Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας 11-16 Δεκέμβρη 2017
1. Για να μην σας πληγώνει ποτέ η ζυγαριά να θυμάστε ότι:
-Ο αριθμός στη ζυγαριά είναι απλά ένας αριθμός! Δεν δείχνει ούτε την αξία μας, ουτε την εξυπνάδα μας, ούτε την προσωπικότητά μας!
- Το βάρος μας αυξομειώνεται μέρα με τη μέρα και μέσα στη μέρα. Δεν γίνεται σε 1 μέρα να χάσαμε ή να πήραμε 1 κιλό. Αν ζυγιζόμαστε κάθε μέρα και βλέπουμε αυτές φυσιολογικότατες αυξομειώσεις, θα τρελαθούμε!
- Ακόμη και όταν θέλουμε να χάσουμε βάρος ή βρισκόμαστε σε πρόγραμμα διατροφής για απώλεια βάρους η ζυγαριά δεν μας λέει όλη την αλήθεια! Μας δείχνει μαζί και τη λιπώδη και την άλιπη μάζα! Γι' αυτό κάνουμε λιπομέτρηση! Η ανάλυση σύστασης σώματος, μας δίνει πολλές περισσότερες πληροφορίες, τις οποίες μπορούμε να μετρήσουμε και να αξιολογήσουμε σε βάθος χρόνου. Η λιπομέτρηση θα μας δείξει αν χάσαμε λίπος, που είναι το "κομμάτι" που βάρους μας που θέλουμε να χάσουμε!
- Αν παρά τις προσπάθειές σας για απώλεια βάρους ο αριθμός στη ζυγαριά κατεβαίνει αργά, ή καθόλου μην απελπίζεστε! Μπορεί να χάνετε λίπος και να βάζετε μυική μάζα, και αυτή την σημαντική αλλαγή η ζυγαριά δεν μπορεί να τη δείξει (τα ρούχα σας μπορεί να είναι καλύτερος δείκτης απώλειας λίπους από τη ζυγαριά!!!)
Και μην ξεχνάτε ότι καθένας μας χάνει βάρος με διαφορετικό ρυθμό, ενώ ο υγιής ρυθμός απώλειας βάρους είναι 0,5-1 κιλό την εβδομάδα!
2. Οι γιορτές πλησιάζουν σιγά σιγά, μαζι με τα γιορτινά εδέσματα και καλέσματα! Πώς θα αποφύγουμε την υπερφαγία και την πρόσληψη βάρους στις γιορτές, απολαμβάνοντας όμως το φαγητό και τα γλυκά;
3. Ο διαβήτης τύπου 2 ή ο διαβήτης των ενηλίκων δεν απαντάται πλέον μόνο σε ενήλικες.
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι έφηβοι, εμφανίζουν αυτόν τον τύπο διαβήτη. Αν και ακόμη η εμφάνιση της νόσου σε αυτή την ηλικία θεωρείται σπάνια, το γεγονός της αύξησης στις διαγνώσεις προκαλεί έκπληξη και ανησυχία στους επαγγελματίες υγείας.
4. Μια πολύ ενδιαφέρουσα παρατήρηση: Τα ποτήρια του κρασιού είναι 7 φορές μεγαλύτερα σήμερα σε σχέση με το 1700!
Μάλιστα, τα ποτήρια ήταν 66ml το 1700, ενώ τη δεκατία 2000-2010 ήταν 417ml, και τώρα (2016-2017) είναι ακόμη μεγαλύτερα στα 449ml!!!
Γνωρίζετε τι περιέχει το τρόφιμο που αγοράσατε;
Στο πίσω μέρος των συσκευασμένων τροφίμων βρίσκουμε την ετικέτα που μας δίνει πληροφορίες για τη διατροφική αξία του προϊόντος, και όχι μόνο. Όταν επιλέγουμε ένα προϊόν, δεν πρέπει να μένουμε μόνο στις πληροφορίες που μας δίνει η συσκευασία του προϊόντος από τη μπροστινή όψη, αλλά είναι καλό να διαβάζουμε και την ετικέτα στο πίσω μέρος του προϊόντος, στην οποία παραθέτονται αναλυτικά όλες οι απαραίτητες πληροφορίες για τη σύσταση του προϊόντος, ώστε να είμαστε σε θέση να κάνουμε σύγκριση μεταξύ όμοιων προϊόντων. Επιπλέον, διαβάζουμε την ημερομηνία λήξης, τον τρόπο συντήρησης και χρήσης του προϊόντος.
Αναφορικά με τη διατροφική αξία, η πίσω ετικέτα αναγράφει τα συστατικά του προϊόντος σε μορφή πίνακα, τα πρόσθετα, άλλα συστατικά που μπορεί να υπάρχουν σε ίχνη λόγω επιμόλυνσης, ενώ με έντονα γράμματα τα κοινά αλλεργιογόνα που περιέχονται ή ενδέχεται να περιέχονται.Επιπλέον, θα πρέπει να αναγράφονται οι θερμίδες σε kjoules και kcal, τα μακροθρεπτικά συστατικά λιπαρά και κορεσμένα λιπαρά, υδατάνθρακες και σάκχαρα, πρωτεΐνες, φυτικές ίνες και το αλάτι που περιέχεται ανά μερίδα ή και ανά 100 γραμμάρια ή ml προϊόντος. Οι βιταμίνες και τα μέταλλα επίσης μπορεί να αναγράφονται, εάν βρίσκονται σε σημαντική ποσότητα στο τρόφιμο. Δίπλα από τις πληροφορίες αυτές, σε άλλη στήλη, συνήθως, βλέπουμε το ποσοστό της Συνιστώμενης Ημερήσιας Πρόσληψης (Σ.Η.Π.) ενέργειας και θρεπτικών συστατικών που λαμβάνουμε από το τρόφιμο.
Είναι καλό να διαβάζουμε τις ετικέτες τροφίμων, ειδικά όταν πάσχουμε από αλλεργίες, ώστε να διαβάσουμε για τυχόν αλλεργιογόνα, και από κοιλιοκάκη, ώστε να επιβεβαιώσουμε ότι το προϊόν δεν περιέχει γλουτένη ή όταν λόγω ιατρικού λόγου πρέπει να αποφύγουμε κάποιο συστατικό ή προϊόν. Μάλιστα, όμοια προϊόντα ενδέχεται να παρασκευάζονται με διαφορετικά συστατικά, όπως για παράδειγμα η «Μerenda» και «Νutella». Η «Nutella» δεν περιέχει γλουτένη, ενώ η «Μerenda» περιέχει! Μερικές φορές οι πληροφορίες της συσκευασίας και της ετικέτας μπορεί να διαφέρουν αρκετά. Για παράδειγμα, οι σοκολάτες με στέβια περιέχουν πολύ λίγη στέβια, ενώ ως γλυκαντικό χρησιμοποιούνται πολυόλες! Επιπλέον, οι θερμίδες μεταξύ της τυπικής σοκολάτας και της σοκολάτας με στέβια δεν διαφέρουν αρκετά, κάτι που θα περιμέναμε εάν τα πρόσθετα σάκχαρα στη σοκολάτας αντικαθιστούνταν με στέβια!
Συγκρίνοντας την περιεκτικότητα προϊόντων σε λιπαρά, σάκχαρα και αλάτι, είμαστε σε θέση να επιλέξουμε αυτά που περιέχουν λιγότερα λιπαρά, σάκχαρα και αλάτι και να κάνουμε καλύτερες διατροφικές επιλογές! Μάλιστα, όταν οι καταναλωτές διαβάζουν από τις ετικέτες τροφίμων το ποσό των θερμίδων και των λιπαρών, κάνουν καλύτερες διατροφικές επιλογές, προτιμώντας τα τρόφιμα με τα λιγότερα λιπαρά.
Οι διατροφικές ετικέτες βρίσκονται πάνω στα προϊόντα για να μας βοηθήσουν και να μας δείξουν τι πραγματικά περιέχει το τρόφιμο που επιλέγουμε. Είναι ένας καλός σύμμαχος στην επίτευξη και διατήρηση μιας υγιεινής διατροφής καθώς και στην προστασία των καταναλωτών, που ενδέχεται να παρασυρθούν από τις διαφημίσεις και τις ελκυστικές συσκευασίες των προϊόντων!
Evaluating Mediterranean diet adherence in university student populations: Does this dietary pattern affect students' academic performance and mental health?
Antonopoulou, M, Mantzorou, M, Serdari, A, et al. Evaluating Mediterranean diet adherence in university student populations: Does this dietary pattern affect students' academic performance and mental health? Int J Health Plann Mgmt. 2019; 1– 17. https://doi.org/10.1002/hpm.2881
Abstract
Adherence to a healthy diet such as Mediterranean Diet (MD) may exert beneficial effects in university students, promoting their academic performance and quality of life, as well as their mental and physical health status. In this aspect, the present study aimed to critically analyze the current epidemiological evidence concerning MD adherence of university students’ populations. PubMed database was comprehensively searched, using relative keywords.
Students’ dietary habits are moving away from MD guidelines towards unhealthy eating patterns, especially for those living away from home and even for students with a Mediterranean country origin. Most of the available studies have documented that poorer students’ health status was associated with lower MD adherence. Higher MD adherence was correlated with lower depression risk, while higher perceived stress score with lower fruit and vegetables intake. The access of students to information and knowledge provided by courses and lectures did not effectively enhance their compliance to MD. Alarmingly enough, the majority of students, even from medical and nutritional university departments, showed inadequate knowledge on healthy eating habits. Due to the influence of diet on the quality of life and the mental and physical health of students, it is crucial to redirect research focus on this important aspect.
Πεινάω ή έχω λιγούρα;
Πολλές φορές θέλουμε να φάμε, ακόμη και ας μην πεινάμε ή λίγο μετά το φαγητό. Άλλες φορές πεινάμε τόσο που και ξερό ψωμί να μας δώσουν θα το φάμε! Η όρεξη για φαγητό και η πείνα είναι δυο διαφορετικές έννοιες γύρω από τη σίτιση, τις οποίες όμως πολλές φορές συγχέουμε.
Η πείνα είναι ο φυσιολογικός μηχανισμός του οργανισμού μας, ο οποίος ειδοποιεί ότι το σώμα μας έχει ανάγκη από ενέργεια, και επηρεάζεται από ορμόνες, το άδειο γαστρεντερικό σύστημα, τον εγκέφαλο και τη γλυκόζη του αίματος. Η όρεξη για φαγητό είναι η επιθυμία για τροφή, και συχνά έρχεται μετά από σκέψη για τροφή, όταν δούμε ή και μυρίσουμε φαγητό, ενώ μπορεί η όρεξη να είναι μειωμένη όταν είμαστε άρρωστοι, και γενικά επηρεάζεται και από τα συναισθήματά μας. Μπορεί να έχουμε όρεξη για φαγητό ακόμη και ενώ έχουμε χορτάσει ή μπορεί να είμαστε ώρες νηστικοί και να μην έχουμε όρεξη για φαγητό!
Ο διαχωρισμός των δυο αυτών αισθημάτων είναι πολύ σημαντικός για τη μείωση και τη διατήρηση του σωματικού μας βάρους, ενώ η καταπολέμηση της όρεξης για τρόφιμα πλούσια σε λίπος, ζάχαρη και αλάτι, αποτελεί μια σημαντική υγιεινή διατροφική συνήθεια - δεξιότητα. Αν και στην περίπτωση που πεινάμε, θα πρέπει να φάμε το αντίστοιχο γεύμα -πρωινό, μεσημεριανό, βραδινό, σνακ- όταν έχουμε όρεξη για φαγητό είναι σημαντικό να αποσπάσουμε την προσοχή μας από την τροφή. Η όρεξη για φαγητό έρχεται και φεύγει, επομένως, εάν κάνουμε υπομονή και προσπαθήσουμε να «ξεχαστούμε» και δεν ενδώσουμε στη λιγούρα μας, τότε εκείνη θα περάσει.
Πώς μπορούμε να ξεφύγουμε από την αυξημένη όρεξη για φαγητό;
Η πρωτεΐνη είναι το θρεπτικό συστατικό που μας χορταίνει πιο πολύ. Στα γεύματα σας μην παραλείπετε την πηγή πρωτεΐνης, η οποία μπορεί να είναι το κρέας, το ψάρι, το κοτόπουλο, τα αυγά, το τυρί και τα όσπρια. Οι ξηροί καρποί έχουν πρωτεΐνες, επομένως είναι μια καλή ιδέα για σνακ!
Προτιμήστε τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες που μας κρατούν χορτάτους για περισσότερη ώρα. Προτιμήστε λοιπόν δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης, μαύρο ψωμί και επιλέξτε φρούτα σαν επιδόρπιο ή και σνακ. Τα όσπρια και τα λαχανικά είναι επίσης εξαιρετικές πηγές φυτικών ινών.
Φάτε συνειδητά. Είναι πολύ σημαντικό να απολαμβάνουμε πραγματικά την τροφή μας, και όχι τον κορεσμό. Όταν τρώμε γρήγορα ή αφηρημένοι δεν απολαμβάνουμε τη γεύση του φαγητού, ενώ δεν προλαβαίνουμε να καταλάβουμε εάν έχουμε χορτάσει. Στρώστε λοιπόν το τραπέζι σας, καθίστε με ηρεμία, χωρίς αντιπερισπασμούς και απολαύστε κάθε μπουκιά.
Επιλέξτε τα μικρότερα πιάτα και τα μεγαλύτερα πιρούνια. Όταν τρώμε σε μεγαλύτερα σκεύη, τότε βάζουμε περισσότερη τροφή. Επομένως, επιλέξτε ένα μικρότερο πιάτο! Αντιθέτως, όταν επιλέγουμε μεγαλύτερο πιρούνι, τρώμε 10% λιγότερο, σε σχέση με τη χρήση μικρότερου πιρουνιού! Δεν ισχύει όμως το ίδιο με τα κουτάλια, καθώς τρώμε περισσότερο, όταν τρώμε με μεγαλύτερα κουτάλια.
Μειώστε το στρες. Συνδέουμε το φαγητό με τα συναισθήματά μας, ενώ το στρες επιφέρει αύξηση της κορτιζόλης, που αυξάνει την όρεξη! Έτσι, σε περιόδους άγχους συνήθως τρώμε περισσότερο!
Σε περίπτωση λιγούρας είναι σημαντικό να μην ενδώσουμε. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους μπορούμε να «ξεχαστούμε». Εάν φύγουμε από την κουζίνα, αν κάνουμε κάποια δουλειά στο σπίτι, ή αν πάμε για μια βόλτα ή μιλήσουμε με κάποιον στο τηλέφωνο, μπορούμε να αποσπάσουμε την προσοχή μας από το φαγητό και να μας περάσει η αυξημένη όρεξη.
Είναι σημαντικό να απολαμβάνουμε πραγματικά όλες τις τροφές. Η πείνα είναι ένας φυσιολογικός μηχανισμός ο οποίος δεν πρέπει να παραβλέπεται. Βάζοντας, όμως, φρένο στη λιγούρα μας, μπορούμε πιο εύκολα να ελέγξουμε το βάρος μας και να ακολουθήσουμε μια ισορροπημένη διατροφή.