Ας μιλήσουμε για τη νέα δίαιτα της Beyonce
Πριν λίγες μέρες η Beyonce ανέβασε ένα βίντεο, τστο οποίο προωθούσε την δίαιτα ενός εργοφυσιολόγου, και την οποία ακολούθησε μετά τη γέννηση των διδυμων παιδιών της, ώστε να χάσει γρήγορα βάρος, ώστε να μπορεί να εμφανιστεί στο φεστιβάλ Coachella.
Στο βίντεο, η τραγουδίστρια ανεβαίνει στη ζυγαριά και δεν είναι ευχαριστημένη με το βάρος της, ενώ στη συνέχεια ο εργοφυσιολόγος που εμπνέυστηκε τη δίαιτα κινητοποιεί τα άτομα να την ακολουθήσουν.
Ας πάρουμε το βίντεο από την αρχή…
Η Beyonce αναφέρει ότι το υψηλό (για εκείνη) βάρος είναι “ο χειρότερος εφιάλτης μιας γυναίκας”.
Προφανώς η Beyonce δεν έχει προβλήματα στη ζωή της!
Είναι λογικό μετά από τοκετό το σώμα της γυναικας να ζυγίζει περισσότερα κιλά και να έχει διαφορετική σωματοδομή, καθώς περνάνε μήνες για να επανέλθει. Το γεγονός ότι μια γυναίκα με την δυνατότητα να προβάλλει σε όλον τον κόσμο ένα υγιές πρότυπο και έναν υγιή τρόπο ζωής, προτιμά να προβάλει την ανάγκη της να χάσει άμεσα βάρος για μια εμφάνιση και ουσιαστικά να προτρέψει και άλλες γυναίκες, όλων των ηλικιακών ομάδων να χάσουν γρήγορα βάρος, ακολουθώντας τις οδηγίες μη ειδικού μου κάνει τρομερή εντύπωση. Μάλιστα, το βίντεο έρχεται σε αντίθεση με το “ντοκυμαντέρ” που γυρίστηκε για την προετοιμασία αυτή, όπου η Beyonce τρώγοντας ένα μήλο, αναφέρει ολόκληρη λίστα με τα τρόφιμα που απαγορεύονται, και παραπονιέται πώς πεινάει, και όλα αυτά καθώς προπονείται και ετοιμάζεται σκληρά για τη συναυλία της. Μάλλον το ξέχασαν αυτό, καθώς προωθούσαν τις θετικές επιδράσεις του προγράμματος στη διάθεση και την ενέργεια!
Αν και στο βίντεο είναι προφανές ότι πρόκειται για διαφήμιση του προγράμματος διατροφής που ακολούθησε η Beyonce, κάτι τέτοιο δεν αναφέρεται πουθενά, ενώ οι ισχυρισμοί που γίνονται αν και εν μέρει ισχύουν, δεν αναφέρεται υπό ποιές προυποθέσεις αυτή η διατροφή θα βοηθήσει πραγματικά την υγεία ενός ατόμου. Η διατροφή που συστηνεται στο βίντεο είναι μια αυστηρή vegan διατροφή, η οποία για να μην έχει επιπτώσεις στην υγεία του ατόμου θα πρέπει να είναι εξατομικευμένη, καταρτισμένη από διαιτολόγο-διατροφολόγο και το άτομο να λαμβάνει τα απαραίτητα συμπληρώματα διατροφής.
Μάλιστα, καθώς οι φαν της Beyonce ανήκουν σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, είναι εμφανές ότι προωθούνται μη υγιή πρότυπα διατροφής και εικόνας σώματος, που επηρεάζουν ιδιαίτερα άτομα νεαρής ηλικίας, τα οποία αποτελούν και ομάδα υψηλού κινδύνου για διατροφικές διαταραχές.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να αναφέρω την τραγουδίστρια Rihanna που προβάλλει μια πιο υγιή και ανθρώπινη εικόνα του γυναικείου σώματος, μέσω των μανεκέν που προβάλλουν τα ρούχα της, προωθώντας την αποδοχή του σώματός μας, όπως ακριβώς είναι, και όχι όπως το δείχνουν οι παραλλαγμένες φωτογραφίες των περιοδικών.
Παράλληλα, ανάμεσα στα λεγόμενα του εμπνευστή της δίαιτας αυτής είναι ότι η διατροφή αυτή θα βοηθήσει τα άτομα να γίνουν η καλύτερη εκδοχή του εαυτού τους, υπονοώντας ότι η διατροφή μπορεί να μας κάνει καλύτερους! Ο ισχυρισμός αυτός, πέρα από το γεγονός ότι είναι αβάσιμος, είναι απαράδεκτος. Η διατροφή που ακολουθούμε, όπως και το βάρος που ζυγίζουμε δεν έχουν σχέση με την ιδιοσυγκρασία και την αξία μας.
Δηλαδή, αν η Beyonce είχε υψηλότερο σωματικό βάρος στην εμφάνισή της θα έχανε τη φωνή της;
Δεν θα μπορούσε να χορέψει;
Αν ακολουθούσε τη Μεσογειακή Διατροφή, η οποία είναι μια πλήρης ισορροπημένη διατροφή με οφέλη στην σωματική και ψυχική υγεία, δεν θα έχει καλή διάθεση, και δεν θα είναι υγιέστατη, αφού προσφέρει στο σώμα της τα θρεπτικά συστατικά και την ενέργεια που χρειάζεται;
Παρατηρούμε λοιπόν, ότι μια διάσημη τραγουδίστρια, η οποία μπορεί να προσλάβει τον καλύτερο διαιτολόγο-διατροφολόγο του σύμπαντος, ακολουθεί το αυστηρό πρόγραμμα ενός ειδικού για 44 ημέρες, και συστήνει στους ακολούθους της να το ακολουθήσουν και οι ίδιοι.
Όπως έχω αναφέρει και παλαιότερα, θα πρέπει να σταματήσει το κοινό να εμπιστεύεται τις διατροφικές και ιατρικές επιλογές των διασήμων, ενώ αν κάποιος θέλει να δει πραγματική διαφορά στην υγεία, τη διατροφη και το σώμα του θα πρέπει αργά και σταθερά να βελτιώσει τον τρόπο ζωής του και να μην καταφύγει σε γρήγορες “λύσεις”!
Επιστημονική τεκμηρίωση vs "επιστημονική τεκμηρίωση"
Οι επιστήμες βασίζονται στην παρατήρηση και τα πειράματα (έρευνα). Αυτά που σήμερα θερούμε κοινή λογική, αποτελούν ουσιαστικά τα συμπεράσματα μελετών και παρατηρήσεων. Χάρη στις επιστήμες ζούμε πολλά χρόνια, αντιμετωπίζουμε νόσους που παλαιότερα δεν ήταν ιάσιμες, και επικοινωννούμε άμεσα από κάθε γωνιά του κόσμου. Κι όμως, σήμερα παραμερίζουμε πολλά σημαντικά επιτεύγματα των επιστημών (πχ. τα εμβόλια, αλλά όχι τα κινητά), πιστεύουμε τις ψεύτικες ειδήσεις, και πρέπει να αναδιατυπώνουμε ακόμη και βασικές αρχές των επιστημών και της έρευνας, ώστε να ενημερωθεί σωστά το κοινό.
Παράλληλα, η έρευνα προχωρά, και γίνονται πολλές μελέτες ανά τον κόσμο, έτσι ώστε να μάθουμε καλύτερα τον κόσμο γύρω και μέσα μας. Η επιστημονική τεκμηρίωση θεωρείται σημαντική, όμως, στην πράξη το κοινό δεν έχει τα εργαλεία να αξιολογήσει την επιστημονική τεκμηρίωση που του παρέχεται. Αυτό είναι απολύτως (φυσιο)λογικό, καθώς δεν ασχολούμαστε όλοι με την έρευνα ή τον εκάστοτε κλάδο/επιστημη. Υπάρχουν χιλιάδες επιστημονικές μελέτες και δημοσιευμένα άρθρα, τα οποία πολλές φορές έχουν αντικρουόμενα αποτελέσματα, ενώ η μεθοδολογία της έρευνας επηρεάζει και την ποιότητά της. Άλλωστε, πολλές φορές διαβάζουμε άρθρα που ανακοινώνουν με βαρύγδουπους τίτλους τα νέα επιστημονικά δεδομένα που “αλλάζουν ο,τι ξέραμε”, χωρίς όμως να ισχύει κάτι τέτοιο, ειδικά στον κλάδο της διατροφής. Μάλιστα, για διάφορα επιστημονικά ερωτήματα μπορούμε να βρούμε και αντίθετες απαντήσεις! Θα πρέπει να λάβουμε υπόψιν όλη την σχετική βιβλιογραφία και τις αδυναμίες των μελετών, έτσι ώστε να εξάγουμε σαφή, έγκυρα και ισχυρά συμπεράσματα! Άλλες φορές, το επιστημονικό ερώτημα δεν έχει μελετηθεί επαρκώς, και στην πράξη εφαρμόζεται μια κοινή συναίνεση (το λεγόμενο consensus). Άλλωστε, η επάρκεια του συνόλου των στοιχείων αποτελούν την επιστημονική απόδειξη/τεκμηρίωση.
Όλοι οι άνθρωποι έχουμε μέσα μας, λίγο εως πολύ, μια μεροληψία. Δεν είναι όλες οι μελέτες το ίδιο, και δεν μπορούμε πάντα να εξάγουμε συμπεράσματα αίτιου-αιτιατού (δηλαδή ότι το Α οδηγεί στο Β) ή να γενικεύσουμε τα αποτελέσματα. Επίσης, μελέτες σε ζωικά μποντέλα δεν μπορούν να “μεταφραστούν” στον άνθρωπο, αλλά μας δίνουν ένα έναυσμα. Ακόμα και οι μετα-αναλύσεις (οι -θεωρητικά- πιο αξιόπιστες αναλύσεις δεδομένων που λαμβάνουν υπόψιν δεδομένα πολλών μελέτών) μπορεί να έχουν σοβαρά προβλήματα μεθοδολογίας ή οι επιστήμονες να εξάγουν λανθασμένα συμπεράσματα, επηρεασμένοι από τη μεροληψία τους!
Γιατί μας νοιάζει αυτό;
Το κοινό μπορεί να παρασυρθεί πολύ εύκολα από επιτήδειους και ψευδοεπιστήμονες οι οποίοι χρησιμοποιούν συγκεκριμένες μελέτες, συχνά με πολλά μεθοδολογικά λάθη ή σε κύτταρα ή/και ζώα, αλλά όχι στον άθρωπο, έτσι ώστε να προωθήσουν την δική τους πεποίθηση. Δηλαδή, επιλέγουν συγκερκιμένες μελέτες, οι οποίες συμφωνούν με τα πιστεύω τους και ενισχύουν τους ισχυρισμούς τους, παραμερίζοντας την υπόλοιπη βιβλιογραφία, η οποία αναφέρει αντίθετα αποτελέσματα ή καμία συσχέτιση.
Λαμπρό παράδειγμα αποτελεί η αλκαλική διατροφή ως αντικαρκινική διατροφη. Οι υποστηρικτές αυτές της δίαιτας προωθούν ότι τα καρκινικά κύτταρα δεν μπορούν να ζήσουν σε αλκαλικο περιβάλλον, και μέσω αλκαλοποίησης του σώματος ο καρκίνος “πεθαίνει”. Τα καρκινικά κύτταρα (και κανένα άλλο κύτταρο) όντως δεν μπορούν να ζήσουν σε πολύ αλκαλικό περιβάλλον και περιβάλλονται από όξινο (μικρο)περιβάλλον, λόγω του διαφορετικού μεταβολισμού τους σε σχέση με τα υγιή κύτταρα. Σε δοκιμαστικό σωλήνα, τα καρκινικά κύτταρα θα πεθάνουν σε αλκαλικό περιβάλλον. Το σώμα μας όμως δεν είναι δοκιμαστικός σωλήνας, ενώ το αίμα έχει αλκαλικό pH, το οποίο παραμενει σε πολύ καλά ελεγχόμενα όρια 7,35-7,45. Αν αλλάξει έχουμε μεταβολική αλκάλωση ή οξέωση, και περαιτέρω κόμα και θάνατο. Το να καταρρίπτονται οι μύθοι και τέτοιου είδους ισχυρισμοί είναι σημαντικό, καθώς θέτουν σε κίνδυνο την δημόσια υγεία, και την υγεία ευάλωτων ομάδων, όπως οι ασθενείς χρόνιων νόσων! Παραδείγματα αποτελούν και άλλες διατροφές που συστήνονται ως “θεραπείες” ή το αντιεμβολιακό κίνημα. Το κίνημα αυτό ξεκίνησε με την “επιστημονική” δημοσίευση ενός (πρώην) ιατρού, η οποία πέρα από έλλειψη επίσημων διαγνώσεων, δεν είχε στατιστική ανάλυση (η οποία είναι απαραίτητη) καθώς ήταν σειρά από περιστατικά, και όχι μελέτη. Και ενώ από τέτοιου είδους παρατηρήσεις δεν μπορούμε να εξάγουμε ούτε συσχέτιση, ούτε σχέση αίτιου-αιτιατού, ο εν λόγω ιατρός προώθησε και έπεισε ότι το εμβόλιο MMR “προκαλεί” αυτισμό. Καμία μελέτη δεν έχει δείξει συσχέτιση μεταξύ MMR και αυτισμού, και όμως λόγω της αναπαραγωγής των ισχυρισμών αυτών έχουμε καταλήξει σε επικίνδυνη μείωση των εμβολιασμών, επανεμφάνιση της ιλαρά και θανάτων εξαιτίας της νόσου!
Ακόμη, πολλές φορές βλεπουμε και βιβλία να προωθούνται για επιστημονική τεκμηρίωση. Όμως, τα βιβλία δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για το σκοπό αυτό. Καθένας μπορεί να γράψει βιβλίο και να παρουσιάσει τις πεποιθήσεις του, χωρίς να σημαίνει ότι τα λεγόμενα αυτά είναι επιστημονικώς τεκμηριωμένα, ακόμη και αν γίνεται αναφορά σε μελέτες!
Τέλος, πολλές φορές ακούμε και “μαρτυρίες” ατόμων, για τα οποία μια πρακτική ή “θεραπεία” λειτούργησε. Σε αυτή την περίπτωση, έχουμε ανεπίσημο στοιχείο (anecdotal evidence), το οποίο δεν μπορεί να σταθεί ως τεκμηρίωση, και το παρατηρούμενο φαινόμενο (πχ. θεραπεία από σπάνια νόσο) μπορεί να είναι απάτη, όπως έχουμε δει πολλές φορές με δυσάρεστη κατάληξη, ή το φαινόμενο να οφείλεται στην φαρμακευτική αγωγή και όχι στη συμπληρωματική θεραπεία.
Συμπερασματικά, η επιστημονική τεκμηρίωση που προωθούν ορισμένοι, δεν είναι επιστημοπνική τεκμηρίωση, αλλά επιλογή μελετών που συμβαδιζουν με τις απόψεις τους, γεγονός επικίνδυνο για την υγεία μας. Η επιστήμη δεν βασίζεται, άλλωστε, σε απόψεις, αλλά σε δεδομένα.
"Παγωτό" με ροζέ κρασί
Αν σας αρέσει το παγωτό και το ροζέ κρασί, τότε πρέπει να δοκιμάσετε αυτή τη συνταγή από το The Kitchn!
Για 10 μερίδες θα χρειαστείτε:
1 φλ. φράουλες, κομμένες σε λεπτές φέτες
1 φλ. raspberries
1 κ.σ. μέλι
2 κ.γ. χυμό λεμόνι
1 μπουκάλι ροζέ κρασί
Εκτέλεση
1. Αναμείξτε τις φράουλες και τα raspberries με το μέλι και λεμόνι σε ένα μπολ.
2. Αφήστε το μείγμα στο ψυγείο για μισή ώρα.
3. Προσθέστε 1 μπουκάλι (κρύο) ροζέ κρασί.
4. Τοποθετήστε σε φόρμα για ατομικά παγωτά (ή μακρόστενα πλαστικά ποτήρια)
5. Αφήστε τα να παγώσουν στην κατάψυξη να παγώσουν.
6. Απολαύστε υπεύθυνα!
Αποτοξίνωση: μύθος ή πραγματικότητα;
Τα περιοδικά αφιερώνουν πολλές σελίδες για τις δίαιτες αποτοξίνωσης, ενώ οι διάσημες δεν σταματούν να μιλούν για τις δίαιτες τέτοιου τύπου που ακολουθούν. Όμως, τι σημαίνει πραγματικά αποτοξίνωση και τελικά ενδείκνυται για απώλεια βάρους;
Ο όρος «αποτοξίνωση» σημαίνει απαλλαγή από εθισμό. Η αποτοξίνωση είναι ζωτικής σημασίας σε περίπτωση εθισμού και δηλητηρίασης.
Όμως, η κατάχρηση του όρου αυτού τον έχει κάνει συνώνυμο με τη διαδικασία απομάκρυνσης βλαβερών ή τοξικών ουσιών από τον οργανισμό, χρησιμοποιώντας ακριβά συμπληρώματα, υπερ-τρόφιμα, επιθέματα που αλλάζουν χρώμα, και άλλα προϊόντα στα οποία, όμως, δεν ορίζεται τι σημαίνει αποτοξίνωση, από ποιες τοξικές ουσίες απαλλάσσεται ο οργανισμός, ενώ παράλληλα ούτε οι κατασκευαστές δεν μπορούν να υποδείξουν στοιχεία από επιστημονικές μελέτες που να υποστηρίζουν τους ισχυρισμούς τους.
Αν και πολυδιαφημισμένες, οι δίαιτες αποτοξίνωσης δεν απομακρύνουν τις «βλαβερές ουσίες που έχουν συσσωρευτεί στον οργανισμό μας», καθώς τη λειτουργία απομάκρυνσης των βλαβερών ουσιών την έχουν αναλάβει οι νεφροί, το ήπαρ, οι πνεύμονες και το δέρμα.
Συνεπώς, εάν τα όργανα είναι υγιή και λειτουργούν πλήρως, τότε ο οργανισμός αποβάλλει κανονικά τα βλαβερά προϊόντα του μεταβολισμού και των φαρμάκων, ενώ σε αντίθετη περίπτωση, γίνεται η ανάλογη θεραπεία από τον ιατρό. Ιδιαίτερα σε περίπτωση ασθένειας αντενδείκνυται ο αυστηρός αποκλεισμός ομάδων τροφίμων, ώστε ο οργανισμός να λαμβάνει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για την ανάρρωση και την ενίσχυσή του.
Άτομα που ακολουθούν δίαιτες αποτοξίνωσης ισχυρίζονται σημαντική απώλεια βάρους σε σύντομο χρονικό διάστημα, γεγονός αναμενόμενο ύστερα από αυστηρό περιορισμό θερμίδων και πολλών ομάδων τροφίμων. Η αντικατάστασή γευμάτων και τροφίμων με σκευάσματα και χυμούς χαμηλής θερμιδικής πυκνότητας μπορούν να οδηγήσουν σε ελλείψεις θρεπτικών συστατικών, όπως βιταμίνες, σίδηρο και ασβέστιο.
Παράλληλα, ο μεταβολισμός επιβραδύνεται και η απώλεια βάρους οφείλεται κυρίως σε απώλεια υγρών. Βέβαια, τα κιλά επανέρχονται μετά το πέρας της δίαιτας, λόγω της επιστροφής στις παλιές διατροφικές συνήθειες, και την επαναπρόσληψη των υγρών.
Υπάρχουν όμως κάποια θετικά στοιχεία που μπορούμε να κρατήσουμε από τέτοιου είδους δίαιτες και να τις ενσωματώσουμε στην καθημερινότητά μας, ώστε να βελτιώσουμε τη διατροφή μας, όπως η σωστή χρήση του αλκοόλ, η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών και η μείωση κατανάλωσης κόκκινου και επεξεργασμένου κρέατος. Όσον αφορά το αλκοόλ, συστήνεται η κατανάλωση έως 1 ποτό για τις γυναίκες και έως 2 ποτά για τους άνδρες ημερησίως.
Επίσης, πέντε μερίδες φρούτων και λαχανικών την ημέρα τροφοδοτούν τον οργανισμό με απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία και φυτικές ίνες.
Είναι προτιμότερο να φάτε παρά να πιείτε σε χυμό τα φρούτα, ώστε να καταναλώσετε και τις φυτικές ίνες τους. Τέλος, συχνή κατανάλωση κόκκινου κρέατος και αλλαντικών έχουν ενοχοποιηθεί για αύξηση του κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου. Συνεπώς είναι θεμιτή η μέτρια κατανάλωσή τους, όχι πάνω από 500 γραμμάρια την εβδομάδα.
Δυστυχώς πίσω από τη βιομηχανία της «αποτοξίνωσης» κρύβονται καλά οργανωμένες στρατηγικές μάρκετινγκ που με ευκολία χειρίζονται και εκμεταλλεύονται την άγνοια του κοινού προς όφελός τους. Ένας υγιεινός τρόπος ζωής, με μια πλήρη διατροφή, όπως για παράδειγμα η Μεσογειακή Δίαιτα, που παρέχει όλα τα θρεπτικά στοιχεία που χρειάζεται ο οργανισμός, σε συνδυασμό με άσκηση, μπορεί επιφέρει την ευεξία και την υγεία.