Νηστεία: τι πρέπει να προσέξουμε;
Διανύουμε τη νηστεία της Σαρακοστής. Άλλοι την ακολουθούν κατά γράμμα, και άλλοι νηστεύουν μόνο τη Μεγάλη Εβδομάδα, ενώ βρίσκουμε νηστίσιμες συνταγές στο διαδίκτυο και την τηλεόραση.
Σε περιόδους νηστείας, η κατανάλωση ζωικών τροφίμων αποκλείεται. Έτσι, από τη διατροφή λείπουν το κρέας, το κοτόπουλο, το ψάρι, το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Επομένως, η νηστίσιμη διατροφή είναι δυνητικά χαμηλή σε ασβέστιο, σίδηρο, βιταμίνη Β12 και ω-3 λιπαρά οξέα, ενώ ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δώσουμε και στην πρόσληψη επαρκούς πρωτεΐνης.
Τι πρέπει, λοιπόν, να προσέξουμε στη διατροφή μας κατά τη διάρκεια της νηστείας;
1. Τα γαλακτοκομικά προϊόντα αποτελούν πηγή πρωτεΐνης και ασβεστίου. Κατά τη νηστεία, η κατανάλωση γάλακτος και γαλακτοκομικών απαγορεύεται, λόγω της ζωικής τους προέλευσης. Το μπρόκολο, το κουνουπίδι, το σπανάκι, το σουσάμι, το ταχίνι, και τα αμύγδαλα αποτελούν εναλλακτικές πηγές ασβεστίου, ενώ μπορείτε να επιλέξετε και νηστίσιμα γάλατα, όπως σόγιας, αμυγδάλου, ρυζιού, καρύδας και βρώμης. Τα ροφήματα αυτά είναι εμπλουτισμένα με ασβέστιο, βιταμίνη D και βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Αν και στην πλειοψηφία τους περιέχουν έως και τέσσερα κουταλάκια του γλυκού σάκχαρα, υπάρχουν και επιλογές χωρίς προσθήκη ζάχαρης.
2. Η έλλειψη σιδήρου είναι η πιο κοινή διατροφική έλλειψη. Ο αιμικός σίδηρος που βρίσκεται στα ζωικά προϊόντα, όπως το κρέας και το κοτόπουλο, είναι πιο βιοδιαθέσιμος σε σχέση με τον μη-αιμικό σίδηρο, που βρίσκουμε στα όσπρια και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε για να αυξήσουμε τη βιοδιαθεσιμότητά του μη-αιμικού σιδήρου είναι να συνδυάσουμε τα όσπρια με πηγή βιταμίνης C, όπως λεμόνι, και μια πλούσια σαλάτα με ντομάτα, πιπεριές, λάχανο ή μπρόκολο! Επίσης, καλό είναι να αποφύγουμε την κατανάλωση τσαγιού ή καφέ κοντά στα γεύματά μας.
3. Τη βιταμίνη Β12 τη βρίσκουμε σε ζωικά και γαλακτοκομικά προϊόντα, αλλά κατά τη διάρκεια της νηστείας, καλές πηγές είναι κυρίως τα οστρακοειδή, και τα εμπλουτισμένα δημητριακά πρωινού. Επίσης, το Μarmite, το οποίο είναι εκχύλισμα μαγιάς που αλείφεται στο ψωμί και το βρίσκουμε και σε ελληνικά σούπερ-μάρκετ είναι καλή πηγή βιταμινών του συμπλέγματος Β.
4. Τα ω-3 λιπαρά είναι απαραίτητα για τη διατροφή μας και η καλύτερη πηγή είναι το ψάρι. Στη νηστεία μπορούμε να πάρουμε ω-3 λιπαρά οξέα από ξηρούς καρπούς και σπόρους, πχ. καρύδια, σπόρους chia και αλεσμένο λιναρόσπορο. Άλλες μη-ζωικές πηγές ω-3 λιπαρών οξέων, αποτελούν τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, οι σταυρανθή και τα φασόλια. Πριν και μετά τη νηστεία είναι καλό να καταναλώνουμε τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα ψάρι για να αυξήσουμε την πρόσληψη ω-3 λιπαρών οξέων.
5. Η επαρκής πρόσληψη πρωτεϊνών είναι απαραίτητη, ειδικά σε περίοδο νηστείας. Τα όσπρια και τα θαλασσινά αποτελούν πολύ καλές πηγές πρωτεϊνών και είναι καλό να τα καταναλώνουμε συχνά κατά τη διάρκεια της νηστείας. Μαζί με τα όσπρια είναι απαραίτητο να καταναλώνουμε και δημητριακά, όπως ψωμί ή ρύζι, και πατάτα (πχ. φακόρυζο, ή ρεβίθια με πλιγούρι), καθώς τα όσπρια δεν περιέχουν όλα τα απαραίτητα αμινοξέα που χρειαζόμαστε, και έτσι με την προσθήκη δημητριακών ή πατάτας βελτιώνουμε το προφίλ αμινοξέων του πιάτου μας. Μπορείτε επίσης να προσθέστε όσπρια στις σαλάτες σας, και να επιλέξτε συνταγές με θαλασσινά. Τα μανιτάρια αν και θεωρούνται πηγές πρωτεΐνης, στην πραγματικότητα περιέχουν όση πρωτεΐνη έχουν και τα λαχανικά, οπότε δεν μπορούν να αντικαταστήσουν το κρέας!
Μπορούμε να νηστέψουμε χωρίς να επηρεάσουμε αρνητικά την ποιότητα της διατροφής μας, αρκεί να προσέξουμε τα παραπάνω. Η ποικιλία στη διατροφή μας είναι απαραίτητη, αλλά και η οργάνωση είναι πολύ σημαντική, έτσι ώστε να έχουμε καθημερινά πηγές πρωτεΐνης, ασβεστίου και σιδήρου στο πιάτο μας.
Μύθοι για τη Διαιτολογία & τους Διαιτολόγους: Ο διαιτολόγος θα σου πει τι θα φας
Πολλοί θεωρούν ότι οι διαιτολόγοι θα πουν στον διαιτώμενο τι θα φάει, και τι όχι, ή ότι ο διαιτολόγος έχει έτοιμα προγράμματα διατροφής που δίνει στους διαιτώμενους.
Αν και παλαιότερα κάτι παρεμφερές ίσχυε, πλέον ο κλάδος της διαιτολογίας έχει αλλάξει άρδην. Παλαιότερα, τα προγράμματα διατροφής δεν ήταν εξατομικευμένα, και στόχος ήταν η αυστηρή τήρησή τους. Πλέον, στόχος είναι η σταδιακή βελτίωση του τρόπου ζωής, με την υγιεινή διατροφή να αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο. Ο διαιτολόγος βοηθάει τον διαιτώμενο να βελτιώσει τις διατροφικές συνήθειες και συμπεριφορές του, ενώ το πρόγραμμα διατροφής είναι εξατομικευμένο, και φτιαγμένο για τις ανάγκες και τον τρόπο ζωής του κάθε ατόμου.
Συγκεκριμένα για το πρόγραμμα διατροφής, ο διαιτολόγος σε συνεργασία με τον διαιτώμενο θα οργανώσουν και θα καταρτίσουν ένα πλάνο, με τρόφιμα και φαγητά που προτιμά ο διαιτώμενος.
Ακόμη και στην κατάρτιση θεραπευτικών διαιτών (πχ. για νεφροπαθείς, άτομα με δυσθρεψία, άτομα με Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου) ή σε περίπτωση αλλεργιών, η απόλαυση του φαγητού πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν και το πρόγραμμα να είναι προσαρμοσμένο στο άτομο που θα το ακολουθήσει.
Ακόμη, μπορεί ο διαιτώμενος να επιθυμεί να μην δοθεί διατροφικό πλάνο!
Σημαντικά μέρη της συνεργασίας του διαιτολόγου με τον διαιτωμένο αποτελούν η ενημέρωση και εκπαίδευση για τη διατροφή, η επίλυση προβλημάτων και η συμβουλευτική.
Επομένως, ο διαιτολόγος δεν θα σας πει τι να φάτε και τι όχι, αλλά θα σας βοηθήσει να επιτύχετε τους διατροφικούς σας στόχους, μέσω της βελτίωσης των διατροφικών σας συνηθειών και συμπεριφορών. Άλλωστε, αν δεν υπάρχει ιατρικός λόγος (πχ. αλλεργία) δεν απαγορεύεται κανένα τρόφιμο!
Μελομακάρονα με φυστίκι Αιγίνης
Και σε ποιόν δεν αρέσουν τα μελομακάρονα! Μια αγαπημένη, κλασσική και θρεπτική συνταγή από μόνη της, με μέλι και ελαιόλαδο!
Αν και το διαδίκτυο κατακλύζεται από "πιο θρεπτικές" παραλλαγές της κλασσικής συνταγής, επιλέγω να μοιραστώ μαζί σας, μια κλασσική συνταγή, καθώς από μόνη της είναι θρεπτική, ειδικά χάρη στο εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, ενώ τα γλυκά και τα γλυκίσματα τα καταναλώνουμε για απόλαυση και όχι για τη θρεπτική τους αξία.
Αν έχετε παρατηρήσει οτι υπερκαταναλώνετε μελομακάρονα και άλλα γλυκίσματα, αυτό που χρειάζεται να κάνετε είναι να εστιάσετε στους λόγους της υπερκατανάλωσης, και όχι στο να τα κάνετε ακόμη πιο θρεπτικά!
Θα χρειαστείτε:
Για τα μελομακάρονα
1 1/2 φλ. εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο
1/2 φλ. ηλιέλαιο
1 φλ. μέλι
3/4 φλ. χυμό πορτοκάλι
1/4 φλ. κονιάκ
2 κ.γ. ξυσμα πορτοκαλιού
2 κ.γ. baking powder
1 κ.γ. σόδα
8 φλ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις
2 κ.γ. κανέλα
1 κ.γ. γαρύφαλο
Για το σιρόπι
2 φλ. μέλι
2 φλ. ζαχαρη
2 φλ. νερό
Για το γαρνίρισμα
1 1/2 φλ. ψιλοκομμένους ξηρούς καρπούς (εδώ: φυστίκι Αιγίνης)
Εκτέλεση:
1. Στο μιξερ αναμείξτε καλά τα υγρά υλικά (6 πρώτα)
2. Σε ενα μπολ αναμείξτε το αλεύρι, τη σόδα και το baking powder
3. Σιγα σιγα αναμείξτε τα στερεά με τα υγρά υλικά
4. Πλάστε τα μελομαρονα
5. Σε προθερμασμένο φούρνο ψηστε τα στους 175 βαθμους για περιπου 30 λεπτά
6. Ετοιμαστε το σιρόπι βραζοντας το μελι με τη ζαχαρη και το νερο
7. Όταν βγουν τα μελομακαρονα απο το φούρνο, μελώστε τα και αφηστε τα να κρυώσουν
8. Τέλος, πασπαλίστε τα με τους ξηρούς καρπούς
Τα διατροφικά νέα της εβδομάδας σε τίτλους
1. Τι μπορούμε να κάνουμε για να μειώσουμε πραγματικά την πρόσληψη ζάχαρης από τη διατροφή μας;
http://mantzorou.gr/el/blog/kryfi-zahari-xereis-pos-na-ti-vreis
2. Ο ανταγωνισμός μας κάνει να γυμναζόμαστε περισσότερο! Αν γνωρίζουμε την επίδοση άλλων ατόμων που γυμνάζονται, κινητοποιούμαστε, έτσι ώστε να προσπαθήσουμε περισσότερο!
http://www.medicalnewstoday.com/articles/313781.php
3.Η έλλειψη βιταμλινης D φάινεται να σχετίζεται με υψηλότερο κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου της ουροδόχου κύστης.
http://www.medicalnewstoday.com/articles/313933.php
4. Παχύσαρκοι ασθενείς εμπιστεύονται περισσότερο τις διατροφικές συμβουλές από υπέρβαρους γιατρούς!
https://www.sciencedaily.com/releases/2013/06/130604153337.htm
5. Τελικά η κατανάλωση ολόπαχων γαλακτοκομικών αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων; Απ' ότι φαίνεται όχι, αλλά ο'υτε μειώνουμε τον κίνδυνο! Είναι προτιμότερο τις επιπλέον θερμίδες από τα λιπαρά αυτά να τις παίρνουμε από ξηρούς καρπούς, φυτικά έλαια (πχ. ελαιόλαδο), λιπαρά ψάρια και από προϊόντα ολικής άλεσης. Με αυτή την αλλαγή μειώνουμε τον κίνδυνο εμφάνισης καρδειαγγειακών!
https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/2016/10/25/dairy-fat-cardio...