Τι να φάω όταν θέλω γλυκό;
Τι να φάω όταν θέλω γλυκό;
Μια ερώτηση που συχνά κάνουν οι διαιτώμενοι, αλλά και όσοι θέλουν να ακολουθήσουν μια υγιεινή διατροφή,
Τα γλυκά έχουν δαιμονοποιηθεί ως “παχυντικά” και για πολλούς ανήκουν στην κατηγορία των “απαγορευμένων” τροφίμων.
Θα πρέπει να είναι έτσι ομως;
Από τη μια η συχνή κατανάλωση γλυκισμάτων & τροφίμων πλούσιων σε (κορεσμένα/ “κακά”)λιπαρά, ζάχαρη & αλάτι σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για αυξημένο σωματικό βάρος, χρόνιες νόσους και χαμηλής ποιότητας διατροφή.
Ενημερωθείτε για τις υπηρεσίες του διαιτολογικού γραφείου εδώ.
Από την άλλη, τα γλυκά είναι γευστικά & απολαυστικά, και στα πλαίσια μιας υγιεινής διατροφής, δεν απαγορεύονται, και συστήνεται να καταναλώνονται με μέτρο, πιο σπάνια.
Τι κάνουμε λοιπόν, όταν θέλουμε να φάμε γλυκό; Σας παρουσιάζω 3 ενδεχόμενα:
- Αν έχουμε άμεση πρόσβαση στο γλυκό που επιθυμούμε να φάμε, φτιάχνουμε τσάι/καφέ, και με την ησυχία μας το απολαμβάνουμε πραγματικά, απολαμβάνοντας κάθε μπουκιά!
- Αν δεν έχουμε άμεση πρόσβαση στο γλυκό που θέλουμε, είτε κάνουμε υπομονή (πχ. θα πάμε το απόγευμα, ή αύριο να το πάρουμε απο το ζαχαροπλαστείο ή θα παρουμε τα υλικά να το φτιάξουμε), είτε φτιάχνουμε & απολαμβάνουμε ένα “ψευτογλυκό” που λέω εγώ, δηλαδή κάτι που έχει ικανοποιητική γλυκιά γεύση, αλλά δεν είναι ακριβώς γλυκό (πχ. μπανάνα με φυστικοβουτυρο & ξηρους καρπούς, γιαουρτι με σπασμένο μπισκότο και μαρμελάδα)
- Αν πεινάμε, αλλά θέλουμε να φάμε κάτι γλυκό, να φτιάξουμε ένα χορταστικό γεύμα/σνακ με γλυκιά γεύση (ρυζόγαλο, porridge, ψωμί με ταχίνι & μέλι & μπανάνα)
Όταν πεινάμε, είναι πολύ σημαντικό να ικανοποιήσουμε την ανάγκη του σώματός μας για ενέργεια και θρεπτικά συστατικά, με ένα γευστικό & θρεπτικό πιάτο.
Τα γλυκά δεν μας χορταίνουν & δεν είναι τοσο θρεπτικά, έχουν βέβαια θέση στη διατροφή μας!
Τα γλυκά είναι για απόλαυση, και αυτό θα πρέπει να κάνουμε, να τα απολαμβάνουμε με όλη μας την καρδιά, χωρίς τύψεις & ενοχές!!!
Ποιόν εμπιστευόμαστε για τη διατροφή μας;
Πολλοί ξεκινουν προγραμματα απώλειας βαρους, με τη βοήθεια διαιτολογου-διατροφολογου.
Δυστυχώς, είναι ανησυχητικά συχνό το φαινόμενο να παριστανουν τους ειδικούς άτομα που δεν έχουν διαπιστευμενες γνώσεις της επιστημης της διαιτολογιας-διατροφής, άτομα που δεν είναι διαιτολογοι-διατροφολογοι με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος! Και αυτό αποτελεί θέμα δημόσιας και ατομικής υγείας, καθώς η διατροφή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την υγεία μας, ενώ στην προσπαθεια για απώλεια βάρους, πολλοι πεφτουν θυματα απατεώνων και θετουν την σωματική & ψυχική υγεία τους σε κινδυνο.
Και αν σας φαίνεται παραξενο αυτό, θα αναφέρω δύο παραδειγματα:
1. Σκευάσματα που πωλουνται για απώλεια βάρους από άτομα που παριστάνουν τους ειδικους, ενώ έχουμε πληθώρα βιβλιογραφίας για ηπατικες βλάβες από τη χρήση τους.
2. Όλες οι διατροφικες διαταραχες ξεκινουν με μια δίαιτα. Γι αυτό ο διαιτολόγος οφείλει να λάβει υπόψη και την σχέση του διαιτωμενου με το φαγητό και να παρατηρεί τις διατροφικες συμπεριφορές, και δεν δίνει απλώς ένα χαρτί.
Η ζυγισηκαι η λιπομετρηση αποτελούν εργαλεία, ενώ ούτε το χαρτί της δίαιτας, ουτε η προσωπική εμπειρία κάποιου με τη διατροφή και την άσκηση δεν είναι αυτά που κάνουν τον ειδικό, αλλά οι διαπιστευμενες γνώσεις!
Μην παρασύρεστε από τις ακραίες, ουτοπικές δηλώσεις που θα θέλατε να είναι αληθινές (μακάρι να έχανε κανείς πανεύκολα, χωρίς ακρωτηριασμό 10 κιλά την εβδομάδα).
Η τροφή είναι πρώτα απ' ολα ανάγκη, και το σώμα χρειάζεται θρεπτικά συστατικά για λειτουργεί σωστα. Ο διαιτολόγος λαμβάνει υπόψιν του πληθωρα παραμετρων για το προγραμμα, τους στόχους, την εκπαίδευση, και την συμβουλευτική για το εκάστοτε άτομο!
Εμπιστευτείτε τη διατροφή σας στους ειδικους, όπως κάνετε με άλλους τομείς της ζωής σας (πχ. υδραυλικό για τη βρυση).
Τηγανοψωμάκια με φέτα, μέλι και θυμάρι
Το τηγανόψωμο είναι απο τα αγαπημένα μου πιάτα. Είτε έχει περισσέψει ζύμη από πίτσα, είτε όχι, είναι μια ωραία ιδέα για ορεκτικό ή συνοδευτικό σε τραπέζια ή ακόμη και σνακ, ειδικά όταν είναι γεμιστό με τυρί φέτα, που είναι πηγή πρωτεϊνης και Ασβεστίου. Συνοδεύεται υπέροχα με μέλι για ακόμη πιο πλούσια γεύση.
Για να γίνει πιο ελαφρύ δεν τηγανίζεται, αλλά ψήνεται σε αντικολλητικό τηγάνι!
Αν σας αρέσουν οι ελαφριές παραλλαγές θρεπτικών συνταγών, είστε στην κατάλληλη σελίδα! Πατήστε εδώ!
Τι θα χρειαστείτε για 10-13 τηγανοψωμάκια:
Για τη ζύμη:
- 300 γρ χλιαρό νερό
- 1 φακελάκι μαγιά
- 1 κ.σ. ξύδι (για τραγανή ζύμη)
- 500 γρ αλεύρι
- 1 κ.σ. εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο
Για τη γέμιση:
-περίπου 250-300 γρ τυρί φέτα light
-θυμάρι
Για το σερβίρισμα:
-μέλι (θυμαρίσιο)
Εκτέλεση:
1. Σε ενα μπολ αναμείξτε το νερό με τη μαγιά και αφήστε τα λιγα λεπτά να ενεργοποιηθεί η μαγιά.
2. Ρίξτε το αλεύρι και το ξίδι και το ελαιόλαδο και αναμείξτε καλα να σχηματιστεί μια ελαστική ζύμη. Για ευκολία μπορείτε να χρησιμοποιείστε μίξερ με γαντζο.
3. Αφήστε στην άκρη τη ζύμη να διπλασιαστεί.
4. Αφού διπλασιαστεί χωρίστε τη σε μπαλίτσες και ανοιξτε τις με τον πλάστη.
5. Τοποθεστείτε μέσα τη φέτα σε μικρά κομματακια και το θυμάρι και κλείστε τη ζύμη σαν να είναι φάκελος. Ξαναπεράστε με τον πλάστη ή πατήστε την καλά με το χέρι και λιγο νερό να κλείσουν τα ανοίγματα της ζύμης.
6. Ψήστε για περίπου 3-4 λεπτά ανά επιφάνεια, σε αντικολλητικό τηγάνι το κάθε πιτάκι.
7. Σερβίρετε με μέλι.
Καλή απόλαυση!
Η συνταγή είναι παραλλαγή της συνταγής του Άκη Πετρετζίκη.
Άγουρη ή ώριμη μπανάνα;
Η μπανάνα είναι ένα φρούτο με πολλές χρήσεις και με ιδιαίτερη θέση στη διατροφή μας, καθώς αποτελεί ένα εύκολο σνακ, αλλά και ένα χρήσιμο υλικό για συνταγές.
Διατροφικά, η μπανάνα, είτε ώριμη είτε άγουρη είναι πηγή πληθώρας θρεπτικών συστατικών όπως Κάλιο, Μαγγάνιο, Χαλκό, Μαγνήσιο, Βιταμίνη C και Β6, ενώ είναι πηγή και φυτικών ινών. Μάλιστα, σε όλα τα στάδια της ωρίμανσης της είναι πηγή Καλίου, που έχει βασικό ρόλο στην λειτουργία των νευρώνων και της καρδιάς, στην ισορροπία των υγρών του σώματος μέσα και έξω από τα κύτταρα, και στην αρτηριακή πίεση.
Όμως, καθώς η μπανάνα ωριμάζει, η σύσταση της αλλάζει.
Άγουρη μπανάνα
Η άγουρη, πράσινη μπανάνα είναι πλούσια σε ανθεκτικό άμυλο, το οποίο έχει πρεβιοτική δράση. Η άγουρη μπανάνα είναι κατάλληλη για άτομα με Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου που ακολουθούν το πρωτόκολλο low FODMAP diet, καθώς είναι πτωχότερη στους ζυμώσιμους υδατάνθρακες που εντείνουν τα συμπτώματα του Συνδρόμου Ευερέθιστου Εντέρου.
Αναφορικά με την επίδραση της άγουρης μπανάνας στην υγεία του γαστρεντερικού, είναι καλή επιλογή για άτομα με δυσκοιλιότητα, ενώ η χρήση του ανθεκτικού αμύλου από τα βακτήρια του εντέρου οδηγεί στην παραγωγή λιπαρών οξέων βραχείας αλύσσου, που έχουν ιδιαίτερα ευεργετική επίδραση στην υγεία μας, με δράσεις στο ανοσοποιητικό, στην ρύθμιση του σακχάρου και των λιπιδίων του αίματος, στην λειτουργία και υγεία των εντεροκυττάτων, στην νευροδιαβίβαση και στην επικοινωνία εντέρου-εγκεφάλου, καθώς με δράση κατά της φλεγμονής και του καρκίνου.
Το ανθεκτικό άμυλο φαίνεται ότι καθυστερεί την γαστρική κένωση και επιδρά θετικά στην ευαισθησία στην ινσουλίνη, και στα λιπίδια του αίματος (στην LDL “κακή” χοληστερόλη) και ως αποτέλεσμα βοηθάει στον καλύτερο έλεχγο των μεταβολικών νοσημάτων.
Επιπλέον, το ανθεκτικό άμυλο έχει θετική επίδραση στη μείωση γλυκόζης νηστείας, καθώς και στη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, ενώ η άγουρη μπανάνα έχει χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη (42), που σημαίνει ότι η αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα είναι ήπια. Η θετική επίδραση της άγουρης μπανάνας στην γλυκόζη αίματος φαίνεται να οφείλεται στο ανθεκτικό άμυλο. Επίσης, λόγω του ανθεκτικού αμύλου και της πηκτίνης η άγουρη μπανάνα είναι πιο χορταστική σε σχέση με την ώριμη, με πιθανή επίδραση στην απώλεια βάρους.
Ώριμη μπανάνα
Κατά την ωρίμανση της μπανάνας το ανθεκτικό άμυλο μετατρέπεται σε σάκχαρα (σουκρόζη, γλυκόζη και φρουκτόζη), ενώ παράλληλα η πηκτίνη που βρίσκουμε στις άγουρες μπανάνες επίσης απο-πολυμερίζεται, με αποτέλεσμα η μπανάνα να γίνεται πιο γλυκιά στη γεύση και μαλακή στην υφή, αντίστοιχα. Λόγω της αλλαγής στη σύσταση της μπανάνας, η ώριμη μπανάνα είναι και πλουσιότερη σε ζυμώσιμους υδατάνθρακες που εντείνουν τα συμπτώματα του Συνδρόμου Ευερέθιστου Εντέρου. Βέβαια, αν και πλουσιότερη πλέον σε σάκχαρα, ο γλυκαιμικό δείκτης της μπανάνας παραμένει χαμηλός (51).
Η ώριμη μπανάνα, με την γλυκιά της γεύση, είναι ιδιαίτερα ευχάριστη στη γεύση και πιο αποδεκτή για κατανάλωση, ενώ χρησιμοποιείται πολύ πιο εύκολα για να αντικαταστήσει τη ζάχαρη ή και το βούτυρο σε πληθώρα συνταγών, αυξάνοντας την θρεπτικότητα του εδέσματος, χωρίς να υστερεί στη γεύση και την υφή.
Συμπερασματικά, η μπανάνα είναι μια θρεπτική επιλογή φρούτου, με την άγουρη μπανάνα να ξεχωρίζει για τις επιπλέον ευεργετικές της ιδιότητες στην μεταβολική υγεία και την λειτουργία του εντέρου, χάρη στο ανθεκτικό άμυλο που περιέχει.
Πηγές:
Xuewu Duan, Guiping Cheng, En Yang, Chun Yi, Neungnapa Ruenroengklin, Wangjin Lu, Yunbo Luo, Yueming Jiang, Modification of pectin polysaccharides during ripening of postharvest banana fruit, Food Chemistry, https://doi.org/10.1016/j.foodchem.2008.03.049.
Santucci NR, Chogle A, Leiby A, Mascarenhas M, Borlack RE, Lee A, Perez M, Russell A, Yeh AM. Non-pharmacologic approach to pediatric constipation. Complement Ther Med. 2021 Jun;59:102711. doi: 10.1016/j.ctim.2021.102711. Epub 2021 Mar 15. PMID: 33737146.
Lotfollahi Z, Mello APQ, Costa ES, Oliveira CLP, Damasceno NRT, Izar MC, Neto AMF. Green-banana biomass consumption by diabetic patients improves plasma low-density lipoprotein particle functionality. Sci Rep. 2020 Jul 23;10(1):12269. doi: 10.1038/s41598-020-69288-1. PMID: 32704082; PMCID: PMC7378544.
Costa ES, França CN, Fonseca FAH, Kato JT, Bianco HT, Freitas TT, Fonseca HAR, Figueiredo Neto AM, Izar MC. Beneficial effects of green banana biomass consumption in patients with pre-diabetes and type 2 diabetes: a randomised controlled trial. Br J Nutr. 2019 Jun;121(12):1365-1375. doi: 10.1017/S0007114519000576. Epub 2019 Mar 19. PMID: 30887937.
Cressey R, Kumsaiyai W, Mangklabruks A. Daily consumption of banana marginally improves blood glucose and lipid profile in hypercholesterolemic subjects and increases serum adiponectin in type 2 diabetic patients. Indian J Exp Biol. 2014 Dec;52(12):1173-81. PMID: 25651610.
Zeng H, Umar S, Rust B, Lazarova D, Bordonaro M. Secondary Bile Acids and Short Chain Fatty Acids in the Colon: A Focus on Colonic Microbiome, Cell Proliferation, Inflammation, and Cancer. Int J Mol Sci. 2019 Mar 11;20(5):1214. doi: 10.3390/ijms20051214. PMID: 30862015; PMCID: PMC6429521.
Tan J, McKenzie C, Potamitis M, Thorburn AN, Mackay CR, Macia L. The role of short-chain fatty acids in health and disease. Adv Immunol. 2014;121:91-119. doi: 10.1016/B978-0-12-800100-4.00003-9. PMID: 24388214.
Falcomer AL, Riquette RFR, de Lima BR, Ginani VC, Zandonadi RP. Health Benefits of Green Banana Consumption: A Systematic Review. Nutrients. 2019 May 29;11(6):1222. doi: 10.3390/nu11061222. PMID: 31146437; PMCID: PMC6627159.