Πόσο κοντά είμαστε στη διατροφή ανάλογα με τα γονίδιά μας;
Οι εξελίξεις πάνω στη γενετική έχουν φέρει επανάσταση τα τελευταία χρόνια και στη διατροφή μας.
Η αλήθεια είναι ότι μπορούμε ανάλογα με τα γονίδιά μας να ακολουθήσουμε μια απόλυτα εξατομικευμένη διατροφή, έτσι ώστε να μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης αρκετών ασθενειών. Στην πράξη όμως τι γίνεται; Πόσο κοντά είμαστε στην εφαρμογή τέτοιων πλάνων διατροφής;
Αν και έχουν γίνει αρκετές μελέτες τις τελευταίες δεκαετίες σχετικά με τον ρόλο της διατροφής σε φορείς ορισμένων γονιδίων, και έχουμε προχωρήσει αρκετά, δεν έχουμε σαφή αποτελέσματα, ώστε να σχηματίσουμε την πλήρη εικόνα και να είμαστε σε θέση να εξατομικεύσουμε την διατροφή μας, σύμφωνα με το DNA μας. Μάλιστα, αν και υπάρχουν κάποιες εταιρείες που υπόσχονται διατροφή σύμφωνα με τα γονίδια, εξετάζουν μόνο μερικά γονίδια, και ουσιαστικά προτείνουν μια διατροφή που λίγες διαφορές έχει από ένα υγιεινό πρότυπο διατροφής.
Βέβαια, φαίνεται ότι ακόμη και αν γνωρίζουμε τι αλλαγές πρέπει να κάνουμε στη διατροφή μας, σύμφωνα με το γονιδίωμά μας, αυτή η γνώση δεν μας κινητοποιεί για τις απαραίτητες διατροφικές αλλαγές.
Επιπλέον, δεν είναι μόνο τα γονίδια μας, αλλά και το περιβάλλον μας, και ο τρόπος ζωής μας που επηρεάζει τον κίνδυνο στον οποίο βρισκόμαστε για εμφάνιση χρόνιων ασθενειών, ενώ δεν πρέπει να απομονώνουμε και την συμβολή της εντερικής μας μιρκοχλωρίδας, η οποία φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία μας.
Αρκετές φορές “ρίχνουμε το φταίξιμο” για το επιπλέον σωματικό μας βάρος στα γονίδιά μας. Και όντως υπάρχουν πάνω από 100 γονίδια που έχουν συσχετιστεί με το βάρος μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να προλάβουμε ή να αντιμετώπισουμε το αυξημένο σωματικό βάρος, ακόμη και αν έχουμε γονίδια που αυξάνουν τον κίνδυνο για αυξημένο βάρος! Η έρευνα έχει δείξει ότι τα άτομα με το γονίδιο FTO, ένα από τα γονίδια που σχετίζεται με την εμφάνιση της παχυσαρκίας, μπορούν να χάσουν βάρος, όπως και τα άτομα χωρίς το γονίδιο αυτό. Άρα, ναι μεν τα γονίδια παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία, το βάρος μας και στον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αποκλείεται ο παράγοντας περιβάλλον και τρόπος ζωής!
Συνεπώς, αν και εως τώρα έχουμε κάνει πρόοδο όσον αφορά τα γονίδια και τη διατροφή, χρειάζονται επιπλέον μελέτες, που λαμβάνουν υπόψιν και άλλους παράγοντες, όπως τη μικροχλωρίδα του εντέρου και τον τρόπο ζωής μας, γεγονός που θα μας πάρει αρκετά χρόνια. Μέχρι τότε, είναι σημαντική η προσκόλληση σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, με υγιεινή διατροφή και τακτική άσκηση!
Pre-Pregnancy Excess Weight Association with Maternal Sociodemographic, Anthropometric and Lifestyle Factors and Maternal Perinatal Outcomes
Papandreou D, Mantzorou M, Tyrovolas S, Pavlidou E, Antasouras G, Psara E, Poulios E, Vasios GK, Giaginis C. Pre-Pregnancy Excess Weight Association with Maternal Sociodemographic, Anthropometric and Lifestyle Factors and Maternal Perinatal Outcomes. Nutrients. 2022; 14(18):3810. https://doi.org/10.3390/nu14183810
Background: Pre-pregnancy excess weight is an important factor for adverse maternal perinatal outcomes; however, data for Greek women remain limited. Therefore, the aim of the present work was to evaluate the relation between pre-pregnant weight status and sociodemographic, anthropometric and lifestyle factors and maternal perinatal outcomes. Methods: In the present cross-sectional study, 5133 healthy women were enrolled from nine different Greek regions after applying specific inclusion and exclusion criteria. Validated questionnaires were used to assess the sociodemographic characteristics and certain lifestyle factors of the study population. Anthropometric and clinical data were retrieved from medical history files of the women, including measured weight in the first weeks of pregnancy and right before delivery, and maternal perinatal outcomes. Women’s weights and heights were also measured 2–5 years postpartum by trained nutritionists. Non-adjusted and adjusted statistical analysis was performed to assess whether pre-pregnancy weight status was associated with sociodemographic, anthropometric and lifestyle factors and maternal perinatal outcomes. Results: In pre-pregnancy, 17.5% of the women were overweight, and 4.9% were classified as obese. These rates were increased 2–5 years postpartum, reaching 21.0% for overweight and 9.6% for obese women. Pre-pregnancy overweight/obesity were associated with older maternal age, higher prevalence of overweight/obesity at 2–5 years postpartum and nonexclusive breastfeeding, as well as increased rates for preterm birth and pregnancy-induced hypertension after multiple adjustments. Conclusions: Overweight and obesity rates were high among women of childbearing age in Greece. These findings highlight the urgent need for healthy lifestyle promotion and targeted obesity prevention and intervention schemes among women of reproductive age.
Το υπερβάλλον σωματικό βάρος πριν από την εγκυμοσύνη είναι ένας σημαντικός παράγοντας για τις δυσμενείς περιγεννητικές εκβάσεις για την μητέρας. Ωστόσο, τα στοιχεία για τις Ελληνίδες παραμένουν περιορισμένα. Ως εκ τούτου, ο στόχος της παρούσας μελέτης ήταν να αξιολογήσει τη σχέση μεταξύ της κατάστασης βάρους πριν την εγκυμοσύνη και των κοινωνικοδημογραφικών, ανθρωπομετρικών παραγόντων και παραγόντων τρόπου ζωής και των μητρικών περιγεννητικών εκβάσεων.
Στην παρούσα συγχρονική μελέτη, 5133 υγιείς γυναίκες εντάχθηκαν από εννέα διαφορετικές ελληνικές περιφέρειες μετά την εφαρμογή συγκεκριμένων κριτηρίων ένταξης και αποκλεισμού. Χρησιμοποιήθηκαν επικυρωμένα ερωτηματολόγια για την αξιολόγηση των κοινωνικοδημογραφικών χαρακτηριστικών και ορισμένων παραγόντων του τρόπου ζωής του πληθυσμού της μελέτης. Τα ανθρωπομετρικά και κλινικά δεδομένα ανακτήθηκαν από αρχεία ιατρικού ιστορικού των γυναικών, συμπεριλαμβανομένου του μετρημένου βάρους τις πρώτες εβδομάδες της εγκυμοσύνης και ακριβώς πριν τον τοκετό, και των περιγεννητικών αποτελεσμάτων της μητέρας. Το βάρος και το ύψος των γυναικών μετρήθηκαν επίσης 2-5 χρόνια μετά τον τοκετό από εκπαιδευμένους διατροφολόγους. Πραγματοποιήθηκε στατιστική ανάλυση για να εκτιμηθεί εάν η κατάσταση βάρους πριν από την εγκυμοσύνη συσχετίστηκε με κοινωνικοδημογραφικούς, ανθρωπομετρικούς παράγοντες και παράγοντες τρόπου ζωής και με τα μητρικά περιγεννητικά αποτελέσματα.
Στην προ της εγκυμοσύνης περίοδο, το 17,5% των γυναικών ήταν υπέρβαρες και το 4,9% ταξινομήθηκαν ως παχύσαρκες. Αυτά τα ποσοστά αυξήθηκαν 2-5 χρόνια μετά τον τοκετό, φτάνοντας το 21,0% για τις υπέρβαρες και το 9,6% για τις παχύσαρκες γυναίκες. Το υπέρβαρο/παχυσαρκία πριν από την εγκυμοσύνη συσχετίστηκε με μεγαλύτερη ηλικία της μητέρας, υψηλότερο επιπολασμό υπέρβαρου/παχυσαρκίας στα 2-5 χρόνια μετά τον τοκετό και μη αποκλειστικό θηλασμό, καθώς και αυξημένα ποσοστά πρόωρου τοκετού και υπέρτασης που προκαλείται από εγκυμοσύνη μετά από πολλαπλές προσαρμογές.
Τα ποσοστά υπέρβαρου και παχυσαρκίας ήταν υψηλά στις γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία στην Ελλάδα. Αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν την επείγουσα ανάγκη για προώθηση υγιεινού τρόπου ζωής και στοχευμένα προγράμματα πρόληψης και παρέμβασης της παχυσαρκίας μεταξύ των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας.
Το άρθρο είναι ελεύθερο προς ανάγνωση στη σελίδα του επιστημονικού περιοδικού εδώ. Τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στους συγγραφείς.
Ψητά φαλάφελ (ρεβυθοκεφτέδες)
Μια Μεσογειακή συνταγή, που είναι γεμάτη θρέψη, χάρη στα ρεβίθια, αλλά και εύκολη στην προετοιμασία και το ψήσιμο!
Θα χρειαστείτε για περιπου 12 φαλάφελ:
- 1 φλιτζάνι (200 γρ) ρεβίθια μουλιασμένα για 12 ώρες σε νερό με 1 κ.γ. σοδα
- 2 μικρά κρεμμύδια
- 1 ματσάκι μαϊντανό ψιλοκομμένο
- 3 σκελίδες σκόρδο ή 1 κ.γ. σκόνη σκόρδου
- 1 κ.γ. κύμινο
- 1/2 κ.γ. αλάτι
- πιπέρι
- 2 κσ αλεύρι ή βρώμη
- 1/2 κ.γ. σόδα
- εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο για να αλείψετε τα φαλάφελ πριν τα ψήσετε
Εκτέλεση:
1. Απο το προηγούμενο βράδυ μουλιάστε τα ρεβίθια σε νερό και σόδα
2. Την επόμενη μέρα, στραγγίστε το νερό και ξεπλύνετε τα ρεβίθια
3. Στο πολυμίξερ αναμείξτε όλα τα υλικά, εκτός από το ελαιόλαδο, μέχρι να γίνουν μια πάστα
4. Αφήστε το μίγμα στο ψυγείο για 30 λεπτά, μέχρι να προθερμανθεί ο φούρνος στους 220 βαθμούς.
5. Φτιάξτε τα μπιφτεκάκια-φαλάφελ και τοποθετήστε τα σε ένα ταψί με αντικολλητικό χαρτί. Αλειψτε τα φαλάφελ με λίγο ελαιόλαδο.
6. Ψηστε για 30 λεπτά, αναποδογυρόζοντάς τα στο ενδιάμεσο για να ψηθούν καλά και από τις δυο πλευρές.
Καλη απόλαυση!
Energy balls με φυστικι Αιγίνης & cranberries
Τα energy balls είναι από τα πιο εύκολα & γρήγορα σνακ! Ώρα για μια νεα συνταγή με φυστικι Αιγίνης & cranberries.
Τι θα χρειαστείτε για 10 energy balls:
-1/2 φλ. χουρμάδες
-1/2 φλ. cranberries
-3/4 φλ. φυστικια Αιγίνης
- 2 κ.γ. βρώμη
-Λευκή κουβερτούρα για επικάλυψη (προεραιτικά)
Δοκιμάστε και energy balls με ταχίνι-κακάο!
Εκτέλεση:
1. Στο blender προσθέστε τη βρώμη, τους χουρμάδες, τα cranberries & τα φυστικια Αιγίνης, και αναμείξτε καλά μεχρι το μίγμα να γίνει σαν παστα.
2. Χωρίστε σε 10 energy balls και αφήστε τα στο ψυγείο για 10-20 λεπτά να σφίξουν.
3. Μπορείτε να τα καλύψτε με λευκή σοκολάτα. Διατηρούνται στο ψυγείο!
Καλή απόλαυση!