Maternal Gestational Diabetes Is Associated with High Risk of Childhood Overweight and Obesity: A Cross-Sectional Study in Pre-School Children Aged 2–5 Years
Mantzorou, Maria, Dimitrios Papandreou, Eleni Pavlidou, Sousana K. Papadopoulou, Maria Tolia, Maria Mentzelou, Antigoni Poutsidi, Georgios Antasouras, Georgios K. Vasios, and Constantinos Giaginis. 2023. "Maternal Gestational Diabetes Is Associated with High Risk of Childhood Overweight and Obesity: A Cross-Sectional Study in Pre-School Children Aged 2–5 Years" Medicina 59, no. 3: 455. https://doi.org/10.3390/medicina59030455
Background and Objectives: Childhood obesity is a global public health concern with long-term and serious health implications. An important factor for childhood obesity is maternal gestational diabetes mellitus (GDM), which in turn impacts maternal and offspring long-term health. This study aimed to investigate the associations between maternal GDM and childhood weight status and multiple anthropometric and sociodemographic factors and perinatal outcomes. Materials and Methods: A total of 5348 children aged 2–5 years old and their paired mothers took part in the study. Questionnaires were utilized to evaluate the sociodemographic factors and perinatal outcomes as well as smoking habits, educational level, economic status, age, and parity status. Children’s anthropometric parameters were measured, and maternal medical history, preterm birth records, and anthropometric measures during pregnancy were retrieved by their medical records. Results: Overall, 16.4% of the children aged at 2–5 years were overweight, and 8.2% of them were affected by obesity, leading to a total 24.6% of children with overweight/obesity. Further, 5.5% of the enrolled mothers were diagnosed with gestational diabetes mellitus. GDM doubles the probability of childhood overweight/obesity at ages 2–5 years old independently of multiple confounding factors. Pre-pregnancy overweight and obesity, older maternal age, and smoking are risk factors for GDM, while GDM additionally increases the risk of preterm birth. Children of mothers that developed GDM were at greater risk of overweight or obesity, with the association between GDM and offspring’s weight status being independent of confounding factors. Conclusions: GDM is a severe public health issue with prolonged complications for both the mother and their children. Public health approaches and programs need to promote the negative role of pre-pregnancy weight and smoking status as well as the significance of a good glycemic control throughout gestation in women of childbearing age.
Ο διαβήτης κύησης της μητέρας σχετίζεται με υψηλό κίνδυνο παιδικού υπέρβαρου και παχυσαρκίας: Μια συγχρονική μελέτη σε παιδιά προσχολικής ηλικίας 2-5 ετών
Η παιδική παχυσαρκία ανησυχεί την παγκόισμια ιατρική κοινότητα για τη δημόσια υγεία με μακροπρόθεσμες και σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία. Ένας σημαντικός παράγοντας για την παιδική παχυσαρκία είναι ο μητρικός σακχαρώδης διαβήτης κύησης (ΣΔΚ), ο οποίος με τη σειρά του επηρεάζει μακροπρόθεσμα την υγεία της μητέρας και των απογόνων της. Αυτή η μελέτη στόχευε να διερευνήσει τις συσχετίσεις μεταξύ του μητρικού ΣΔΚ και της κατάστασης βάρους στην παιδικής ηλικίας και πολλαπλών ανθρωπομετρικών και κοινωνικοδημογραφικών παραγόντων και περιγεννητικών αποτελεσμάτων.
Στη μελέτη συμμετείχαν συνολικά 5348 παιδιά ηλικίας 2-5 ετών και οι μητέρες τους. Τα ερωτηματολόγια χρησιμοποιήθηκαν για την αξιολόγηση των κοινωνικοδημογραφικών παραγόντων και των περιγεννητικών αποτελεσμάτων καθώς και των καπνιστικών συνηθειών, του μορφωτικού επιπέδου, της οικονομικής κατάστασης, της ηλικίας και της ισότητας. Μετρήθηκαν οι ανθρωπομετρικές παράμετροι των παιδιών και το ιατρικό ιστορικό της μητέρας, τα αρχεία πρόωρων τοκετών και οι ανθρωπομετρικές μετρήσεις κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ανακτήθηκαν από τα ιατρικά τους αρχεία.
Συνολικά, το 16,4% των παιδιών ηλικίας 2-5 ετών ήταν στην κλίμακα του υπέρβαρου, και το 8,2% στην κλίμακα της παχυσαρκίας, με αποτέλεσμα συνολικά το 24,6% των παιδιών με υπέρβαρα/παχυσαρκία. Επιπλέον, το 5,5% των μητέρων διαγνώστηκε με σακχαρώδη διαβήτη κύησης. Ο ΣΔΚ διπλασιάζει την πιθανότητα παιδικού υπέρβαρου/παχυσαρκίας σε ηλικίες 2-5 ετών, ανεξάρτητα από πολλούς συγχυτικούς παράγοντες. Το υπέρβαρο και η παχυσαρκία πριν από την εγκυμοσύνη, η μεγαλύτερη ηλικία της μητέρας και το κάπνισμα αποτελούν παράγοντες κινδύνου για ΣΔΚ, ενώ ο ΣΔΚ αυξάνει επιπλέον τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού. Τα παιδιά μητέρων που ανέπτυξαν ΣΔΚ διέτρεχαν μεγαλύτερο κίνδυνο υπέρβαρου ή παχυσαρκίας, με τη συσχέτιση μεταξύ του ΣΔΚ και της κατάστασης βάρους των παιδιών να είναι ανεξάρτητη από συγχυτικούς παράγοντες.
Ο ΣΔΚ είναι ένα σοβαρό ζήτημα δημόσιας υγείας με παρατεταμένες επιπλοκές τόσο για τη μητέρα όσο και για τα παιδιά τους. Οι προσεγγίσεις και τα προγράμματα δημόσιας υγείας πρέπει να προάγουν τον ρόλο του βάρους πριν από την εγκυμοσύνη και τον αρντηικό ρόλο του καπνίσματος, καθώς και τη σημασία του καλού γλυκαιμικού ελέγχου καθ' όλη τη διάρκεια της κύησης σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.
Το άρθρο είναι ελεύθερο προς ανάγνωση στη σελίδα του επιστημονικού περιοδικού εδώ. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους συγγραφείς.
Ψητά μήλα με βρώμη και φυστικοβούτυρο
Ψητά μήλα με βρώμη, μέλι και φυστικοβούτυρο που γίνονται σε φριτέζα αέρα ή στο φούρνο
Τα επιδόρπια με βάση τα φρούτα είναι από τα πιο θρεπτικά, και πιο εύκολα στην παρασκευή! Αυτή η συνταγή με τα ψητά μήλα θα μπορούσε να είναι μια γρήγορη εκδοχή του apple crisp, με βάση το μήλο, που μέσα του έχει προστεθεί το μίγμα από μεγάλες νιφάδες βρώμης, φυστικοβούτυρο, μέλι, κανέλα και λίγο αλεύρι. Η συνταγή γίνεται και στη φριτέζα αέρα (airfryer), αλλά και στον φούρνο!
Αν σας αρέσουν οι εύκολες και θρεπτικές συνταγές είστε στο σωστό μέρος! Βρείτε όλες τις γευστικές και υγιεινές συνταγές εδώ!
Η υψηλή θρεπτική αξία της συνταγής βασίζεται στο γεγονός ότι είναι πλούσια σε φυτικές ίνες χάρη στο μήλο και τη βρώμη, με καλά λιπαρά από το φυστικοβούτυρο, ενώ ακόμη περισσότερο μπορεί να ενισχυθεί η θρεπτικότητα με 1 κουταλιά αλεσμένο λιναρόσπορο ή σπόρους chia.
Για 3 μήλα θα χρειαστείτε:
- 3 μήλα
- 1/3 φλ. νιφάδες βρώμης
- 1 κ.σ. αλεύρι (ολικής άλεσης ή αλεύρι βρώμης ή αλεύρι αμυγδάλου)
- 1/2 κ.γ. κανέλα
- 1 κουταλιά σούπας φυστικοβούτυρο
- 1 κουταλιά σούπας μέλι
- 1 κουταλιά σούπας λιναρόσπορο (προεραιτικά)
Εκτέλεση:
- Σε ένα μπολ αναμείξτε τη βρώμη, το αλεύρι, την κανέλα, και τον λιναρόσπορο.
- Σε ένα μικρό μπολάκι ανακατέψτε καλά το μέλι και το φυστικοβούτυρο (μπορεί να χρειαστεί να ζεσταθεί το μίγμα στο φούρνο μικροκυμμάτων για λίγα δευτερόλεπτα, ώστε να ομογενοποιηθεί)
- Αφού πλύνετε τα μήλα, κόψτε λίγο το επάνω μέρος και αφαιρέστε τους σπόρους και το κεντρικό κομμάτι του μήλου. Για να σταθούν πιο εύκολα τα μήλα, μπορείτε να κόψετε λίγο μήλο από κάτω.
- Γεμίστε τα μήλα με το μίγμα της βρώμης
- Ψήστε τους 180○ Κελσίου για 15 λεπτά στη φριτέζα αέρα ή για 20 λεπτά στον φούρνο.
Καλή απόλαυση!
Παραλλαγές:
- Για να γίνει vegan η συνταγή αντί για μέλι, χρησιμοποιείστε κάποιο άλλο σιρόπι
- Για άτομα με κοιλιοκάκη που δεν καταναλώνουν βρώμη αντικαταστήστε τη βρώμη με νιφάδες κινόα και το αλεύρι με κάποιο αλεύρι χωρίς γλουτένη
- Η συνταγή δεν είναι κατάλληλη για άτομα με Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου που βρίσκονται στη διαδικασία της low FODMAP diet.
Πώς η οικογένεια θα βοηθήσει το υπέρβαρο παιδί; (Μέρος Β΄)
Με την παιδική παχυσαρκία να μοιάζει με επιδημία, η αντιμετώπιση του υπερβάλλοντος σωματικού βάρους των παιδιών είναι πιο σημαντική από ποτέ. Οι γονείς ως κηδεμόνες και υπεύθυνοι για την υγεία και ευημερία των παιδιών είναι οι ιθύνοντες για την αντιμετώπιση του παιδικού υπέρβαρου και της παχυσαρκίας. Όπως αναφέρθηκε στο μέρος Α’ του “Πώς η οικογένεια θα βοηθήσει το υπέρβαρο παιδί;” η αναγνώριση του προβλήματος είναι το αρχικό και πιο σημαντικό κομμάτι της αντιμετώπισης κάθε προβλήματος, έτσι ώστε να αναλάβουμε δράση! Σύσσωμη η οικογένεια πρέπει να βοηθήσει το παιδί, έτσι ώστε να είναι σε θέση να κάνει πιο υγιεινές διατροφικές επιλογές στο σπίτι.
Τι κάνουμε με τα σνακ στο σχολείο, και με τα γλυκά; Πώς η άσκηση θα βοηθήσει;
Τα παιδιά περνούν αρκετό χρόνο στο σχολείο. Όσον αφορά το κολατσιό τους είναι καλό να το παίρνουν μαζί τους από το σπίτι. Ένα τοστ ή σάντουιτς, φρούτα και κομμένα λαχανικά, όπως αγγούρι και καρότο, και πιο σπάνια μια σπιτική πίτα ή κέικ είναι καλές ιδέες. Βέβαια, καθώς πολλά παιδιά πάνε στο σχολείο με ολόκληρες συσκευασίες μπισκότων και άλλων σνακ, η επικοινωνία με τους δασκάλους, με άλλους γονείς και το κυλυκείο για τα σνακ των παιδιών μπορεί να βοηθήσει, έτσι ώστε όλα τα παιδιά να έχουν πιο υγιεινές επιλογές στο σχολείο! Επιπλέον, μια καλή ιδέα είναι τα παιδιά να βοηθούν στην προετοιμασία του κολατσιού τους, ώστε να μαθαίνουν περισσότερο για τη διατροφή και να φτιάχνουν σνακ που θα θέλουν να φάνε!
Κανένα φαγητό δεν απαγορεύεται, εκτός και αν υπάρχει ιατρικός λόγος. Έτσι, ακόμη και αν το παιδί θελήσει να φάει γλυκό, αυτό δεν απαγορεύεται, αλλά πρέπει να τονιστεί ότι είναι καλό να τρώμε πιο σπάνια (πχ. 1 φορά την εβδομάδα) τα γλυκά που μας αρέσουν και να τα απολαμβάνουμε με την ηρεμία μας, χωρίς να βιαζόμαστε. Είναι σημαντικό να αποφεύγουμε να έχουμε στο σπίτι γλυκά και αλμυρά σνακ, τα οποία είναι πειρασμός για τα παιδιά που θα θέλουν να τα καταναλώσουν! Είναι προτιμότερο να αγοράζονται όταν και εφόσον θα καταναλωθούν άμεσα και σε ποσότητα που αντιστοιχεί σε 1 μερίδα για τον καθένα. Ας μην ξεχνάμε ότι το γιαούρτι με φρούτα ή το γιαούρτι με μέλι και καρύδια, και τα αποξηραμένα φρούτα έχουν γλυκιά γεύση, και δεν χρειάζεται ένα τρόφιμο να περιέχει υπερβολική πρόσθετη ζάχαρη για να είναι γλυκό!
Πέρα από τη διατροφή είναι σημαντική η φυσική δραστηριότητα των παιδιών. Η χρήση ταμπλετών, κινητών και υπολογιστών έχει επιφέρει αύξηση στις καθιστικές δραστηριότητες των παιδιών. Συστήνεται η καθημερινή άσκηση για 1 ώρα για τα παιδιά, είτε κάποιο άθλημα που τους αρέσει, είτε παιχνίδι! Φυσικά, για να συνεχίσει το παιδί να ασκείται πρέπει να του αρέσει η δραστηριότητα που κάνει! Καλή ιδέα είναι η άσκηση γονέων και παιδιών μαζί, όπως το περπάτημα ή βόλτα με το ποδήλατο, ή οι ομαδικές-οικογενειακές δραστηριότητες. Έτσι, όλη η οικογένεια γυμνάζεται και οι γονείς δίνουν το καλό παράδειγμα στα παιδιά!
Πρέπει φυσικά και πάλι να τονιστεί η σημαντικότητα του να μην υπάρχει πίεση και να μην δημιουργούνται ενοχές στο παιδί, καθώς αυτό μπορεί να φέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Χρειάζεται υπομονή, επιμονή και χρόνο για να βελτιωθούν οι συνήθειες όλων μας, πόσο μάλλον των παιδιών που είναι πιο επιρεπή. Με μικρά βήματα πετυχαίνουμε στο στόχο μας, και βοηθάμε το υπέρβαρο παιδί!
Διαβάστε το Μέρος Α' εδώ
Διατροφή και ψυχική υγεία: Μπορούμε να επηρεάσουμε την ψυχολογική μας κατάσταση μέσω της διατροφής;
Όταν μιλάμε για διατροφή και ψυχική υγεία, στο μυαλό μας έρχονται συνήθως οι διατροφικές διαταραχές. Οι διατροφικές μας επιλογές όμως φαίνεται να σχετίζονται με την ψυχολογική μας κατάσταση, πέρα από τις ψυχογενείς διατροφικές διαταραχές. Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, τα επιστημονικά δεδομένα που υποδεικνύουν ότι η διατροφή επηρεάζει τόσο τη σωματική όσο και τη ψυχική υγεία έχουν αυξηθεί. Ελλείψεις θρεπτικών συστατικών, η ποιότητα της διατροφής που ακολουθούμε, καθώς και η μικροχλωρίδα του εντέρου μελετώνται αυτή την περίοδο πιο πολύ και σε βάθος, με τα αρχικά αποτελέσματα να είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακά!
Η έρευνα δείχνει ότι διατροφικοί παράγοντες που ενδέχεται να διαμορφώνουν βιοδείκτες που σχετίζονται με την κατάθλιψη, διέπουν και την παχυσαρκία και τον σακχαρώδη διαβήτη. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι μεσολαβητές ενεργειακής ομοιόστασης και διάθεσης συνδέουν τον γαστρεντερικό σωλήνα με τον εγκέφαλο.
Η υγιεινή διατροφή, με τρόφιμα όπως το ελαιόλαδο, τα ψάρια, τα φρούτα, τα λαχανικά και οι ξηροί καρποί, τα όσπρια, τα πουλερικά, τα γαλακτοκομικά και το μη επεξεργασμένο κρέας σχετίζεται όχι μόνο με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης. Σε Έλληνες ηλικιωμένους, όπου η κατάθλιψη απαντάται συχνά, η προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή σχετιζόταν με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης, και χαμηλής γνωστικής λειτουργίας (άνοια), γεγονός με ιδιαίτερη σημασία για την δημόσια και προσωπική υγεία! Παρόμοιες μελέτες σε ενήλικες επιβεβαιώνουν τη συσχέτιση αυτή. Αντιστρόφως, μη-υγιεινά πρότυπα διατροφής σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης. Ενθαρρυντικά όμως είναι και τα αποτελέσματα μιας έρευνας που μελέτησε την επίδραση της διατροφής στα συμπτώματα της κατάθλιψης. Η έρευνα έγινε σε άτομα με κατάθλιψη και έδειξε θετική έκβαση στα καταθλιπτικά συμπτώματα μετά από προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή και συμπληρωματική αγωγή ιχθυελαίων!.
Επιπλέον, συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά όπως το ασβέστιο, το χρώμιο, το φολικό οξύ, τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, η βιταμίνες D και B12, ο ψευδάργυρος, το μαγνήσιο και η D-σερίνη έχουν μελετηθεί ως συμπληρωματική αγωγή κατά της κατάθλιψης.
Τέλος, το έντερό μας θεωρείται ο «δεύτερος εγκέφαλος», όχι μόνο νευρολογικά, αλλά και μέσω του άξονα «επικοινωνίας» εντέρου-εγκεφάλου. Μάλιστα, κάποιες αρχικές μελέτες σε ζώα και ανθρώπους δείχνουν ότι αλλαγές στην μικροχλωρίδα του εντέρου, η οποία σχετίζεται άρρηκτα με τη διατροφή μας, επιδρούν στη λειτουργία του εγκεφάλου, τη συμπεριφορά, καθώς και το βάρος μας. Η εντερική μικροχλωρίδα φαίνεται να σχετίζεται επίσης με τον κίνδυνο εμφάνισης διαταραχών ψυχικής υγείας, όπως κατάθλιψη, αγχώδης διαταραχή και νευρογενή ανορεξία.
Συνεπώς, η βιβλιογραφία ολοένα και αυξάνεται για την σχέση διατροφής και ψυχικής υγείας. Μια υγιεινή διατροφή, λοιπόν, και δη η Μεσογειακή Διατροφή, φαίνεται να είναι σύμμαχός μας για μια καλή ψυχική υγεία!!!