφριά γεύση και λιγότερες θερμίδες ανά μερίδα από τα άλλα νηστίσιμα ροφήματα, ενώ υπάρχει και προϊόν χωρίς πρόσθετα σάκχαρα. Το θετικό με το ρόφημα αμυγδάλου είναι ότι μπορεί να παρασκευαστεί εύκολα και στο σπίτι! Μουλιάστε ένα φλιτζάνι αμύγδαλα όλο το βράδυ. Το πρωί ξεφλουδίστε τα, ξεβγάλτε και στραγγίστε τα.
Στη συνέχεια, προσθέστε τα στο μπλέντερ με τέσσερα φλιτζάνια νερό (και τέσσερις χουρμάδες ή λίγο μέλι για να γίνει πιο γλυκό) και ανακατέψτε καλά. Τέλος, περάστε το μείγμα μέσα από μουσελίνα και απολαύστε το!
Το γάλα καρύδας είναι ρόφημα με εξωτική, ελαφριά γεύση. Περιέχει φυσικά σάκχαρα, οπότε τις περισσότερες φορές δεν προστίθενται επιπλέον σάκχαρα στο ρόφημα. Βέβαια, σε ορισμένες περιπτώσεις ενδέχεται το γάλα καρύδας να είναι αναμεμιγμένο με γάλα ρυζιού.
Αναφορικά με το γάλα ρυζιού, προέρχεται κυρίως από καστανό ρύζι, περιέχει περισσότερους υδατάνθρακες ανά μερίδα από το συμβατικό γάλα, εκ των οποίων σχεδόν τα μισά είναι σάκχαρα που προκύπτουν φυσικά. Όμως, λόγω της περιεκτικότητας του ρυζιού σε αρσενικό, είναι αμφίβολη η ασφάλειά του για τα παιδιά.
Το γάλα βρώμης προέρχεται από βρώμη, είναι πιο πλούσιο σε φυτικές ίνες από τα άλλα ροφήματα, με πάνω από 3 γρ. φυτικών ινών σε ένα ποτήρι! Ταιριάζει ιδιαίτερα με δημητριακά και βρώμη στο πρωινό, βοηθώντας ιδιαίτερα στην αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών!
Υπάρχουν διάφορα εναλλακτικά ροφήματα για άτομα που νηστεύουν. Απ’ αυτά το γάλα αμυγδάλου χωρίς προσθήκη σακχάρων έχει τις λιγότερες θερμίδες με ωραία γεύση, ενώ μπορείτε εύκολα να το φτιάξετε μόνοι σας!
Κρακερ βρώμης με μυρωδικά
Είναι πανεύκολο να φτιάξουμε τα δικά μας κρακεράκια! Αν σας αρεσουν τα κρακεράκια, θα σας αρέσει πολυ αυτή η συνταγή που είναι πλουσια σε φυτικές ινες, χάρη στη βρώμη & με καλά λιπαρα χάρη στο λιναρόσπορο και το ελαιόλαδο!
Για περίπου 12-15 crackers θα χρειαστείτε:
- 1 1/2 φλ. βρώμη
- 1/8 κ.γ. σόδα
- 3 γεματες κ.σ. αλεσμενο λιναρόσπορο
- 2 κ.σ. εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο
- 2 κ.σ. μυρωδικά της επιλογής σας (εγώ έβαλα θυμάρι & μιξ μπαχαρικών Προβηγκίας)
- 6-8 κ.σ. νερό ζεστό
Εκτέλεση:
1. Προθερμανετε το φούρνο στους 160 βαθμούς
2. Ανάμειξτε ολα τα στερεά υλικά σε ένα μπολ.
3. Στη μέση του μπολ ρίξτε το νερό και το ελαιόλαδο και ανάμειξτε καλά να σχηματιστεί μια υγρή ζυμη.
4. Σε ταψί πανω σε μια λαδόκολλα, πατηστε τη ζύμη και με τη βοήθεια μιας άλλης λαδόκολλας ανοίξτε τη ζύμη να γίνει αρκετά λεπτή σαν κρακερ.
5. Κόψτε τη ζύμη σε 12-15 κομμάτια και απομακρυνετε τα μεταξυ τους.
6. Ψηστε για 40 λεπτά μέχρι να ροδισουν.
7. Αφήστε τα κρακερ να κρυώσουν και αποθηκεύστε σε αεροατεγες δοχείο ή απολαυστε τα σε πλατώ τυριών/αλλαντικών!