Πόσο κοντά είμαστε στη διατροφή ανάλογα με τα γονίδιά μας;
Οι εξελίξεις πάνω στη γενετική έχουν φέρει επανάσταση τα τελευταία χρόνια και στη διατροφή μας.
Η αλήθεια είναι ότι μπορούμε ανάλογα με τα γονίδιά μας να ακολουθήσουμε μια απόλυτα εξατομικευμένη διατροφή, έτσι ώστε να μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης αρκετών ασθενειών. Στην πράξη όμως τι γίνεται; Πόσο κοντά είμαστε στην εφαρμογή τέτοιων πλάνων διατροφής;
Αν και έχουν γίνει αρκετές μελέτες τις τελευταίες δεκαετίες σχετικά με τον ρόλο της διατροφής σε φορείς ορισμένων γονιδίων, και έχουμε προχωρήσει αρκετά, δεν έχουμε σαφή αποτελέσματα, ώστε να σχηματίσουμε την πλήρη εικόνα και να είμαστε σε θέση να εξατομικεύσουμε την διατροφή μας, σύμφωνα με το DNA μας. Μάλιστα, αν και υπάρχουν κάποιες εταιρείες που υπόσχονται διατροφή σύμφωνα με τα γονίδια, εξετάζουν μόνο μερικά γονίδια, και ουσιαστικά προτείνουν μια διατροφή που λίγες διαφορές έχει από ένα υγιεινό πρότυπο διατροφής.
Βέβαια, φαίνεται ότι ακόμη και αν γνωρίζουμε τι αλλαγές πρέπει να κάνουμε στη διατροφή μας, σύμφωνα με το γονιδίωμά μας, αυτή η γνώση δεν μας κινητοποιεί για τις απαραίτητες διατροφικές αλλαγές.
Επιπλέον, δεν είναι μόνο τα γονίδια μας, αλλά και το περιβάλλον μας, και ο τρόπος ζωής μας που επηρεάζει τον κίνδυνο στον οποίο βρισκόμαστε για εμφάνιση χρόνιων ασθενειών, ενώ δεν πρέπει να απομονώνουμε και την συμβολή της εντερικής μας μιρκοχλωρίδας, η οποία φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία μας.
Αρκετές φορές “ρίχνουμε το φταίξιμο” για το επιπλέον σωματικό μας βάρος στα γονίδιά μας. Και όντως υπάρχουν πάνω από 100 γονίδια που έχουν συσχετιστεί με το βάρος μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να προλάβουμε ή να αντιμετώπισουμε το αυξημένο σωματικό βάρος, ακόμη και αν έχουμε γονίδια που αυξάνουν τον κίνδυνο για αυξημένο βάρος! Η έρευνα έχει δείξει ότι τα άτομα με το γονίδιο FTO, ένα από τα γονίδια που σχετίζεται με την εμφάνιση της παχυσαρκίας, μπορούν να χάσουν βάρος, όπως και τα άτομα χωρίς το γονίδιο αυτό. Άρα, ναι μεν τα γονίδια παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία, το βάρος μας και στον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι αποκλείεται ο παράγοντας περιβάλλον και τρόπος ζωής!
Συνεπώς, αν και εως τώρα έχουμε κάνει πρόοδο όσον αφορά τα γονίδια και τη διατροφή, χρειάζονται επιπλέον μελέτες, που λαμβάνουν υπόψιν και άλλους παράγοντες, όπως τη μικροχλωρίδα του εντέρου και τον τρόπο ζωής μας, γεγονός που θα μας πάρει αρκετά χρόνια. Μέχρι τότε, είναι σημαντική η προσκόλληση σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, με υγιεινή διατροφή και τακτική άσκηση!
Διατροφή και ψυχική υγεία: Μπορούμε να επηρεάσουμε την ψυχολογική μας κατάσταση μέσω της διατροφής;
Όταν μιλάμε για διατροφή και ψυχική υγεία, στο μυαλό μας έρχονται συνήθως οι διατροφικές διαταραχές. Οι διατροφικές μας επιλογές όμως φαίνεται να σχετίζονται με την ψυχολογική μας κατάσταση, πέρα από τις ψυχογενείς διατροφικές διαταραχές. Τα τελευταία χρόνια, μάλιστα, τα επιστημονικά δεδομένα που υποδεικνύουν ότι η διατροφή επηρεάζει τόσο τη σωματική όσο και τη ψυχική υγεία έχουν αυξηθεί. Ελλείψεις θρεπτικών συστατικών, η ποιότητα της διατροφής που ακολουθούμε, καθώς και η μικροχλωρίδα του εντέρου μελετώνται αυτή την περίοδο πιο πολύ και σε βάθος, με τα αρχικά αποτελέσματα να είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακά!
Η έρευνα δείχνει ότι διατροφικοί παράγοντες που ενδέχεται να διαμορφώνουν βιοδείκτες που σχετίζονται με την κατάθλιψη, διέπουν και την παχυσαρκία και τον σακχαρώδη διαβήτη. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι μεσολαβητές ενεργειακής ομοιόστασης και διάθεσης συνδέουν τον γαστρεντερικό σωλήνα με τον εγκέφαλο.
Η υγιεινή διατροφή, με τρόφιμα όπως το ελαιόλαδο, τα ψάρια, τα φρούτα, τα λαχανικά και οι ξηροί καρποί, τα όσπρια, τα πουλερικά, τα γαλακτοκομικά και το μη επεξεργασμένο κρέας σχετίζεται όχι μόνο με χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης. Σε Έλληνες ηλικιωμένους, όπου η κατάθλιψη απαντάται συχνά, η προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή σχετιζόταν με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης, και χαμηλής γνωστικής λειτουργίας (άνοια), γεγονός με ιδιαίτερη σημασία για την δημόσια και προσωπική υγεία! Παρόμοιες μελέτες σε ενήλικες επιβεβαιώνουν τη συσχέτιση αυτή. Αντιστρόφως, μη-υγιεινά πρότυπα διατροφής σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης. Ενθαρρυντικά όμως είναι και τα αποτελέσματα μιας έρευνας που μελέτησε την επίδραση της διατροφής στα συμπτώματα της κατάθλιψης. Η έρευνα έγινε σε άτομα με κατάθλιψη και έδειξε θετική έκβαση στα καταθλιπτικά συμπτώματα μετά από προσκόλληση στη Μεσογειακή Διατροφή και συμπληρωματική αγωγή ιχθυελαίων!.
Επιπλέον, συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά όπως το ασβέστιο, το χρώμιο, το φολικό οξύ, τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, η βιταμίνες D και B12, ο ψευδάργυρος, το μαγνήσιο και η D-σερίνη έχουν μελετηθεί ως συμπληρωματική αγωγή κατά της κατάθλιψης.
Τέλος, το έντερό μας θεωρείται ο «δεύτερος εγκέφαλος», όχι μόνο νευρολογικά, αλλά και μέσω του άξονα «επικοινωνίας» εντέρου-εγκεφάλου. Μάλιστα, κάποιες αρχικές μελέτες σε ζώα και ανθρώπους δείχνουν ότι αλλαγές στην μικροχλωρίδα του εντέρου, η οποία σχετίζεται άρρηκτα με τη διατροφή μας, επιδρούν στη λειτουργία του εγκεφάλου, τη συμπεριφορά, καθώς και το βάρος μας. Η εντερική μικροχλωρίδα φαίνεται να σχετίζεται επίσης με τον κίνδυνο εμφάνισης διαταραχών ψυχικής υγείας, όπως κατάθλιψη, αγχώδης διαταραχή και νευρογενή ανορεξία.
Συνεπώς, η βιβλιογραφία ολοένα και αυξάνεται για την σχέση διατροφής και ψυχικής υγείας. Μια υγιεινή διατροφή, λοιπόν, και δη η Μεσογειακή Διατροφή, φαίνεται να είναι σύμμαχός μας για μια καλή ψυχική υγεία!!!
Pasta frolla "Πάστα Φλώρα" με λάδι & μαρμελάδα φράουλα με chia seeds
Pasta frolla ή ελληνιστί Πάστα Φλώρα σε μια πιο θρεπτική εκδοχή
Ένα από τα πιο κλασσικά γλυκίσματα σε παγκόσμιο επίπεδο η pasta frolla, που στην Ελλάδα για κάποιο λόγο ονομάζουμε πάστα φλώρα, είναι η ιδανική συνταγή για να χρησιμοποιήσουμε την μαρμελάδα που έχει ξεμείνει!
Η κλασσική συνταγή του γλυκού αυτού περιέχει βούτυρο, όμως για να γίνει πιο θρεπτική μπορούμε να αντικαταστήσουμε το βούτυρο με εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, ενώ προσθέτωντας σπόρους chia στη μαρμελάδα (χωρίς πρόσθετη ζάχαρη), αυξάνουμε την περιεκτικότητα του γλυκού σε ω-3 λιπαρά και σε φυτικές ίνες.
Για τη ζύμη θα χρειαστείτε:
- 210 γρ. αλεύρι που φουσκώνει μόνο του
- 70 γρ αλεύρι αμυγδάλου ή σιμιγδάλι
- 80 γρ. ζάχαρη
- 80 γρ. ελαιόλαδο
- 1 βανίλίνη
- 1 αυγό + 1 κρόκο για τη ζύμη
- 1 ασπράδι για να αλείψουμε τη ζύμη στο τέλος
Για τη μαρμελάδα:
- 400 γρ. μαρμελάδα
- 1 κ.σ. chia seeds
Εκτέλεση:
1. Σε ένα μπολ ανακατεύουμε τη ζάχαρη, το αυγό και τον κρόκο, τη βανίλια και το ελαιόλαδο.
2. Προσθέτουμε σιγά-σιγά το αλεύρι και το αλεύρι αμυγδάλου (ή το σιμιγδάλι) και ανακατεύουμε καλά.
3. Αφήνουμε τη ζύμη να δέσει μιση ώρα στο ψυγείο.
4. Παίνουμε 100-120γρ από το ζυμάρι και το υπόλοιπο το απλώνουμε σε ένα στρογγυλό ταψάκι.
5. Στη μέση απλώνουμε τη μαρμελάδα (αφού έχουμε ανακατέψει μέσα τους σπόρους chia) και από πάνω με το υπόλοιπο ζυμάρι φτιάχνουμε σχέδια της επιλογής μας (εδώ έφτιαξα δίσκους σε διάφορα μεγέθη)
6. Απλώνουμε το ασπράδι αυγού πάνω από τη ζύμη.
7. Ψήνουμε για 20-30 λεπτά σε προθερμασμένο φούρνο στον αέρα στους 190 βαθμούς Κελσίου.
Καλή απόλαυση!
Πώς θα κάνουμε τις γλυκές συνταγές πιο θρεπτικές;
Πολλές συνταγές γλυκών εδεσμάτων μπορούν να γίνουν πολύ πιο θρεπτικές με μικρές αλλαγές!
Πλέον θα βρούμε πολύ εύκολα στο διαδίκτυο πιο θρεπτικές συνταγές με υλικά όπως φρούτα, πηγές καλών λιπαρών και ξηρούς καρπούς.
Για εύκολες & θρεπτικές συνταγές είστε στο σωστό μέρος! Πατήστε εδώ!
- Η ζάχαρη μπορεί να αντικατασταθεί με φρούτα (μπανάνα, μήλο), αποξηραμένα φρούτα & χουρμάδες, καθώς και με την προσθήκη μπαχαρικών, όπως κανέλα, γαρύφαλλο, μοσχοκάρυδο κ.α. Σε πολλές συνταγές μπορεί να γίνει αντικατάσταση της ζαχαρης με μη θερμιδικά γλυκαντικά, όπως στέβια ή ασπαρτάμη
- Το βούτυρο μπορεί να αντικατασταθεί με εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, ταχίνι ή φυστικοβούτυρο, ενώ και ο πουρές φρούτων (πχ. μπανανας, μήλου), και το γιαούρτι μπορούν να χρησιμοποιηθούν
- Για περισσότερες φυτικές ίνες το λευκό αλεύρι μπορεί να αντικατασταθεί από αλεύρι ολικής άλεσης, αλεύρι βρώμης, ή ακόμη και από αλεύρι αμυγδάλου. Επίσης, υπάρχουν πολλές συνταγές με αλεύρι ρεβυθιού ή ακόμη ρεβύθια και γλυκοπατάτα. Μάλιστα, σε αυτές τις συνταγές η γεύση του ρεβυθιού ή της γλυκοπατάτας δεν είναι έντονες, και τα εδέσματα είναι γευστικότατα!
- Το αλάτι μπορεί να αντικατασταθεί από υποκατάστατα αλατιού, λεμόνι και μυρωδικά όπως κύμινο, κάρυ, σκόνη σκόρδου, δεντρολίβανο, μπαχάρι, πάπρικα, τζίντζερ κ.α.
Και αν είμαι vegan και θέλω να αντικαταστήσω το αυγό & το γάλα;
Το αυγό και τα γαλακτοκομικά είναι πολύ θρεπτικά, επομένως η αντικατάστασή τους θα πρέπει να είναι επίσης θρεπτική!
Το αυγό μπορεί να αντικατασταθεί από μίγμα νερού με αλεσμένο λιναρόσπορο (1 κ.σ. λιναρόπορο & 3 κ.σ. ζεστό νερό) ή chia seeds (1 κ.σ. chia seeds & 2 1/2 κ.σ. ζεστό νερό) το οποίο αφήνουμε για 10-15 λεπτά να “δέσει”
Το γάλα μπορεί να αντικατασταθεί από φυτικά ροφήματα. Το γάλα σόγιας έχει περισσότερη πρωτεΐνη σε σχέση με τα άλλα ροφήματα, ενώ πλέον υπάρχουν και άλλα φυτικά ροφήματα με εξτρα πρωτεΐνη. Τα φυτικά ροφήματα του εμπορίου είναι εμπλουτισμένα με Ασβέστιο & άλλες βιταμίνες.