Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 2-7 Οκτώβρη 2017
1. Γνωρίζετε ότι ένα πορτοκάλι μας δίνει όση βιταμίνη C (ασκορβικό οξύ) χρειαζόμαστε την ημέρα;
Άλλες καλές πηγές βιταμίνης C είναι οι πιπεριές, το μπρόκολο, τα λαχανάκια Βρυξελλών, οι φράουλες, το πεπόνι, η ντομάτα, και το σπανάκι!
Η βιταμίνη C βοηθά στην απορρόφηση του Σιδήρου, ειδικά όταν τρώμε φυτικές πηγές Σιδήρου, όπως οι φακές!
2. Ο χυλός βρώμης ή porridge όπως ονομάζεται στα Αγγλικά, είναι μια θρεπτικότατη επιλογή για πρωινό ή βραδινό, ακόμη και για μεσημεριανό ακολουθώντας συνταγές με κοτόπουλο και λαχανικά.
Τα οφέλη του πιάτου αυτού είναι πολλά, παρά την πανεύκολη συνταγή του! Αποτελεί πηγή μαγγανίου, χαλκού, σιδήρου και βιταμινών των συμπλέγματος Β, καθώς και φυτικών ινών, μας κρατούν χορτάτους για περισσότερη ώρα! Μάλιστα, η βρώμη είναι εξαιρετική πηγή β-γλυκανών, φυτικών ινώνπου βοηθούν στη μείωση της χοληστερόλης, ενώ !
3 γραμμάρια β-γλυκανών την ημέρα (ή 70 γρ βρώμη) βοηθούν στη μείωση της LDL "κακής" χοληστερόλης κατά 7%, περίπου όσο και οι στατίνες!
Επιπλέον, οι φυτικές ίνες χρησιμοποιούνται ωε καύσιμο από τα βακτήρια του παχέος εντέρου μας, παράγοντας βουτυρικό οξύ που φααίνεται να έχιε αντι-καρκινική δράση στο παχύ έντερο!
Με ένα σμπάρο, πολλά τρυγώνια, λοιπόν! Μειωμένη χοληστερόλη, μειωμένος κίνδυνος για καρκίνο του π. εντέρου και μια απλή, βασική συνταγή που μπορεί να μετατραπεί στο λεπτό σε πανδαισία με την προσθήκη φρούτων, ξηρών καρπών, κανέλλας, και ό,τι άλλο θέλουμε!
Φυσικά, δεν είναι συνετό να πούμε ότι θα φάμε τη βρώμη μας σαν χυλό ή μπάρα δημητριακών με την προσθήκη αρκετής ζάχαρης ή μελιού και να περιμένουμε στο ακέραιο τα οφέλη!
Διαβάστε το άρθρο μου Φυτικές ίνες και βρώμη: ο ρόλος τους στην υγεία μας.
3. Χυλός βρώμης: το σούπερ πρωινό!
Είναι εύκολο, γρήγορο, γευστικό και μπορούμε να το φτιάξουμε σε αμέτρητες παραλλαγές, όπως μας αρέσει!
Διαβάστε διάφορες ιδέες για porridge εδώ.
4. Σας περίσεψαν ρεβίθια; Φτιάξτε χούμους και πάρτε ιδέες για σνακ με χούμους από τα FOOD VIDEOs!
Υπουργική απόφαση περί τεστ δυσανεξίας και βιοσυντονισμού
Τα τεστ δυσανεξίας είναι από τις πιο πετυχημένες "διατροφικές απάτες" των τελευταίων ετών. Πλέον και με υπουργική απόφαση τα τεστ δυσανεξίας απομυθοποιούνται!!!
Σύμφωνα με τα εν λόγω τεστ υπάρχουν κάποιες τροφές που μας παχαίνουν και άλλες που μας αδυνατίζουν. Όμως, σύμφωνα με τη βιοχημεία και τη φυσιολογία του οργανισμού μας κάτι τέτοιο δεν ισχύει! Δεν υπάρχει κάποιο τρόφιμο, του οποίου η κατανάλωση θα οδηγήσει σε αυτόματη αύξηση ή μείωση του βάρους μας. Αν προσλαμβάνουμε περισσότερη ενέργεια (θερμίδες) από αυτή που χρειαζόμαστε το βάρος μας θα αυξηθεί, ενώ αν προσλαμβάνουμε λιγότερη το βάρος μας θα μειωθεί.
Δυστυχώς, δεν είναι λίγοι εκείνοι που πίστεψαν ότι πάσχουν από δυσανεξίες σε τρόφιμα και οτι η κατανάλωσή συγκεκριμένων τροφίμων ήταν η αιτία για αυξημένο βάρος ή για πρόσληψη βάρους.
Η απώλεια βάρους, σύμφωνα με τα αποτελέσματα του τεστ δεν οφείλεται στην αποφυγή των τροφίμων αυτών, αλλά στην υποθερμιδική διατροφή που ακολουθεί το άτομο, ενώ τα τρόφιμα για τα οποία γίνεται το τεστ είναι κοινά και πολλές φορές προτείνεται η πλήρης αποφυγή τους, καθώς και η αποφυγή συστατικών που υπάρχουν σε πληθώρα τροφών!
Όμως, η αποφυγή κατανάλωσης αρκετών τροφών, ιδιαίτερα από μια ομάδα τροφίμων μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη ενός ή περισσοτέρων θρεπτικών συστατικών στον οργανισμό με δυσμενείς επιπτώσεις για την υγεία!
Στην πραγματικότητα, όταν μιλάμε για "τροφική δυσανεξία" ή "τροφική υπερευαισθησία" αναφερόμαστε στη διαταραχή της φυσιολογίας του οργανισμού μετά την κατανάλωση κάποιου συστατικού, η οποία οφείλεται σε προβλήματα του μεταβολισμού του συστατικού αυτού, όπως είναι η δυσανεξία στη λακτόζη και η δυσανεξία στη γλουτένη (ή κοιλιοκάκη).
Άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη δεν έχουν το ένζυμο λακτάση, το οποίο μετατρέπει τη λακτόζη σε γλυκόζη και γαλακτόζη, επομένως η λακτόζη μεταβολίζεται από τα βακτήρια του παχέος εντέρου, με αποτέλεσμα φούσκωμα και κοιλιακό άλγος.
Άτομα με δυσανεξία στη γλουτένη πάσχουν από κοιλιοκάκη, μια αυτοάνοση νόσος, στην οποία το ανοσοποιητικό στρέφεται εναντίον της γλουτένης στον εντερικό αυλό με αποτέλεσμα την καταστροφή των εντερικών λαχνών, και πληθώρα εντερικών και εγω-εντερικών συμπτωμάτων. Η θεραπεία για την κοιλιοκάκη είναι η εφόρου ζωής διατροφή χωρίς γλουτένη, την οποία τα άτομα πρέπει να ακοπλουθήσουν μετά από διάγνωση από τον ιατρό τους.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων:
"Κάποιοι όμως “βαφτίζουν” ως δυσανεξία στις τροφές την “τροφική υπερευαισθησία”, που αναφέρεται σε μια καθυστερημένη αλλεργική αντίδραση προερχόμενη από διατροφικά συστατικά, τα συμπτώματα της οποίας για να εμφανισθούν, μπορεί να περάσουν από μερικές ώρες έως και ημέρες. Στην τροφική υπερευαισθησία εμπλέκεται το ανοσοποιητικό σύστημα και συγκεκριμένα οι ανοσοφαιρίνες τύπου G* (IgG), οι οποίες προσδιορίζονται από τεστ. Οι τροφικές όμως υπερευαισθησίες αποτελούν στην ουσία αλλεργικές αντιδράσεις των τροφών στους ανθρώπους με κλασικότερα συμπτώματα τον κνησμό και τις πεπτικές διαταραχές. Η συμπτωματολογία τους μπορεί να συμπεριλάβει την επιδείνωση χρόνιων φλεγμονών του οργανισμού (π.χ. αρθρίτιδα, χρόνια ρινίτιδα, κλπ) ή να αποτελέσει έδαφος για την ανάπτυξη συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου, δερματοπαθειών κλπ. Σε καμία περίπτωση όμως δεν θα βρούμε επιστημονικά τεκμηριωμένη μελέτη, που να καταλήγει στο ότι η τροφική υπερευαισθησία, αυτό που κάποιοι εννοούν ως «τροφική δυσανεξία», οδηγεί σε παχυσαρκία και ότι αρκεί να αποβάλλουμε από το διαιτολόγιο τις τροφές που μας υποδεικνύει το τεστ, για να χάσουμε βάρος.
Η θέση του Πανελληνίου Συλλόγου Διαιτολόγων-Διατροφολόγων είναι ότι κανένα εμπορικό τεστ που κυκλοφορεί στην αγορά (τεστ δυσανεξίας, αλλεργίας, DNA, γενετική ανάλυση τροφιμών ή οποιοδήποτε άλλο) δεν αποτελεί αποτελεσματικό μέσο για την ελάττωση του σωματικού βάρους.”
Διαβάστε τις υπουργικές αποφάσεις για τα τεστ δυσανεξίας και το βιοσυντονισμό:
https://www.ed-de.gr/images/diafora/test_dysanexias/test_dysanexias.pdf
https://www.ed-de.gr/images/diafora/test_dysanexias/biosyntonismos.pdf
Διαβάστε σχετικά με τα τεστ δυσανεξίας:
1. Ανακοίνωση του Π.Σ.Δ.Δ. http://www.hda.gr/anakoinosi-gia-test-poy-yposxontai-to/
2. Με σχετική απόφαση τάξη στη χρήση των τεστ τροφικής δυσανεξίας για αδυνάτισμα βάζει το υπουργείο Υγείας http://health.in.gr/news/healthpolicies/article/?aid=1500097116
3. Επίσημο “χαστούκι” στα τεστ δυσανεξίας http://virus.com.gr/episimo-chastouki-sta-test-disanexias/
4. Ανορθόδοξες δίαιτες: Μέρος Γ http://mantzorou.gr/el/blog/anorthodoxes-diaites-meros-g
* Οι ανοσοσφαιρίνες IgG θα λέγαμε ότι είναι δείκτης "ανοχής" και όχι "δυσανοχής" σε ένα τρόφιμο. Αυξάνονται φυσιολογικά μετά από κατανάλωση τροφής. Αν μετρήσουμε τις ανοσσοφαιρίνες IgG, αυτό που ουσιαστικά θα δούμε είναι τα τρόφιμα που το άτομο έφαγε το τελευταίο χρονικό διάστημα!
Είναι η πλήρως εξατομικευμένη διατροφή εφικτή σήμερα;
Precision nutrition, ή αλλιώς η πλήρως εξατομικευμένη διατροφή ανάλογα με τα γονίδιά μας είναι ένας πολλά υποσχόμενος κλάδος της διατροφής!
Σύμφωνα με τα γονίδιά μας, δηλαδή το DNA μας, βρισκόμαστε και σε διαφορετικό κίνδυνο ανάπτυξης χρόνιων νοσημάτων, παχυσαρκίας, έχουμε διαφορετικό βασικό μεταβολισμό, μεταβολίζουμε και πιο αργά ή γρήγορα το αλκοόλ, μεταξύ άλλων!
Έχουν γίνει αρκετές μελέτες τις τελευταίες δεκαετίες σχετικά με τον ρόλο της διατροφής σε φορείς ορισμένων γονιδίων, και έχουμε προχωρήσει αρκετά. Είμαστε σε θέση να αναλύσουμε όλο το γονίδωμά μας, σε λιγότερο από 1 ώρα με 1000 ευρώ περίπου, δεν είμαστε σε θέση ομως να ανάγουμε τα αποτελέσματα στην πρόληψη νόσων και κατάρτιση εξατομικευμένης διατροφής, ακόμα!
Είναι σημαντικό, όμως, να λάβουμε υπόψιν πέρα από τα γονίδιά μας, και το περιβάλλον, δηλαδή τον τρόπος ζωής μας. Επιπλέον, στο σώμα μας ζουν και άλλοι μικροοργανισμοί, το μικροβίωμα του εντέρου! Παράλληλα, πρέπει να συμπεριλάβουμε και τα νέα δεδομένα της μεταβολομικής! Δηλαδή, απλώς το να γνωρίζουμε γονιδίωμά μας δεν αρκεί!
Πόσο κοντά είμαστε στην εφαρμογή τέτοιων πλάνων διατροφής;
Έχουμε αρκετά χρόνια μπροστά μας, έτσι ώστε να είμαστε σε θέση να χρησιμοποιούμε με βέλτιστο τρόπο τη διατροφογενετική στην καθημερινή κλινική πρακτική!
Μια πρόσφατη μετα-ανάλυση των Pavlidis et al. συμπεραίνει ότι η χρήση των εμπορικών τεστ διατροφογεννετικής δεν συστήνεται! Τα εμπορικά τεστ που κυκλοφορούν αυτή τη στιγμή ελέγχουν 38 γονίδια, άρα δεν είναι πλήρη, και δεν συστήνονται, ενώ η πλήρης ανάλυση του γονιδιώματος είναι και πολύ πιο ακριβή!
Μάλιστα, το 2010 στην Αμερική έγινε έρευνα για εταιρείες που είχαν υπηρεσίες διατροφογενετικής, και καταδίκασαν τα παραπλανητικά αποτελέσματα και τις παραπλανητικές πρακτικές μάρκετινγκ.
Παράλληλα, δεν βρήκαν επιστημονική βάση για τους ισχυρισμούς ότι μπορούν να συστήσουν εξατομικευμένα συμπληρώματα διατροφής ανάλογα με το DNA.
Όπως αναφέρει σε άρθρο του στο Times ο βιοχημικός και chef Anthony Warner "But for now even leading geneticists can’t tell what colour your eyes are from your DNA, let alone suggest what food you should be eating. The best advice is to save your money and try to eat well." Δηλαδή, "οι γενετιστές δεν μπορούν να βρουν το χρώμα των ματιών από το DNA, πόσο μάλλον να συστήσουν εξατομικευμένη διατροφή. Η καλύτερη συμβουλή είναι κρατήστε τα λεφτά σας και φάτε υγιεινά"!
Βέβαια, φαίνεται ότι ακόμη και αν γνωρίζουμε τι αλλαγές πρέπει να κάνουμε στη διατροφή μας, σύμφωνα με το γονιδίωμά μας, αυτή η γνώση δεν μας κινητοποιεί για τις απαραίτητες διατροφικές αλλαγές.
Αρκετές φορές “ρίχνουμε το φταίξιμο” για το επιπλέον σωματικό μας βάρος στα γονίδιά μας. Και όντως υπάρχουν πάνω από 100 γονίδια που έχουν συσχετιστεί με το βάρος μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να προλάβουμε ή να αντιμετώπισουμε το αυξημένο σωματικό βάρος, ακόμη και αν έχουμε γονίδια που αυξάνουν τον κίνδυνο για αυξημένο βάρος! Η έρευνα έχει δείξει ότι τα άτομα με το γονίδιο FTO, ένα από τα γονίδια που σχετίζεται με την εμφάνιση της παχυσαρκίας, μπορούν να χάσουν βάρος, όπως και τα άτομα χωρίς το γονίδιο αυτό. Άρα, ναι μεν τα γονίδια παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία, το βάρος μας και στον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο κίνδυνος για εμφάνιση των παραπάνω δεν εξαρτάται και από τον τρόπο ζωής μας, δηλαδή τη διατροφή και την κίνηση!
Συμπερασματικά, αν και εως τώρα έχουμε κάνει πρόοδο όσον αφορά τα γονίδια και τη διατροφή, χρειάζονται επιπλέον μελέτες, που λαμβάνουν υπόψιν και άλλους παράγοντες, γεγονός που θα μας πάρει αρκετά χρόνια. Μέχρι τότε, είναι σημαντική η προσκόλληση σε έναν υγιεινό τρόπο ζωής, με υγιεινή διατροφή και τακτική άσκηση!
- Διαβάστε άρθρο από το blog του Harvard πάνω στη διατροφογενετική εδώ!
- Διαβάστε μια μετα-ανάλυση πάνω στα τεστ διατροφογενετικής εδώ: Meta-Analysis of Genes in Commercially Available Nutrigenomic Tests Denotes Lack of Association with Dietary Intake and Nutrient-Related Pathologies.
"As solid scientific evidence is currently lacking, commercially available nutrigenomics tests cannot be presently recommended. Notwithstanding, the need for a thorough and continuous nutrigenomics research is evident as it is a highly promising tool towards precision medicine."
- Διαβάστε το άρθρο του Anthony Warner (Angry Chef) εδώ.
Οι μοντέρνες δίαιτες απώλειας βάρους και γιατί να τις αποφύγετε
Σήμερα ένα πολύ μεγάλο ποσοστό ατόμων ασχολείται με την απώλεια βάρους, ακόμη και από την παιδική και εφηβική ηλικία. Η βιομηχανία της δίαιτας αποτελεί μια βιομηχανία δισεκατομμυρίων με πληθώρα προϊόντων να διαφημίζονται ως η υπέρτατη λύση στο αδυνάτισμα. Από τη δίαιτα με το (δηλητήριο) Αρσενικό ώς τη δίαιτα της ωραίας κοιμωμενης και της λαχανόσουπας, οι ακραίοι τρόποι απώλειας βάρους όχι μόνο δεν λειτουργούν, αλλά μας οδηγούν σταδιακά σε όλο και πιο αυξημένο βάρος, σε λιγότερο υγιή σχέση με το φαγητό και το σώμα μας.
Πολλές είναι οι δίαιτες για την απώλεια βάρους, αλλά το τελευταίο διάστημα ακούγονται πιο συχνά τα υποκατάστατα γευμάτων, τα τεστ διατροφογεννετικής και τροφικής δυσανεξίας, η κετογονική δίαιτα καθώς και η διαλειματική νηστεία.
Αναφορικά με τα υποκατάστατα γευμάτων, είναι προϊόντα (σκόνες-ροφήματα, μπάρες) τα οποία αντικαθιστούν 2 γεύματα ημερησίως, με σκοπό την μεγάλη μείωση της ενεργειακής πρόσληψης. Συστήνονται για γρήγορη απώλεια βάρους πριν από χειρουργείο, και η χρήση τους γίνεται για μικρό χρονικό διάστημα υπό ιατρική και διαιτολογική παρακολούθηση. Όταν χρησιμοποιούνται για απώλεια βάρους, η χρήση τους είναι βραχυπρόθεσμη, υπό ιατρική και διαιτολογική παρακολούθηση, και στη συνέχεια ο διαιτώμενος επανέρχεται στην τυπική διατροφή. Η “επιτυχία” τους οφείλεται στην μεγάλη μείωση θερμίδων, όμως τα αποτελέσματα δεν φαίνεται να είναι μακροπρόθεσμα, δεν έχουμε επαρκή στοιχεία από διαιτώμενους που μόνοι τους αγόρασαν τα σκευάσματα, ενώ δυστυχώς πολλές φορές η υποκατάσταση γευμάτων γίνεται χωρίς ιατρική και διαιτολογική παρακολούθηση με αποτέλεσμα τον κίνδυνο για την υγεία, ενώ δεν υπάρχει βελτίωση ούτε των διατροφικών συνηθειών, ούτε της σχέσης με το φαγητό. Τα προϊόντα αυτά υπόκεινται στη νομοθεσία για τα συμπληρώματα διατροφής, και δεν ελέγχονται από τον ΕΟΦ. Έχουν καταγραφεί περιστατικά ηπατοπάθειας, καθώς και θανάτου και ανάγκης για μεταμόσχευση ήπατος ύστερα από χρήση γνωστών σκευασμάτων, ενώ δεν συστήνονται για ορισμένες ομάδες πληθυσμού (πχ. έγκυες, νεφροπαθείς)
Τα τεστ διατροφογεννετικής είναι τεστ όπου αναλύονται ορισμένα γονίδια και συστήνονται διατροφικές αλλαγές, με σκοπό τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης χρόνιων νοσημάτων. Τα τεστ αυτά δεν συστήνονται, καθώς η επιστήμη δεν έχει προχωρήσει αρκετά ώστε να γίνονται οι αντίστοιχες συστάσεις, ενώ τα εμπορικά τεστ δεν αναλύουν το σύνολο του γονιδιώματός μας. Τις επόμενες δεκαετίες θα έχουμε περισσότερα δεδομένα και θα μπορούμε να εφαρμόσουμε στην κλινική πράξη τα ευρήματα της διατροφογεννετικής. Δυστυχώς, πολλοί χρησιμοποιούν τα τεστ αυτά για να συστήσουν “ειδικές δίαιτες” απώλειας βάρους. Αν και έχουν αναγνωριστεί γονίδια της παχυσαρκίας, δεν σχετίζεται το γονιδίωμά μας με το τι τρόφιμα μας “παχαίνουν”, ενώ δεν υπάρχουν τρόφιμα των οποίων η κατανάλωση θα μας παχύνει ή θα μας αδυνατίσει!
Η κετογονική δίαιτα ξεκίνησε και συνεχίζει να χρησιμοποποιείται ως μια θεραπευτική δίαιτα για άτομα που δεν αποκρίνονται στη φαρμακοθεραπεία για την επιληψία. Ενδέχεται να βοηθήσει άτομα που δεν μπορούν να ελέγξουν τον σακχαρώδη διαβήτη, με βραχυπρόθεσμη εφαρμογή, αλλά χωρίς να υπάρχει επίσημη σύσταση. Είναι μια διατροφή σχεδόν χωρίς υδατάνθρακες, υψηλή σε λίπος, μέτρια σε πρωτεΐνη, η οποία δεν υπερέχει άλλων διαιτών για απώλεια βάρους. Η μακροχρόνια χρήση της είναι δυνητικά επικίνδυνη, καθώς οι υδατάνθρακες είναι απαραίτητοι για τον άνθρωπο, ενώ σύμφωνα με νέα μελέτη η υψηλή πρόσληψη φυτικών ινών (από πηγές υδατανθράκων φυσικά) σχετίζεται με χαμηλότερη θνησιμότητα, ενώ τα βακτήρια του εντέρου μας (δεν ζούμε μόνοι σε αυτό το σώμα) χρειάζονται τις φυτικές ίνες ως τροφή! Μάλιστα, άτομα που ακολουθούν τέτοιου είδους διατροφή κατά πάσα πιθανότητα δεν βρσίκονται καν σε κατάσταση κέτωσης!
Τέλος, η διαλλειματική νηστεία δεν είναι άλλο από το να τρώμε μέσα σε ένα 8ωρο, ενώ υπάρχουν και άλλοι μέθοδοι. Σύμφωνα με την έρευνα δεν φαίνεται να υπερτερεί έναντι μιας τυπικής διατροφής για την απώλεια βάρους, ενώ αυτό που ορίζει η διαλλειματική νηστεία είναι το ωράριο και όχι η ποιότητα και η ποσότητα της διατροφής. Οι περισσότερες μελέτες μέχρι σήμερα έχουν γίνει σε ζωικά μοντέλα, ενώ στον άνθρωπο έχουν γίνει λίγες και μικρές μελέτες, όπου αρκετά άτομα τις εγκαταλείπουν. Βέβαια, αν και είναι νωρίς, οι μελέτες δείχνουν θετικά αποτελέσματα αναφορικά με τον καρδιαγγειακό κίνδυνο και τον διαβήτη. Παρόλα αυτά είναι απαραίτητες οι επιπρόσθετες μελέτες.
Υπάρχουν αρκετές δίαιτες, και θα συνεχίσουν να κάνουν την εμφάνισή τους και άλλες ακραίες δίιατες, σκευάσματα και τεστ για απώλεια βάρους. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η απώλεια βάρους βασίζεται αποκλειστικά στο αρνητικό ισοζύγιο ενέργειας, αλλά είναι απαραίτητο το πρόγραμμα διατροφής που ακολουθούμε να ταιριάζει με τον τρόπο ζωής και τις ανάγκες μας, να βοηθά στη διασφάλιση της υγείας μας (ψυχικής & σωματικής) και να δίνει έμφαση στην υγιή σχέση και την απόλαυση του φαγητού.